ขลุ่ยจีน
พูดถึงหนังจีนกำลังภายใน หลายๆคนชื่นชอบทั้งฉาก องค์ประกอบของเรื่อง เครื่องแต่งกาย ฯลฯ ซึ่งหลายๆเรื่องที่เราได้ดูจะมีเครื่องดนตรีอยู่ในฉากด้วย ไม่ว่าจะเป็นกู่เจิ้ง และขลุ่ยจีนที่พระเอกชอบเป่าในหนังจีนกำลังภายใน หรือบางเรื่องอาจจะนางเอกเป่าเห็นแล้วอยากจะเป็นพระเอก/นางเอกทันที เพราะเป่าขลุ่ยเท่ห์ ดูมีเสน่ห์ อีกทั้งทำนองที่มาจากเครื่องดนตรีชนิดนี้ให้ความไพเราะเสนาะหู
เรามาดูวิธีการเป่าขลุ่ยกันค่ะ ก่อนอื่นเราต้องเตรียมขลุ่ย ให้พร้อม วัสดุอุปกรณ์สำหรับขลุ่ยมีหลักๆ ดังนี้
- ขลุ่ย
- เยื่อไผ่
- กาว (เฉพาะของขลุ่ย)
จะเห็นได้ว่าขลุ่ยมีลักษณะเป็นรูทั้งหมด เวลาเป่าจะไม่เกิดเสียง เราจะต้องปิดรูเพื่อสร้างเสียงโดยจะปิดรูถัดจากรูเป่า/รูผิว วิธีการปิดรู มีดังนี้
- ตัดเยื่อไผ่ โดยวัดระยะให้เกินขอบของรูขลุ่ยมาพอประมาณ
- นำกาว(กาวเฉพาะของขลุ่ย)จุ่มน้ำเล็กน้อย ทารอบๆรูขลุ่ย
- นำเยื่อไผ่ที่ตัดแล้วมาปิดทับรู (รูปิดเยื่อไผ่) ข้อควรระวัง ไม่ควรขึงตึงหรือหย่อนเกินไป จะทำให้เสียงไม่ไพเราะ
วิธีเป่าขลุ่ย มีดังนี้
- ลักษณะการเป่าขลุ่ยจีนคล้ายกับการเป่าฟลุท คือเป่าด้านข้างของขลุ่ย การวางขลุ่ยให้ริมฝีปากล่างชิดกับขอบรูขลุ่ย สำหรับผู้เริ่มต้นเป่าขลุ่ย หันช่องรูเป่า ประกบปากโดยให้ขอบรูเป่าด้านล่างแนบกับริมฝีปากล่าง ขอบด้านบนแนบกับริมฝีปากด้านบน จากนั้นบิดข้อมือออกนอกตัว เหลือเพียงริมฝีปากล่างเท่านั้นที่แนบชิดกับขลุ่ยให้แขนขวาอยู่ข้างลำตัว ส่วนการวางมือจะใช้มือซ้ายสามนิ้วคือ นิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนาง ปิดรูขลุ่ยไล่ระดับบนสุดเรื่อยลงมา มือขวา จะใช้สามนิ้ว คือ นิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนาง วางต่อจากมือซ้าย
- ให้ลองเป่าว่าเสียงออกมาหรือไม่ คนที่ฝึกเป่าแรกๆ จะเป่าไม่ออก เทคนิค คือ ให้เพื่อนหรือใครก็ได้ถือกระดาษไว้ในระดับเดียวกับปากของเราโดยยืนห่างกันพอสมควร จากนั้นลองเป่าลมออกมาตรงๆ จนกว่ากระดาษจะไหว ฝึกทำเช่นนี้ไปเรื่อยๆจนกว่าจะคล่อง
- ทดลองเป่า โดยเป่าแต่ละโน้ตให้ยาวที่สุด ไล่ไปจนครบทุกโน้ต ที่สำคัญ คือ ฝึกการปิดรูขลุ่ยโดยใช้ข้อนิ้ว และจะต้องปิดให้มิดเพื่อมิให้เสียงโน้ตเพี้ยน/ไม่ไพเราะ
การไล่ตัวโน้ต
ขลุ่ยจีน นอกจากจะเป็นเครื่องดนตรีที่ให้ความไพเราะแล้ว ยังเป็นเครื่องรางนำมาประดับบ้าน เพื่อความเป็นมงคล ติดโดยให้ด้านเป่าคว่ำลงแขวนแบบทแยงมุม 45 องศา ส่งเสริมเรื่องการค้า โดยให้ติดเป็นคู่ใกล้เครื่องคิดเงินในร้าน