(มากกว่า) บริการตอบคำถามช่วยการค้นคว้า
ในวันหนึ่ง ๆ ที่เราให้บริการตอบคำถามช่วยการค้นคว้า เราจะพบกับคำถามต่าง ๆ มากมาย บางครั้งเกี่ยวเป็นคำถามเบื้องต้นที่เกี่ยวข้องกับภาระหน้าที่และศาสตร์ของบรรณารักษ์โดยตรง บางครั้งต้องพบเจอกับคำถามใหม่ ๆ ที่ไม่สามารถตอบคำถามได้ทันที เนื่องจากไม่เกี่ยวข้องกับภาระหน้าที่ของเราโดยตรง ซึ่งอาจเป็นความรู้รอบตัวที่เกี่ยวข้องกับหน่วยงานต่าง ๆ ภายในมหาวิทยาลัยเรา และที่สำคัญมีผลกับตัวนักศึกษาที่เราสามารถช่วยผู้ใช้บริการได้ ซึ่งจากการสอบถามนักศึกษาหลายครั้งหลายคราพบว่า นักศึกษาไม่ทราบว่าจะไปสอบถามใคร บางครั้งคุ้นเคยกับเรา ก็จะนึกถึงเรา นึกถึงห้องสมุด ทำให้เราในฐานะบรรณารักษ์ผู้ให้บริการตอบคำถามมีความจำเป็นต้องหาความรู้รอบตัวเพื่อช่วยหาคำตอบให้แก่นักศึกษา/ผู้ใช้บริการ
ในการหาคำตอบแต่ละครั้งให้นักศึกษา/ผู้ใช้บริการ ก็ต้องใช้ความรู้ความสามารถ/ประสบการณ์ในการทำงาน/ความสัมพันธ์ส่วนตัวกับบุคลากรในหน่วยงานนั้น ๆ บางคำถามที่เราตอบไม่ได้ก็อากู๋ (www.google.com / www.google.co.th) สามารถช่วยบรรณารักษ์ยุคใหม่อย่างเราได้เป็นอย่างมากเป็นต้น
ตัวอย่างคำถาม
- มีนักศึกษาท่านหนึ่ง ประสบกับปัญหาที่เกี่ยวข้องกับระบบ iThesis ไม่สามารถแก้ไขได้ และเป็นวันที่บัณฑิตฯ ปิดทำการ (ไปสัมมนา) นักศึกษามีเวลาจำกัดในการดำเนินการ โดยได้โทรมาขอความช่วยเหลือจากดิฉัน ซึ่งดิฉันไม่สามารถตอบคำถามได้ แต่สามารถหาช่องทางการติดต่อกับเจ้าหน้าที่ให้นักศึกษาได้ โดยอาศัยความสัมพันธ์ส่วนตัวที่เคยปฏิบัติงานดูแลนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษาที่คณะโบราณคดี เมื่อ 7 ปีที่แล้ว นักศึกษาจึงสามารถแก้ไขปัญหาได้ทันเวลา
- อาจารย์ได้มาติดต่อขอ isbn และได้มอบอภินันทนาการหนังสือไปยังหอสมุดฯ แห่งชาติ แต่มีเวลาจำกัดในการขอรับหนังสือตอบขอบคุณ โดยท่านอาจารย์ได้มาสอบถามว่าพอจะรู้จักใครในหอสมุดแห่งชาติหรือไม่ จะประสานเร่งเวลาให้ได้หรือไม่ เนื่องจากดิฉันไม่รู้จักใคร เพียงแต่ประสานงานผ่านช่องทางออนไลน์ จึงได้พยายามโทรศัพท์สอบถามไปยังหอสมุดแห่งชาติ พร้อมแจ้งความจำเป็นแก่เจ้าหน้าที่ ว่าท่านอาจารย์ต้องการหนังสือตอบขอบคุณกลับภายในเวลาที่กำหนด หลังจากการสอบถามทราบว่าใช้เวลาประมาณ 1 เดือนกว่าจะได้จดหมายตอบขอบคุณมาถึงท่านอาจารย์ ดิฉันจึงได้ประสานงานกับเจ้าหน้าที่หอสมุดว่า หากหนังสือตอบขอบคุณได้รับการลงนามจากท่านผู้อำนวยการ/ผู้มีอำนาจเมื่อไร ดิฉันจะขอไปรับจดหมายที่หอสมุดฯ ด้วยตนเองจะได้หรือไม่ เจ้าหน้าที่ไม่ขัดข้อง หลังจากจดหมายลงนามเสร็จ เจ้าหน้าที่โทรแจ้งดิฉันทราบและนัดหมายเพื่อไปติดต่อรับด้วยตนเอง ซึ่งทันกับเวลาที่ท่านอาจารย์ต้องการ ท่านอาจารย์รู้สึกซาบซึ้งในการให้บริการและรู้สึกประทับใจในบริการของหอสมุดฯ
- นักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา วิทยาลัยการจัดการโทรศัพท์เข้ามาสอบถาม (โทรเข้าเบอร์ส่วนตัวในวันหยุดฯ คาดว่าจะเป็นเบอร์ที่เคยประสานงาน ตอบคำถามไว้ก่อนหน้าที่) โดยนักศึกษาสอบถามว่า ต้องการไปรับงานวิทยานิพนธ์คืนจากท่านอาจารย์ที่ปรึกษาฯ โดยอาจารย์แจ้งว่าให้ติดต่อรับที่งานธุรการ นักศึกษาสอบถามดิฉันว่า คือ ติดต่อรับงานได้ที่ไหนคะ ดิฉันไม่ทราบว่าผู้โทรศัพท์เข้ามาเป็นใคร จึงสอบถามว่า นักศึกษาสังกัดคณะวิชาใด นักศึกษาตอบว่าสังกัดคณะวิทยาลัยการจัดการ จึงสอบถามว่า เรียนที่วิทยาเขตไหน นักศึกษาตอบว่า สนามจันทร์ จึงอธิบายว่าน่าจะต้องติดต่อรับได้ที่งานธุรการของศูนย์ประสานงานวิทยาลัยการจัดการของวิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์ เนื่องจากวิทยาลัยการจัดการมีเรียนการสอน 3 วิทยาเขต คือ เพชรบุรี สนามจันทร์และตลิ่งชัน แต่ว่าวิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์ ออฟฟิศจะอยู่ตรงไหน ไม่ทราบ และไม่แน่ใจจริง ๆ จึงขอให้โทรศัพท์สอบถามเพื่อนๆ ในสาขาวิชาเดียวกัน หรือสอบถามอาจารย์ที่ปรึกษาฯ ที่โทรศัพท์แจ้งให้นักศึกษาไปรับงานคืนอีกครั้ง (งานที่หาคำตอบไม่ได้ แต่สามารถแนะนำช่องทาง/หาทางออกให้นักศึกษาได้)
- นักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา กำลังจะจบการศึกษา ซึ่งเป็นช่วงที่มหาวิทยาลัยกำลังเปลี่ยนแปลงระบบการทำวิทยานิพนธ์เป็น iThesis ซึ่งนักศึกษาไม่สามารถนำผลงานวิทยานิพนธ์ของตนเองเข้าระบบฯ ได้ทันเวลา เนื่องจากต้องศึกษา iThesis และ EndNote แต่เหลือเวลาเพียงน้อยนิดที่จะส่งรูปเล่ม จากที่นักศึกษาได้เล่าให้ดิฉันฟังทั้งหมด ดิฉันเคยมีประสบการณ์การประสานงานบัณฑิตศึกษา จึงได้แจ้งนักศึกษาว่าน่าจะขออนุญาตเป็นกรณีพิเศษได้ เนื่องจากมีความจำเป็น นักศึกษาไม่ทราบ และไม่แน่ใจ จึงได้โทรศัพท์ประสานงานกับเจ้าหน้าที่บัณฑิตฯ ปรากฎว่า สามารถทำได้เนื่องจากยังอยู่ในระยะเวลาที่สามารถขออนุญาตได้ สรุปว่า นักศึกษาจึงได้รับการยกเว้นการเข้าระบบ iThesis สามารถส่งรูปเล่มและจบการศึกษาได้ทันในปีการศึกษานั้น
ที่บรรยายและยกตัวอย่างมาเป็นเพียงตัวอย่างเล็ก ๆ น้อย ๆ เท่านั้น ซึ่งในแต่ละวันบรรณารักษ์บริการตอบคำถามช่วยการค้นคว้า จะพบคำถามที่ต้องการคำตอบมากมายทั้งความรู้ในเชิงวิชาการและความรู้รอบตัว การให้บริการในบางครั้งเราเป็นมากกว่า “บรรณารักษ์”