กระชาย
กระชายเป็นพืชหัวชนิดหนึ่ง นิยมนำมาทำเป็นเครื่องปรุงอาหารหลายชนิด ที่รู้จักและคุ้นเคยเป็นอย่างดี คือเป็นวัตถุดิบที่ใช้ทำน้ำพริกแกง เช่น น้ำยาที่กินกับขนมจีน แกงป่า หรือนำมาเป็นเครื่องปรุงพวกผัดขี้เมา ผัดฉ่า เป็นต้น นอกจากช่วยทำให้รสชาติอาหารอร่อยแล้ว กระชายยังมีสรรพคุณในการรักษาโรคมากมายหลายประการ เช่น บำรุงกำลัง แก้โรคปากเป็นแผล แก้ปวดมวนท้อง เป็นต้น
ในที่นี้ ขอยกตัวอย่างการนำกระชายมารักษาโรคบิด ซึ่งมีวิธีทำ ดังนี้
– หัวกระชายแก่ ๆ ประมาณ 2-3 หัว
– น้ำปูนใส ¼-1/2 แก้ว
วิธีทำ ล้างหัวกระชายให้สะอาดเผาไฟให้สุก ตำให้ละเอียด แล้วเติมน้ำปูนใส คนให้เข้ากันดี จะได้ยาประมาณ ครึ่งแก้ว กินครั้งละ ½ แก้วทั้งน้ำและเนื้อ กินทุกครั้งที่ถ่าย เมื่ออาการดีขึ้น กินต่ออีก 3 ครั้ง (เช้า กลางวัน เย็น) เมื่อหายดีแล้วกินอีก 1-2 วัน วันละ 2 ครั้ง (เช้า เย็น)
หมายเหตุ ถ้ากินยานี้ 2-3 ครั้งแรก อาการไม่ดีขึ้นแสดงว่ายาไม่ถูกกับโรค ควรหยุดกินทันที
กระชายมีประโยชน์นานัปการขนาดนี้ เรามาดูวิธีการปลูกกระชายกันค่ะ
การเตรียมดินและอุปกรณ์
1. เตรียมดิน การทุบ หรือการปั่นดินให้เป็นก้อนเล็กๆ
2. พันธุ์กระชาย ส่วนใหญ่จะเลือกที่มีตาตุ่มๆเป็นสีแดงอย่างน้อย 1 ตา และต้องไม่งอกยาวมานัก เพราะเวลานำไปปลูกอาจหักได้ การซื้อพันธุ์ ราคาจะผันแปรตามราคากระชาย ถ้าราคากระชายกอในท้องตลาดสูง พันธุ์จะราคาสูงตามไปด้วย อยู่ที่ 15-30 บาท แต่ถ้าราคากระชายถูก พันธุ์ก็จะถูกตามไปด้วยเช่นกัน
3. ฟาง ปัจจุบันมีฟางอัดแท่งขาย ราคาอยู่ที่ก้อนละ 30 บาท
4. อุปกรณ์รดน้ำ หรือที่เรียกว่าสปริงเกอร์ ซึ่งใช้หลายขนาด ขนาดใหญ่เป็นท่อเมนหลักในการส่งน้ำ ท่อขนาดกลางเป็นสายหลักของแต่ละแถว และท่อขนาดเล็ก ตั้งฉากกับพื้นเพื่อเป็นตัวส่งน้ำ
การปลูก
1. การตีหลุมกระชาย นิยม 2แบบ คือ ใช้แรงงานคนทั้งหมด กับใช้เครื่องทุ่นแรง คือรถไถ
ในกรณีใช้แรงงานคนทั้งหมด มีอย่างน้อย 1 คนตีหลุมกระชายโดยใช้จอบตีหลุม ซึ่งทำมาเป็นพิเศษ บางคนอาจใช้จอบแบบตีหลุมเดียว บางคนใช้แบบสองหลุมประหยัดเวลาในการตี วิธีนี้จะทำให้เราได้หลุมตามที่ต้องการ เช่น ต้องการให้หลุมถี่ก็ตีให้ชิดๆ กัน สามารถตีให้ลึกหรือตื้นได้ตามต้องการ ข้อจำกัดคือ ใช้เวลานาน และต้องใช้คนงานจำนวนมากในการตีหลุม (สำหรับคนที่ไม่เร่งรีบในการปลูก มีคนตีหลุม 1 คนก็พอ)
ส่วนการใช้รถไถ จะใช้อย่างน้อย 2 คน คนแรกจะขับรถไถ ส่วนอีกคนจะคอยเดินตามและเคาะดินที่ติดกับที่ตีหลุม และคอยช่วยยกเครื่องตีหลุมเมื่อจบร่อง วิธีนี้จะตีหลุมได้เร็วและประหยัดคนงานตีหลุม ข้อจำกัดคือ ถ้าตีไว้เยอะแล้วหยอดกระชายตามไม่ทันจะทำให้ดินแห้ง ถ้าดินแฉะ/เหนียว หรือแข็งเกินไป จะตีหลุมได้ไม่ลึก บางทีอาจไม่เป็นหลุม
2. หยอดและกลบกระชาย โดย 1 หลุม ใช้พันธุ์ 1 หัว ถ้าไม่มีตา หรือตากระชายงอกยาวเกินไปสามารถใช้ 2 หัวได้) กดกระชายนิดหน่อยจากนั้นใช้ดินกลบหลุมกระชาย ทำเช่นนี้ไปเรื่อยๆจนกว่าจะครบทุกหลุม
3. ฉีดยาคุมหญ้า
4. ปิดหน้าดินด้วยฟางแห้ง ซึ่งการปิดฟางหนาจะทำให้หญ้าขึ้นได้ยาก
5. ทำทางเดินน้ำโดยใช้สปริงเกอร์ติดที่ร่องกระชาย
6. รดน้ำ เพื่อให้ฟางซับน้ำป้องกันฟางปลิว
* ข้อ 4 กับ ข้อ 5 สามารถทำสลับก่อน-หลังได้ แล้วแต่สะดวก ค่ะ
เพียงเท่านี้ก็เสร็จสิ้นขั้นตอนการปลูกแล้วค่ะ นอกจากนี้เราสามารถปลูกพืชอื่นๆร่วมกับกระชายได้ เช่น ข้าวโพด เผือก ผักชี พริก เป็นต้น โดยหยอดหรือหว่านในช่วงที่กำลังหยอดกระชายได้ค่ะ
การดูแล
หมั่นรดน้ำบ่อยๆเพราะเมืองไทยเป็นเมืองร้อน กระชายจะไหม้ใบเหลืองได้ง่าย สังเกตจากใบของกระชาย หรือสีของฟาง เมื่อฟางเป็นสีขาวกรอบให้เตรียมรดน้ำได้ค่ะ และหมั่นถอนหญ้า เพื่อไม่ได้หญ้าและวัชพืชต่างๆ แย่งสารอาหารที่อยู่ในดิน ใส่ปุ๋ยบำรุงกระชาย
กระชาย เป็นพืชที่ปลูกง่าย และมีสรรพคุณในการรักษาโรค และสามารถปลูกกระชายใต้ร่มไม้ใหญ่ ก็ยังได้ ถ้ามีพื้นที่ ลองมาปลูกกระชายแล้วจะรู้ว่า เมืองไทยมีของดีอีกมาก