ส่งความสุขด้วย "นิทานธรรมะ" : มีภรรยา 4 คน
พระมหาปรีชา ปภสฺสโร. นิทานธรรมะ ฉบับคติธรรมนำสุข . นนทบุรี : ธิงค์ บียอนด์ บุ๊คส์, 2555. 133 หน้า.
นิทานธรรมะ ฉบับ คติธรรมนำสุข เป็นการนำเสนอธรรมะแบบสุภาษิตที่อ่านง่าย เข้าใจได้ดี มีรูปภาพประกอบทั้งเล่มไม่น่าเบื่อ
ตัวอย่างนิทานเรื่อง “ชายคนหนึ่งมีภรรยา 4 คน” ภรรยาคนที่ 1 เขารักมากที่สุดไปไหนมาไหนด้วยกันตามใจตลอดอยากได้อะไรหาให้ทุกอย่าง ภรรยาคนที่ 2 เขารักมาก เขาจะทำทุกสิ่งทุกอย่างเพื่อภรรยาคนนี้ และจะไปหาภรรยาคนนี้่เสมอ ภรรยาคนที่ 3 เขารักรองลงมา ดูแลเอาใจใส่พอสมควร แวะไปหาบ้างเป็นครั้งคราว ภรรยาคนที่ 4 เขาไม่เคยสนใจ ไม่เคยดูแลเอาใจใส่ ไม่เคยไปหา ไม่คิดถึงเลยด้วยซ้ำ
ค่อมาชายคนนี้ทำผิดต้องโทษประหารเขาขอกลับไปร่ำลาภรรยาทั้ง 4 คน คนแรกบอกว่าถ้าเธอตายเราก็จบกัน คนที่สองบอกว่าถ้าเธอตายฉันจะมีใหม่ คนที่สามบอกว่าถ้าเธอตายฉันจะไปส่ง คนที่สี่บอกว่าถ้าเธอตายฉันจะตามไปด้วย แทนที่เขาจะดีใจกับคำพูดของภรรยาคนที่สี่เขากลับเสียใจหนักขึ้นไปอีกเพราะยามที่มีชีวิตอยู่เขาไม่เคยสนใจเธอเลย
คำถามคือว่า ภรรยาทั้ง 4 คน เป็นใคร “เราทุกคนก็มีภรรยาทั้ง 4 คนนี้” คำตอบ ภรรยาคนที่ 1 คือ ร่างกายของเราเวลาเรามีชีวิตอยู่เราจะบำรุงบำเรอทุกอย่างอยากได้อะไรก็หาให้ พอเราตายร่างกายนี้กลับไม่ไปกับเรา ภรรยาคนที่ 2 คือทรัพย์สมบัติ เวลาเรามีชีวิตอยู่เราจะทำทุกอย่างเพื่อให้ได้มันมา แต่พอเราตายมันกลับไม่ไปกับเราแต่ไปเป็นของคนอื่น ภรรยาคนที่ 3 คือ พ่อ แม่ ลูก เมีย ญาติ พี่น้อง พอเราตายเขาจะทำศพให้เรา ภรรยาคนที่ 4 คือบุญกับบาป เมื่อเราตายไปเราไม่สามารถเอาอะไรไปด้วยได้มีเพียงแต่บุญกับบาป ความดีความชั่วเท่านั้นที่จะตามเราไป
ตัวอย่างนิทานเรื่อง นมสดหนึ่งแก้ว เด็กชายคนหนึ่งยากจนเขาต้องหาเงินไปโรงเรียนเองและนำสิ่งของไปขายด้วย วันหนึ่งเมื่อเขาจ่ายค่ารถและค่าสินค้าแล้วเขาเหลือเงินไม่พอที่จะซื้ออาหารแม้สักมื้อเดียว เขาจึงเดินไปขอน้ำเปล่ากินจากบ้านหนึ่ง เจ้าของบ้านเห็นท่าทางว่าคงจะหิวจึงนำนมสดแก้วใหญ่มาให้ดื่ม เมื่อดื่มเสร็จเขาถามว่าจะต้องจ่ายเงินค่านมแก้วนี้เท่าไร สาวเจ้าของบ้านตอบว่า “ไม่ต้องจ่ายหรอก แม่ของฉันไม่ให้รับสิ่งตอบแทนจากการให้น้ำใจไมตรี” เขาตอบขอบคุณและรู้ซึ้งถึงคำว่าน้ำใจไมตรี 30 ปีต่อมา มีหญิงคนหนึ่งป่วยหนักด้วยโรคหัวใจถูกส่งต่อมาให้แพทย์ผู้เชี่ยวชาญรักษา เมื่อแพทย์นี้ได้อ่านประวัติคนไข้รู้สึกสะดุดใจกับชื่อหมู่บ้านผู้ป่วยนี้จึงได้ทำการรักษาอย่างดีที่สุด อุปกรณ์ทันสมัยที่สุด ยาราคาแพงที่สุดจนผู้ป่วยหายเป็นปกติพร้อมกลับบ้านได้ ตัวผู้ป่วยเองเมื่อได้รับการรักษาอย่างดีจนหายก็เกรงว่าค่ารักษาคงแพงและต้องทำงานตลอดชีวิตกว่าจะหาค่ารักษาได้ แต่แพทย์ผู้เชี่ยวชาญนี้ได้บอกกับเจ้าหน้าที่ให้ไปเก็บเงินที่เขาและบอกให้ผู้ป่วยกลับบ้านได้ ข้อความที่แพทย์เขียนในใบเรียกเก็บเงินว่า “จ่ายค่ารักษาพยาบาลเรียบร้อยแล้วด้วยนมสดหนึ่งแก้ว” (ซึ่งเรื่องนี้เป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจริงจากจดหมายของนายแพทย์โฮเวอร์ด เคลลี่ ประเทศสิงคโปร์)
สองเรื่องนี้เป็นเพียงตัวอย่างเท่านั้นยังมีนิทานธรรมะที่น่าอ่านในเล่มนี้ถึง 130 เรื่องเพื่อผู้อ่านจะได้ใช้ประโยชน์พัฒนาความคิด พัฒนาจิตใจให้รู้เท่าทันตนดังคำกลอนที่ว่า “ชนะอื่นหมื่นแสนแม้นร้อยครั้ง แต่ยังแพ้กิเลสและเหตุผล ไม่ยิ่งใหญ่ไปกว่าปัญญาตน ผู้ข่มจิตพิชิตตนเพียงหนเดียว”
การอยู่ร่วมกันในสังคมที่มีคนจำนวนมากต่างจิตต่างใจ ต่างพื้นฐาน ต่างที่มา ก็ย่อมมีความคิดที่แตกต่าง มีลักษณะนิสัยที่เป็นเอกลักษณ์ และการที่เราจะอยู่ร่วมกับคนหมู่มากเช่นนี้ได้ต้องรู้จักพัฒนาตนเอง ปรับปรุงตนเอง และเตรียมแนวทางอันเหมาะสมที่อาจต้องเผชิญกับภัยแห่งกิเลสจากความโลภ ความโกรธ ความหลง ที่อยู่ในตัวเขาและตัวเรา ซึ่งหนังสือเล่มนี้ได้สอดแทรกแง่คิดเตือนใจสำหรับผู้ที่ผิดพลาดได้แก้ไขตัว เองใหม่ให้ดีขึ้นและส่งเสริมผู้กระทำดีให้ภาคภูมิใจและกระทำให้ดียิ่งๆ ขึ้นไป
พระธรรมเป็น อกาลิโก คือไม่ประกอบด้วยกาลเวลาสถานที่ ถึงพร้อมด้วยความเป็นปัจจุบันเสมอ ทำดียามใดก็คือความดี ทำชั่วยามใดย่อมนับเป็นความชั่วเสมอ