ดูแลพ่อแม่ยามแก่เฒ่า

บทประพันธ์ ของท่านสุนทรภู่  ได้กล่าวไว้ เกี่ยวกับพ่อแม่ของเราดังนี้
“เมื่อแก่เฒ่าหมายเจ้าช่วยรับใช้ 
เมื่่อยามไข้หมายเจ้าช่วยรักษา
เมื่อยามถึงวันตายวายชีวา
หวังลูกช่วยปิดตาเมื่่อสิ้นใจ”
คุยกับเพื่่อน ๆ เรื่องพ่อแม่ ที่ท่านมีอาการป่วย หรือไม่สบาย คนเป็นลูก ก็ต้องไปดูแลปรนนิบัติ รับใช้ พาไปหาหมอ  และรักษากันตามอาการของโรค  ทำให้ขาดงานบ่อย ข้าพเจ้าได้ข่าวว่าพ่อของพี่พัชรี ไม่สบาย บางครั้งแม่ก็ไม่สบาย จึงรีบ กลับไปดูแลแม่ของตนเอง  เนื่องจากทราบว่า พ่อแม่ บางท่าน ต้องนอนอยู่โรงพยาบาลบ้าง  จำเป็นต้องไปเฝ้าไข้  เพื่อนบางราย พ่อแม่ นอนติดเตียง เห็นแล้วเกิดทุกขเวทนาอย่างยิ่ง
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสอุปมาว่า “ถ้าบุตรจะพึงวางบิดามารดาไว้บนบ่า ทั้งสองของตน ประคับประคองท่านอยู่บนบ่านั้น ป้อนข้าวป้อนน้ำและให้ท่านถ่ายอุจจาระ ปัสสาวะ บ่นบ่านั้นเสร็จ แม้บุตรจะมีอายุถึง ๑๐๐ ปี และปรนนิบัติท่านไปจนตลอดชีวิต ก็ยังนับว่าตอบแทนพระคุณท่านไม่หมด
ข้าพเจ้าจะดูแลแม่เฉพาะวันเสาร์ และอาทิตย์   วันหนึ่ง แม่ตกเตียง ข้าพเจ้าตกใจ คิดว่าแม่แย่แล้ว  โชคดี แม่ตกลงมาบนตัวข้าพเจ้า และเตียงไม่สูงมาก  หัวปูด  บางครั้งแม่ก็จะไม่พูด เหมือนใกล้หมดลมหายใจ บางคราวก็เป็นลม ต้องนอนพัก อาการเหล่านี้ แรกๆ ข้าพเจ้าไม่เคยสังเกต   ต่อมามีอาการแปลกๆ   สอบถามได้ความว่า ไม่กินยาตามหมอสั่ง  (ยาทางจิตเวช)  อาการเลยแสดงออก คือนอนไม่หลับ  ตาค้าง  อีกอาการหนึ่ง คือท้องผูก  ต้องให้กินยาระบาย
เพื่อน ๆที่ทำงาน ชอบซื้อของ และขนม ให้แม่เป็นประจำ มี พี่จุ๋ม พี่พัชรี พี่หนาม น้องหนิง น้องแยม น้องเขียด  น้องนุช  คุณสมพร คุณสมจิตร  คุณดวงธิดา น้องพนิดา คุณเกษร  แม่บอกว่า ไม่ต้องซื้ออะไรให้แม่แล้ว ขอบใจมาก เพราะ  ถ้าไม่หยุดรับประทานของหวาน อาจจะเป็นเบาหวานได้    แม่ชอบกินทุเรียน จึงทำให้ ระดับน้ำตาลสูง บางวันแม่ก็ป่วย กินอะไรไม่ลง ข้าพเจ้าก็ไม่รู้จะทำอย่างไร  
   โชคดี เจอหนังสือในหอสมุดฯ  ชื่่อเรื่อง คู่มือดูแลพ่อแม่  เขียนโดย  แพทย์หญิง สิรินทร  ฉันศิริกาญจน  Call no. RA777.6ส63
หมอจะเล่าเรื่องของผู้สูงอายุในแง่มุมต่างๆ ที่หมอได้ทำการรักษา  และสังเกตุจากผู้ป่วยทุกราย  ตอนแรกหมอจะเล่าเรื่องการเรียนและประวัติส่วนตัว  อ่านแล้วประทับใจ   ดูเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับแม่ของเรา และนำไปประกอบกับอาการของโรคที่ใกล้เคียง จึงพบว่า
อาการเจ็บไข้ไม่สบาย เกิดจาการเปลี่ยนแปลงของสังขาร

  • นอนอย่างไรก็ไม่หลับ
  • เวียนหัว
  • เป็นลม
  • ปวดเมื่อย จากหลายสาเหตุ
  • เหน่ือยง่าย
  • นอนกรน
  • ผิวแห้ง แตก คัน

การอ่านหนังสือทำให้เรามีปัญญาแก้ไขปัญหาได้ จริงๆ หากแม่ไม่สบาย เราก็อ่านคู่มือทำการรักษาตามวิธีการของคุณหมอ
ส่ิ่งที่ต้องทำ คือ
๑.  เมื่อกลับบ้านไปหาแม่ ถามแม่ว่า “แม่เป็นอย่างไรบ้าง”   
๒. ถามแม่ว่า วันนี้แม่กินข้าวกับอะไร
๓. เตือนแม่ว่าอย่าลืมกินยา หรือ หยอดตา
๔. เตรียมอาหารให้แม่ใส่บาตร
๕. หากเป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาพาแม่ไปวัด ฟังธรรม
๖. หุงข้าวให้แม่ ถามแม่ว่า อยากกินอะไรบ้าง
๗. เตือนให้แม่กินยาก่อนอาหาร 
๘.  ถามแม่ตอนกลางวันจะกินอะไรดี  ตอนเย็นงดกิน แม่ดื่มนมเปรี้ยว
๙. เล่าเรื่องสนุกสนาน ที่ทำให้แม่มีความสุข 
๑๐. บอกให้แม่เข้ากรรมฐานก่อนนอน หรือเวลาแม่ปวดเมื่อย เป็นไข้ไม่สบาย
๑๑. สวดมนต์ให้แม่ฟัง “บทคาถาป้องกันโรคภัยไข้เจ็บ”
๑๒. หากมีเวลาจะไปซื้อดอกไม้ไปไหว้แม่ เพื่อกราบไหว้บูชา ดีกว่าไปกราบไหว้ ตอนท่านอยู่ในโลงศพ
๑๓. บีบนวดให้แม่ เล็กน้อยเพื่อป้องกันเส้นเลือดกดทับ และให้ร่างกายได้รับรู้การเคลื่อนไหว
๑๔.  พาแม่ไปร้านตัดผม เพื่อให้แลดูดี และสวยงามตามวัย
 
การดูแลเรื่อง การรับประทานอาหาร
การรับประทานอาหาร ต้องครบ ๕  หมู่
๑. โปรตีน
๒. คาร์โบโฮเดรท เลือกรับประทานข้าวกล้อง
๓. ไขมัน เป็นอาหารที่ให้พลังงานสูงมาก (1 กรัมให้พลังงานถึง 9 กิโลแคลอรี่) ผู้สูงอายุควรได้พลังงานจากไขมันประมาณ ๒๐-๓๕ % ของพลังงานที่ร่างกายต้องการทั้งหมด และควรลดอาหารที่มีคอเลสเตอรอล (ไขมันจากสัตว์และผลิตภัณฑ์จากนมชนิดไขมันครบถ้วน) กรดไขมันอิ่มตัว และกรดไขมันชนิดทรานส์ เพราะไขมันเหล่านี้จะเปลี่ยนเป็นแอลดีแอลคอเลสเตอรอล ซึ่งเป็นคอเรสเตอรอลตัวร้าย ซึ่งจะสะสมที่ใต้เยื่อบุผนังหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดแดงแข็งตัวและตีบตัน อันเป็นเหตุของอัมพาต อัมพฤกษ์ และโรคหัวใจ
คอเลสเตอรอลตัวร้าย (แอลดีแอลคอเลสเตอรอล) มีในไขมันสัตว์บก เช่น หมู ไก่ วัว ควาย สัตว์ทะเลส่วนใหญ่ เช่น กุ้ง หอย ปู ปลาหมึก ไข่แดงทุกชนิด ทั้งไข่ไก่ ไข่เป็ด ไข่นก ไข่ปลา สมอง เครืองในสัตว์ นม เนย เนยแข็ง อาหารสำเร็จรูปจากเนื้อสัตว์ เช่น ไส้กรอก เบคอน แฮม หมูยอ กุนเชียง  ควรเลือกกิน
ควรเลือกกรดไขมันไม่อิ่มตัว  ซึ่งมี ๒ ประเภท คือ 
๑.  กรดไขมันไม่อิ่มตัวหลายตำแหน่ง (Polyunsaturate Fatty Acid) ซึ่งเป็นกรดไขมันจำเป็นต่อร่างกาย (ร่างกายสร้างเองไม่ได้ต้องรับจากอาหารเท่านั้น)  ได้แก่ โอเมก้า 3 และ 6 ซึ่งกรดไขมันโอเมก้า 3 จะช่วยลดไตรกลีเซอไรด์ในเลือดได้ แต่ถ้าได้รับมากเกินไปจะไปลดเอชดีแอลคอเลสเตอรอล ไขมันตัวดีซึ่งช่วยขจัดคราบไขมันจากหลอดเลือดแดง แนะนำให้รับประทานไขมันกลุ่มนี้ ไม่เกิน 10 % ของพลังงานที่ร่างกายต้องการทั้งหมด
แหล่งอาหาร เช่น น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันรำข้าว น้ำมันปลา  ฯลฯ
๒.  กรดไขมันอิ่มตัวหนึ่งตำแหน่ง หรือ กรด โอเลอิก (Monounsaturated Fatty Acid) ไม่ใฃ่กรดไขมันจำเป็น (ร่างกายสร้างเองได้)  จะไม่ลดเอชดีแอลคอเลสเตอรอล (HDL-cholesterol) แนะนำให้รับประทานได้ถึง 20 % ของพลังงานทั้งหมด หรือไม่เกิน ๓ ช้อนโต๊ะ
แหล่งอาหาร เฃ่น น้ำมันดอกทานตะวัน  นำ้มันมะกอก ถั่วต่าง ๆ
๔.  วิตามินและแร่ธาตุ  สารอาหาร ๒ หมู่นี้ ไม่ได้ให้พลังงานแก่ร่างกายแต่จำเป็น เพราะเป็นสารอาหารที่ช่วยในกระบวนการเผาผลาญอาหารให้เปลี่ยนเป็นพลังงานและซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ  การได้รับไม่เพียงพอหรือมากเกินไป  ทำให้กระบวนการเผาผลาญของร่างกายไม่สมบูรณ์
แหล่งอาหาร วิตามินและแร่ธาตุ ม่มากในผักผลไม้
ใยอาหาร ไม่ได้อยู่ในสารอาหาร ๕ หมู่ ที่ร่างกายต้องการ แต่เป็นสิ่งที่นักโภชนาการให้ความสำคัญมากขึ้น เพราะช่วยลดโอกาสการเป็นโรคหัวใจ (โดยการลดการดูดซึมคอเลสเตอรอลจากอาหาร)  มะเร็งลำไส้ใหญ่ เบาหวานชนิดที่ 2 และโรคอ้วน
แหล่งอาหารมาจาก พืช ผัก รากพืชที่ใช้เป็นอาหาร เ่ช่นมันฝรั่ง ธัญพืช ถัวชนิดต่าง ๆ ผลไม้ และเมล็ดพืช  อาหารที่มีกากใยสูง ได้แก่ธัญพืช  ผักใบเขียว ผลไม้ เช่นสับปะรด  ชมพู่ แอปเปิ้ล  องุ่น ฯลฯ  ผู้สูงอายุ ที่ได้ปริมาณและสารอาหารที่จำเป็นครบถ้วน จะมีสุขภาพแข็งแรง
การดูแล  0 ในเรื่องของเสื้อผ้า ต้องให้สะอาด ไม่ให้ใส่เสื้อผ้าซ้ำ
                0 ผ้าปูที่นอนต้องสะอาดอยู่ตลอด
พาแม่ไปออกกำลังกาย บ้างเพื่อจะได้เห็นบรรยากาศ ของผู้คนที่รักษาสุขภาพ แม่จะได้สดชื่น เห็นดอกไม้ ใบหญ้า ผู้คนที่เคยรู้จัก
พาแม่ไปหาหมอตามนัด เช่น หมอตา   (แม่เป็นต้อหิน)  หมออายุรศาสตร์  (แม่เป็นความดันโลหิตสูง)
เตรียม รายการเมนูอาหาร  วันเสาร์          เช้า            ข้าวสวย +  ไข่ต้ม + แกงเห็ด 
                                                                  กลางวัน    ขนมจีนน้ำยา   + ลอดช่องวัดเจษ
                                                                  เย็น            นมเปรี้ยว ผลไม้
———————————————————————————————————————– 
                                            วันอาทิตย์     เช้า                   ข้าวสวย +  ต้มจืดฟัก + ปลาตาเดียวทอด
                                                                  กลางวัน           เส้นหมี่ลูกชิ้น  + สลิ่ม+ทับทิมกรอบ
                                                                  เย็น                   ผลไม้
———————————————————————————————————————- 
การทำให้พ่อแม่สบายใจ ถือว่าเป็นหน้าที่ลูก
ผู้ใดมีความกตัญญูกตเวทีกับพ่อแม่ แล้วพบกับความวิบัติไม่มี มีแต่ความเจริญรุ่งเรือง แคล้วคลาดจากอันตรายทั้งปวง ตกน้ำไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้ 
ขอให้แม่จงมีแต่ความสุข   สุขภาพแข็งแรง สาธุ
ลูกคนไหน ที่ดูแล บำรุงบิดา มารดา เป็นมงคลสูงสุด  
ขอบคุณเพื่อน ๆ ทุกคนที่ให้สิ่งของแก่แม่ ขอให้ทุกคนจงมีแต่ความสุข  เจริญยิ่ง ๆ ขึ้นไป
สรุป ได้ว่า แม่ต้องการคนอยู่เป็นเพื่อน ไม่อยากถูกทอดทิ้งให้อยู่เพียงคนเดียว
หน้าที่ของข้าพเจ้า ดูแลแม่ให้ดี  เลี้ยงดูแม่ให้อิ่มหมีพีมัน  และให้แม่ทำบุญเป็นอาจินกรรม  คิอนึกถึงบุญที่ได้กระทำเสมอ ๆ  

Leave a Reply

Tags

blog CONSAL KPI PULINET การจัดการความรู้ การดูแลสุขภาพ การทำงาน การท่องเที่ยว การบริการ การปฏิบัติงานล่วงเวลา การประชาสัมพันธ์ การพัฒนาตนเอง การพัฒนาบุคลากร การลงรายการ การศึกษาดูงาน การอ่าน การเรียนออนไลน์ กิจกรรมสำหรับเด็ก กิจกรรมส่งเสริมการอ่าน กิจกรรมห้องสมุด ความสุข ค่ายห้องสมุด งานบริการ ธรรมะ นวนิยาย นักเขียน บรรณารักษ์ บริการชุมชน ประกันคุณภาพ ภาพถ่าย ภาษาอังกฤษ มหาวิทยาลัยศิลปากร ระบบห้องสมุดอัตโนมัติ วัด วันสำคัญ วารสาร สัมมนา สุขภาพ หนังสือ หนังสือบริจาค หนังสือและการอ่าน หอสมุดพระราชวังสนามจันทร์ ห้องสมุด ห้องสมุด 24 ชั่วโมง อาหาร