Thailand 4.0 กับการเป็น Smart People
ตั้งแต่อดีตที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบัน ทุกสิ่งทุกอย่างในโลกมีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ และได้เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วขึ้นในช่วงสิบปีที่ผ่านมา เนื่องจากกระแสโลกาภิวัฒน์ที่เข้มข้นขึ้น เกิดการเคลื่อนย้ายอย่างเสรีของผู้คน สินค้า บริการ เงินทุน ข้อมูลข่าวสาร องค์ความรู้และเทคโนโลยี โดยเฉพาะเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่เป็นอัจฉริยะ จะว่าไปแล้ว โลกอาจเปลี่ยนไปในทุกวินาทีก็เป็นไปได้ ส่งผลให้การใช้ชีวิตของคนในโลกเปลี่ยนแปลงตามไปด้วย ผู้นำประเทศต่าง ๆ ในโลกจึงต้องปรับเปลี่ยนนโยบายการบริหารประเทศไปตามยุค ตามสมัย เพื่อให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นเหล่านั้น
ในส่วนของประเทศไทย ผู้นำประเทศของไทยมีแนวการพัฒนาประเทศที่ชัดเจนเริ่มตั้งแต่ยุค Thailand 1.0 ที่เน้นการลงทุนทางภาคเกษตรกรรมด้วยการปลูกข้าว ทำสวน ทำไร่ เลี้ยงสัตว์เพื่อนำผลผลิตไปขาย ยุคต่อมาก็คือยุค Thailand 2.0 ที่เน้นอุตสาหกรรมเบาที่มีเครื่องมือเข้ามาช่วย เช่น การผลิตเสื้อผ้า เครื่องแต่งกาย ต่อมาคือยุค Thailand 3.0 ที่เน้นอุตสาหกรรมหนัก อุตสาหกรรมที่มีความซับซ้อนและการส่งออก โดยพึ่งพิงเทคโนโลยีจากต่างประเทศเป็นส่วนใหญ่ ในยุค Thailand 3.0 นี้ประเทศไทยมีการเติบโตทางด้านเศรษฐกิจน้อย รายได้ของประเทศตกอยู่ในช่วงรายได้ปานกลาง เป็นแบบ “ทำมาก ได้น้อย” ในขณะที่ประเทศต่าง ๆ ในโลกมีการแข่งขันที่สูงขึ้น
ดังนั้น รัฐบาลของประเทศไทยภายใต้การนำของพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) จึงมีแนวนโยบายในการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศเพื่อสร้างหนทางของประเทศให้เจริญ สามารถรับมือกับโอกาสและภัยคุกคามแบบใหม่ ๆ ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและรุนแรงในศตวรรษที่ 21 จึงได้จัดทำกรอบยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2560 – 2579) หรือเรียกว่าโมเดล Thailand 4.0 โดยมีวิสัยทัศน์คือ “ประเทศมีความมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน เป็นประเทศพัฒนาแล้ว ด้วยการพัฒนาตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” หรือคติพจน์ประจำชาติ “มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน” เพื่อให้ประเทศมีขีดความสามารถในการแข่งขัน มีรายได้สูงอยู่ในกลุ่มประเทศพัฒนาแล้ว คนไทยมีความสุข อยู่ดี กินดี สังคมมีความมั่นคง เสมอภาคและเป็นธรรม (ร่างกรอบยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2560 – 2579) (สรุปย่อ), 2560)
โมเดล Thailand 4.0 จะมีการปรับเปลี่ยนโครงสร้างเศรษฐกิจและอุตสาหกรรม เป็นแบบ “ทำน้อย ได้มาก” ซึ่งขับเคลื่อนด้วยเทคโนโลยี ความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม ด้านการเกษตรจะเป็นเกษตรสมัยใหม่ที่เน้นการบริหารจัดการและเทคโนโลยี หรือเรียกว่า Smart Farming เปลี่ยนธุรกิจขนาดย่อมไปสู่การเป็น Smart Enterprises ที่มีศักยภาพสูง เปลี่ยนการบริการไปสู่การบริการที่มีมูลค่าสูง เปลี่ยนแรงงานที่มีทักษะต่ำไปสู่แรงงานที่มีความรู้ ความเชี่ยวชาญ และทักษะสูง ในยุคนี้หลายสิ่งหลายอย่างจึงพยายามพัฒนาเพื่อให้เป็น Smart หรือมีความเป็นอัจฉริยะอีกหลาย ๆ ด้าน เช่น Smart Classroom, Smart Office, Smart Industry, Smart City
การจะขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ได้ จะต้องเริ่มจากการ “พัฒนาคน” เพราะคนเป็นผู้คิดค้นและกระทำการเปลี่ยนแปลงให้เกิดขึ้น ดังนั้นในกรอบยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปีจึงต้องการให้คนไทยในอนาคตมีศักยภาพในการร่วมกันพัฒนาประเทศ สามารถปรับตัวรองรับบริบทการพัฒนาในอนาคต มีความพร้อมทั้งกาย ใจ สติปัญญา มีทักษะในการวิเคราะห์อย่างมีเหตุผล มีการเรียนรู้ตลอดชีวิต มีภูมิคุ้มกันต่อการเปลี่ยนแปลง มีจิตสำนึกที่ดีงาม รู้คุณค่าความเป็นไทย และมีความรับผิดชอบ เป็นรากฐานที่มั่นคงของชุมชนสังคม รักชาติ และสถาบันพระมหากษัตริย์ โดยในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560 – 2564) ซึ่งเป็นช่วงที่วางรากฐานของโมเดล Thailand 4.0 นอกจากจะมีเป้าหมายในการมุ่งพัฒนาทางด้านเศรษฐกิจ สังคมและด้านอื่น ๆ แล้ว ยังมุ่งเน้นให้ “คนเป็นศูนย์กลางการพัฒนา” มุ่งสร้างคุณภาพชีวิตและสุขภาวะที่ดีสาหรับคนไทย พัฒนาคนให้มีความเป็นคนที่สมบูรณ์มีวินัย ใฝ่รู้ มีความรู้ มีทักษะ มีความคิดสร้างสรรค์ มีทัศนคติที่ดี รับผิดชอบต่อสังคม มีจริยธรรมและคุณธรรม พัฒนาคนทุกช่วงวัยและเตรียมความพร้อมเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างมีคุณภาพ รวมถึงการสร้างคนให้ใช้ประโยชน์และอยู่กับสิ่งแวดล้อมอย่างเกื้อกูล อนุรักษ์ ฟื้นฟู ใช้ประโยชน์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างเหมาะสม
นอกจากนี้ ศาสตราจารย์ นายแพทย์วิจารณ์ พานิช (2555 : 19) ได้กล่าวถึง ทักษะคนในศตวรรษที่ 21 ว่าทุกคนต้องเรียนรู้ตั้งแต่ชั้นอนุบาล ไปจนถึงมหาวิทยาลัยและตลอดชีวิต ตามหลัก 3R x 7C โดย
3 R ได้แก่
Reading (อ่านออก)
(W)Riting (เขียนได้)
(A)Rithmetics (คิดเลขเป็น)
7C ได้แก่
Critical thinking & problem solving (ทักษะด้านการคิดอย่างมีวิจารณญาณ และทักษะในการแก้ปัญหา)
Creativity & innovation (ทักษะด้านการสร้างสรรค์ และนวัตกรรม)
Cross-cultural understanding (ทักษะด้านความเข้าใจต่างวัฒนธรรม ต่างกระบวนทัศน์)
Collaboration, teamwork & leadership (ทักษะด้านความร่วมมือ การทำงานเป็นทีม และภาวะผู้นำ)
Communications, information & media literacy (ทักษะด้านการสื่อสาร สารสนเทศ และรู้เท่าทันสื่อ)
Computing & ICT literacy (ทักษะด้านคอมพิวเตอร์ และเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร)
Career & learning skills (ทักษะอาชีพ และทักษะการเรียนรู้)
จะเห็นได้ว่าตั้งแต่ปี 2560 เป็นต้นไป การใช้ชีวิตของผู้คนจะเปลี่ยนไปเรื่อย ๆ อย่างไม่หยุดนิ่ง มีการนำเทคโนโลยีสมัยใหม่เข้ามาใช้ในชีวิตประจำวันอย่างต่อเนื่อง ดิจิทัลและเทคโนโลยีจะเป็นกลไกสำคัญในการพัฒนาด้านต่าง ๆ เช่น มีการพัฒนาหุ่นยนต์มาทำหน้าที่แทนมนุษย์ในเรื่องต่าง ๆ มาเป็นคนรับใช้ในบ้าน มีการพัฒนาอุปกรณ์ IT ที่รับความรู้สึกได้ การแลกเปลี่ยนทางการเงินหรือการใช้จ่ายเงินจะทำบนมือถือ จะมีการพัฒนารถยนต์หรือยานพาหนะไร้คนขับ มีการใช้บัตรนักเรียนดิจิทัลที่บันทึกข้อมูลต่าง ๆ เกี่ยวกับนักเรียน ไม่ว่าจะเป็นเวลาที่มาโรงเรียน การเข้าชั้นเรียน คะแนนสอบ ความประพฤติ ฯลฯ โดยจะมีแอพพลิเคชั่นที่จะส่งข้อมูลไปยังโทรศัพท์มือถือของผู้ปกครองด้วย
ดังนั้น เราจึงต้องปรับตัวเพื่อเข้าสู่การเป็น Smart people ต้องเรียนรู้อยู่เสมออย่างไม่รู้จบ ต้องเป็นผู้รู้จักคิดวิเคราะห์ มีความสามารถในการแก้ไขปัญหา มีทักษะด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ ทักษะในการคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม รู้จักบูรณาการศาสตร์และความรู้ด้านต่าง ๆ มาใช้ให้เกิดประโยชน์ สามารถปรับตัวให้อยู่ร่วมกับผู้อื่นและอยู่ในสังคมดิจิทัลได้อย่างมีความสุข
บรรณานุกรม
กาแฟดำ. (2559). อะไรคือทักษะคนไทย ในศตวรรษ 21?. [ออนไลน์]. จาก http://www.bangkokbiznews.com/blog/detail/637898. วันที่ค้นข้อมูล 11 พฤษภาคม 2560.
วิจารณ์ พานิช. (2555). วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสดศรี-สฤษดิ์วงศ์.
ร่างกรอบยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2560 – 2579) (สรุปย่อ). (2559). [ออนไลน์]. จาก http://www.thaigov.go.th/uploads/document/66/2017/01/pdf/20year-may59.pdf. วันที่ค้นข้อมูล 11 พฤษภาคม 2560.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2559). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่สิบสอง (พ.ศ. 2560 – 2564). [ออนไลน์]. จาก http://www.ldd.go.th/www/files/78292.pdf. วันที่ค้นข้อมูล 11 พฤษภาคม 2560.
One thought on “Thailand 4.0 กับการเป็น Smart People”
Leave a Reply
You must be logged in to post a comment.
มีคนช่างเปรียบบอกว่า ยุค 1.0 ให้ฟังเพลงผู้ใหญ่ลี /ยุค 2.0 ให้ฟังเพลงฉันทนาที่รัก/ยุค 3.0 ยังไม่มีเพลง แต่มีคำว่าโชตช่วงชัชวาลย์ อย่างไรก็ตามถือเป็นนิมิตรหมายอันดีที่เราจะมียุทธศาสตร์ชาติกันเสียที