การคัดเลือกหนังสือ
หนังสือ เป็นสิ่งพิมพ์ที่เกิดจากความรู้ ความคิด สติปัญญา และประสบการณ์ของมนุษย์ จัดทำเป็นรูปเล่ม ในเล่มหนึ่ง ๆ จะมีเรื่องเดียว หรือหลายเรื่อง และอาจเป็นเล่มเดียวจบ หรือหลายเล่มจบก็ได้หนังสือแบ่งตามลักษณะเนื้อหาได้ 5 ประการ คือ
1.หนังสือสารคดี (non-fiction) หมายถึงหนังสือที่มุ่งให้ความรู้ ได้แก่หนังสือที่ให้ความรู้ทั่ว ๆ ไป หรือให้ความรู้เฉพาะสาขาวิชาหนึ่ง ๆ เช่น สังคมศาสตร์ ภาษาและวรรณคดี วิทยาศาสตร์ ประวัติศาสตร์ฯลฯ
2.หนังสือบันเทิงคดี (fiction) หมายถึงหนังสือที่เขียนขึ้นจากจินตนาการ หรือประสบการณ์ของผู้แต่ง มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ผู้อ่านได้รับความเพลินเพลิน และข้อคิดคติชีวิต ในแง่มุมต่าง ๆ ได้แก่ เรื่องสั้น นวนิยาย และกวีนิพนธ์
3.ตำรา (Textbook) หมายถึงหนังสือที่จัดทำขึ้นเพื่อใช้ประกอบการเรียนการสอน เขียนโดยผู้ทรงคุณวุฒิ หรือผู้ชำนาญการในสาขาวิชานั้น ๆ มีเนื้อหาครบถ้วนตามรายละเอียดของหลักสูตร และหนังสืออ่านประกอบ เป็นหนังสือที่เขียนขึ้นเพื่อใช้อ่านประกอบในเนื้อหาวิชาต่าง ๆ ที่เล่าเรียนอยู่ในสถานศึกษา โดยมีเนื้อหาละเอียดขึ้น พิสดารขึ้น เจาะลึกขึ้น สำหรับผู้ที่สนใจศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติมให้ได้รับความรู้ที่กว้างขวางขึ้นไปอีก
4. หนังสืออ้างอิง (Reference book) หมายถึง หนังสือที่ใช้เป็นแหล่งในการค้นคว้าหาข้อเท็จจริง หรือคำตอบในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง หรือหัวข้อเฉพาะเท่านั้น เป็นหนังสือที่ไม่ได้จัดทำเพื่อให้อ่านตลอดเล่ม หนังสืออ้างอิงมีหลายประเภท ได้แก่ พจนานุกรม หนังสือรายปี สารานุกรม หนังสืออ้างอิงทางภูมิศาสตร์ นามานุกรม บรรณานุกรม และดรรชนี
5. สิ่งพิมพ์รัฐบาล (Government publication) หมายถึงสิ่งพิมพ์ที่หน่วยงานของรัฐ เป็นผู้รับผิดชอบจัดพิมพ์ในรูปแบบต่าง ๆ มีประโยชน์ คือ ใช้อ้างอิงต่อการศึกษา ค้นคว้า เนื่องจากเป็นแหล่งสารสนเทศที่เชื่อถือได้ เนื่องจากเป็นงานทางวิชาการ หรืองานวิจัยเขียนโดยผู้มีควารู้และประสบการณ์
การคัดเลือกหนังสือ ทุกปีงบประมาณ เพื่อให้ทันการสั่งซื้อ และขออนุมัติเบิก-จ่าย ผู้ปฏิบัติงานต้องวางแผนการทำงานดังนี้
1.เขียนแผนการทำงาน การไปคัดเลือกหนังสือ
2.ปรึกษากับหัวหน้าฝ่ายวิเคราะห์ฯ
เกณฑ์การคัดเลือกหนังสือ คือจัดซื้อหนังสือให้สอดคล้อง และเกี่ยวข้องกับสาขาหลักสูตรที่เปิดทำการเรียนการสอนในมหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร ดังนี้ (ตามงบประมาณที่ได้รับการจัดสรรเงิน)
- คณะจิตรกรรมและภาพพิมพ์ ได้แก่สาขาวิชาทัศนศิลป์
- คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ได้แก่ สาขาการจัดการมรดทางสถาปัตยกรรมกับการท่องเที่ยว สาขาวิชาการออกแบบชุมชนเมือง สาขาวิชาสถาปัตยกรรมไทย สาขาวิชาประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรม สาขาวิชาสถาปัตยกรรมพื้นถิ่น สาขาวิชาการจัดการโครงการก่อสร้าง สาขาวิชาคอมพิวเตอร์เพื่อการออกแบบทางสถาปัตยกรรม
- คณะโบราณคดี ได้แก่ โบราณคดี ประวัติศาสตร์ศิลปะ มานุษยวิทยา ภาษาไทย ภาษาอังกฤษและ ภาษาฝรั่งเศส พิพิธภัณฑสถานศึกษา ภาษาฮินดี ภาษาบาลี ภาษาสันสกฤต และภาษาเขมร สาขาวิชาจารึกศึกษา สาขาการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรม
- คณะมัณฑณศิลป์ ได้แก่ สาขาวิชาศิลปะการออกแบบ สาขาวิชาการออกแบบนิเทศศิลป์ สาขาวิชาการประยุกต์ศิลปศึกษา สาขาวิชาการออกแบบผลิตภัณฑ์ สาขาวิชาการออกแบบเครื่องประดับ
- คณะอักษรศาสตร์ ได้แก่ ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาฝรั่งเศส ภาษาเยอรมัน ภาษาเกาหลี ภาษาจีน ภาษาญี่ปุ่น ปรัชญา ประวัติศาสตร์ ภูมิศาสตร์ การละคร สังคีตศิลป์ไทย สังคมศาสตร์และการพัฒนา สารสนเทศศาสตร์และบรรณารักษศาสตร์ สาขาวิชาเอเชียตะวันออก สาขาวิชาเอเชียศึกษา
- คณะศึกษาศาสตร์ ได้แก่ สาขาวิชาภาษาไทย สาขาวิชาภาษาอังกฤษ สาขาวิชาสังคมศึกษา สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย สาขาวิชาการประถมศึกษา สาขาวิชาการสอนภาษาจีนในฐานะภาษาต่างประเทศ สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา และสาขาวิชาการศึกษาตลอดชีวิต สาขาวิชาจิตวิทยา สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา
- คณะวิทยาศาสตร์ ได้แก่ คณิตศาสตร์ เคมี ชีววิทยา ฟิสิกส์ สถิติ วิทยาการคอมพิวเตอร์ วิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม จุลชีววิทยา คณิตศาสตร์ประยุกต์ และเทคโนโลยีสารสนเทศ สาขาวิชานิติวิทยาศาสตร์และงานยุติธรรม
- คณะเภสัชศาสตร์ สาขาวิชาเภสัชศาสตร์ สาขาวิชาเภสัชกรรมคลินิก สาขาวิชาการคุ้มครองผู้บริโภคด้านสาธารณสุข สาขาวิชาการจัดการทางเภสัชกรรม สาขาวิชาวิทยาการสังคมและการจัดการระบบสุขภาพ สาขาวิชาสารสนเทศศาสตร์ทางสุขภาพ
- คณะวิศวกรรมศาสตร์และเทคโนโลยีอุตสาหกรรม ได้แก่สาขาปิโตรเคมี และวัสดุโพลิเมอร์ สาขาวิชาวิศวกรรมอุตสาหการ สาขาวิชาวิศวกรรมเครื่องกล สาขาวิชาวิศวกรรมเคมี สาขาวิชาวิศวกรรมอิเล็กทรอนิกส์และระบบคอมพิวเตอร์ สาขาวิชาวิศวกรรมการจัดการโลจิสติกส์ สาขาวิชาวัสดุขั้นสูงและนาโนเทคโนโลยีและ สาขาวิชาวิศวกรรมกระบวนการชีวภาพ สาขาวิชาเทคโนโลยีอาหาร สาขาวิชาเทคโนโลยีชีวภาพ
- คณะสัตวศาสตร์และเทคโนโลยีการเกษตร เทคโนโลยีการผลิตสัตว์น้ำ เทคโนโลยีการผลิตพืช ธุรกิจเกษตร
- คณะวิทยาการจัดการ ได้แก่สาขาวิชาการท่องเที่ยว และสาขาวิชาการจัดการชุมชน สาขาวิชาการตลาด สาขาวิชาการจัดการโรงแรม และสาขาวิชาการจัดการธุรกิจ สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์
- คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ได้แก่สาขาวิชาสนเทศธุรกิจ สารสนเทศเพื่อการออกแบบ
- วิทยาลัยนานาชาติ สาขาวิชาการจัดการโรงแรมและการท่องเที่ยว สาขาวิชาธุรกิจระหว่างประเทศ
- คณะดุริยางคศาสตร์ สาขาวิชาสังคีตวิจัยและพัฒนา
- จัดซื้อหนังสือ ตามที่ผู้ใช้เสนอซื้อ
- จัดซื้อหนังสือตามนโยบายของหอสมุด
- จัดซื้อหนังสือที่ได้รับรางวัลของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานที่ได้รับรางวัลหนังสือดีเด่น และหนังสือที่ได้รับรางวัลอื่น ๆที่เกี่ยวข้อง เช่นรางวัลพานแว่นฟ้า, รางวัลช่อการะเกด, นายอินทร์อะวอร์ด, รางวัล “แว่นแก้ว”
- จัดซื้อหนังสือที่เกี่ยวข้องกับศูนย์ข้อมูลภูมิภาคตะวันตก
- พิจารณาเนื้อหาของหนังสือให้ความจรรโลงใจ ทำให้เกิดปัญญา
- พิจารณาผู้เขียนที่มีความน่าเชื่อถือได้
- พิจารณา สำนักพิมพ์ หรือแหล่งจำหน่ายที่เชื่อถือได้
- พิจารณาหนังสือที่จัดทำโดยหน่วยงาน มหาวิทยาลัยที่ที่มีหลักสูตรการเรียนการสอนเหมือนกันเพื่อให้นักศึกษาได้เห็นมุมมองที่ต่าง หรือเหมือนกัน
หนังสือที่ออกใหม่ หัวหน้าฝ่ายวิเคราะห์ ฯ จะดำเนินการไปตรวจสอบจาก เว็ปไซต์ ของทุกสำนักพิมพ์ ที่จำเป็นต้องจัดหาเข้าห้องสมุด หลังจากนั้น ก็ขอใบเสนอราคา มาพิจารณาดูว่า สมควรสั่งซื้อเข้าหอสมุดหรือไม่ โดยทำการตรวจสอบกับ ฐานข้อมูลของหอสมุดฯ ว่ามีตัวเล่มหรือไม่ หากยังไม่มี พิจารณาจัดซื้อ และดำเนินการเข้าสู่ขั้นตอนของการจัดหา
หลังจากนั้นพิจารณาดำเนินการจัดหาเข้าหอสมุดฯ
ทั้งนี้ ต้องรีบดำเนินการให้ทันกับการปิดงบประมาณ โดยดำเนินการตามแผนที่กำหนดไว้
ส่วนหนังสือที่มีผู้ใช้จำนวนมาก หรือมีการยืมตลอดเทอม พิจารณาสั่งซื้อเพิ่ม ตัวอย่างเช่่น ภาษาอังกฤษเพื่อใช้ในการวิจัย
หรือได้รับแจ้งจากงานบริการว่ามีผู้ใช้ ยืมจำนวนมาก ฝ่ายวิเคราะห์ฯ ซื้อให้ตามจำนวนที่่แจ้งข้อมูลมาให้ฝ่ายวิเคราะห์ฯ
ฉะนั้น ผู้ปฏิบัติงาน ต้องให้ความสำคัญกับการไปคัดเลือกหนังสือที่ดีและมีคุณภาพและให้สอดคล้องกับหลักสูตรที่ทำการเปิดสอนทุกสาขา และมีความรู้ในวิชาการสาขาใดสาขาหนึ่ง
- ติดตามความก้าวหน้าทางแวดวงวรรณกรรมและที่เกี่ยวข้อง
- ติดตามความรู้ใหม่ๆ และความเปลี่ยนแปลงต่างๆ ของโลก
- ติดตามความเคลื่อนไหวของตลาดหนังสือ และสำนักพิมพ์ต่างๆ
- เป็นผู้รู้แหล่งสรรพวิทยา (Resoucefulness)
- สร้าง connection กับผู้ใช้ อาจารย์ เจ้าหน้าที่ผู้ประสานงานจากภาควิชา/คณะวิชา ผู้ที่เกี่ยวข้อง และบรรณารักษ์ และผู้ร่วมงาน หรือผู้รู้กับหน่วยงานอื่น
- มีความรู้ในเรื่องของภาษาต่างประเทศ เพื่อเข้าใจการสั่งซื้อ และ Technical Term เช่น ใบเสนอราคา (Quotation) ใบส่งของ (Invoice) ; การสั่งซื้อ (Order) ;การตรวจสอบ (Verification) ;สิ่งพิมพ์ขาดตลาด (Out of Print) ;สิ่งพิมพ์ที่พ่อค้าขายส่ง (Wholesaler) ; พ่อค้าย่อย (Retailer) ;หนังสือค้างส่ง (Outstanding order) ;การทวง (Claiming) ;ยกเว้นค่าธรรมเนียมปีแรก (Annual Hosting Fee) ;สำนักพิมพ์ (Publisher) ;ชื่อสินค้า (Title) ;ผู้แต่ง (Author) ;ปีที่พิมพ์ (Publication Date) ;ส่วนลด (Discount) ;จำนวนเงิน (Amount) ;วันที่ (Date) ;การทำใบสั่งซื้อ (Purchase Order)
- อ้างอิง (Reference no.) ;ค่าขนส่ง (Shippin & Handling) ;จำนวนเงินรวมทั้งสิ้น (Grand total) ; ยืนยันการสั่งซื้อ (Confirmed by) ; ผู้เสนอราคา (Quoted by) ; ผู้อนุมัติ (Approved by)
หากเพื่อนๆ หรือผู้ใช้ห้องสมุดที่สนใจต้องการคัดเลือกหนังสือที่มีคุณภาพ และสาระเข้าหอสมุดฯ สามารถไปคัดเลือกหนังสือกับฝ่ายวิเคราะห์ฯ ก็ได้เช่นกันค่ะ
โทร. ติดต่อสอบถามการไปคัดเลือกหนังสือได้ในเวลาราชการ (วันจันทร์-ศุกร์ เวลา 8.30 -16.30น.) เพื่อนัดหมายการไปศูนย์หนังสือ /สำนักพิมพ์