สิ่งที่บุคลากรหอสมุด พระราชวังสนามจันทร์ได้ร่วมกันจัดทำเพื่อถวายความอาลัยแด่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
เมื่อพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศร รามาธิบดีจักรีนฤบดินทร สยามินทราธิราช บรมนาถบพิตร เสด็จสวรรคต ณ โรงพยาบาลศิริราช เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 13 ตุลาคม พุทธศักราช 2559 เวลา 15 นาฬิกา 52 นาที สิริพระชนมพรรษาปีที่ 89 ทรงครองราชย์สมบัติได้ 70 ปี
ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นอันหาที่สุดมิได้ต่อการสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในหลวงรัชกาลที่ 9 บุคลากรชาวหอสมุดพระราชวังสนามจันทร์สำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นอันหาที่สุดมิได้ จึงได้จัดกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อถวายความอาลัย และแสดงถึงความจงรักภักดีที่มีต่อพระองค์ท่าน ตั้งแต่วันที่ 14 ตุลาคม พุทธศักราช 2559 ถึงปัจจุบัน ดังนี้
1. ขึ้นข้อความในเว็บไซต์ของหอสมุด พระราชวังสนามจันทร์เพื่อแสดงความไว้อาลัย และปรับสีของเว็บไซต์ไม่ให้ฉูดฉาด
2. ประดับผ้าขาว-ดำ หน้าอาคารหอสมุดพระราชวังสนามจันทร์ โดยทางสำนักนายกรัฐมนตรีได้ออกหนังสือเรื่องแนวทางปฏิบัติอันเกี่ยวเนื่องกับงานพระบรมศพสำหรับการประดับผ้าระบายที่ถูกต้องไว้ว่า “ให้ประดับผ้าสีดำอยู่ด้านบนและสีขาวอยู่ด้านล่าง”
3. จัดโต๊ะหมู่บูชาประดิษฐานพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พร้อมประดับเครื่องทองน้อย แพรไว้ทุกข์
4. จัดทำสมุดลงนามเพื่อให้บุคลากรและผู้ใช้บริการหอสมุด พระราชวังสนามจันทร์ลงนามถวายความอาลัย
5. จัดทำริบบิ้นสีดำสำหรับติดแขนเสื้อแจกจ่ายแก่บุคลากรและผู้ใช้บริการหอสมุด พระราชวังสนามจันทร์เพื่อแสดงถึงการถวายความอาลัย
6. จัดทำดอกไม้จันทน์ เพื่อร่วมในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปริมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ในวันที่ 26 ตุลาคม พุทธศักราช 2560 ซึ่งดอกไม้จันทน์เป็นสิ่งหนึ่งที่แสดงถึงความเคารพและไว้อาลัย เพราะเชื่อกันว่ากลิ่นหอมของดอกไม้จันทน์จะนำดวงวิญญาณของผู้ล่วงลับไปสู่สรวงสวรรค์ ดอกไม้จันทน์ที่ใช้เป็นสัญลักษณ์แทนดวงใจไทยทุกดวงในการน้อมส่งเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ในการพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ รัฐบาลได้กำหนดไว้ 7 ชนิด ซึ่งผู้เขียนได้ศึกษาข้อมูลจากมติชนออนไลน์ (https://www.matichon.co.th/news/552071) จึงขอคัดลอกมานำเสนออีกครั้งดังนี้
ดอกดารารัตน์ หรือดอก Daffodil เป็นดอกไม้ทรงโปรดของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช และพระราชทานให้กับสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถอยู่เสมอเมื่อครั้งยังทรงศึกษาและประทับอยู่ที่ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ ดอกดารารัตน์นิยมใช้มอบให้แก่บุคคลอันเป็นที่รัก เพื่อบอกว่าไม่เคยหวังสิ่งใดตอบแทน และยังหมายถึง เกียรติยศ ความกล้าหาญ สัญลักษณ์ของความหวัง
ดอกกุหลาบ เป็นสัญลักษณ์แห่งความรักอันบริสุทธิ์ด้วยอานุภาพแห่งความจงรักภักดีของทวยราษฎร์ที่ระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณในองค์พระประมุขของชาติ เพื่อถวายความอาลัยเป็นครั้งสุดท้ายแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ผู้เป็นกษัตริย์ที่รักยิ่งของปวงชนชาวไทย
ดอกพุดตาน เป็นสัญลักษณ์ของความมั่นคงและความอุดมสมบูรณ์ ชาวจีนเชื่อว่าเป็นไม้มงคลเพราะดอกพุดตานเปลี่ยนสีได้ถึงสามสีภายในวันเดียวกัน ซึ่งเปรียบเสมือนวัฏจักรของชีวิตมนุษย์ที่เริ่มต้นเปรียบเหมือนเด็กที่เป็นผ้าขาว เติบโตขึ้นพร้อมกับสีสันที่แต่งแต้มขึ้นมาจนกระทั่งสูงอายุมากขึ้นพร้อมกับสีที่เข้มขึ้น จนกระทั่งร่วงโรยจากไป เพื่อเป็นการระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณและพระราชกุศลอุทิศถวายครั้งสุดท้ายแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช
ดอกลิลลี่ ที่แสดงออกถึงความรักที่บริสุทธิ์เช่นเดียวกับดอกกุหลาบสีขาว อีกทั้งดอกลิลลี่สีขาวยังแสดงออกถึงความซื่อสัตย์และเทิดทูนด้วยอานุภาพแห่งความจงรักภักดีของพสกนิกรชาวไทยที่มีต่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชและความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้น
ดอกกล้วยไม้ เป็นสัญลักษณ์ของความมั่นคง ความรัก และความสง่างาม สมดังพระมหากรุณาธิคุณในการบำเพ็ญพระราชกรณียกิจนานัปการของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชให้ขจรขจายไปทั้งแผ่นดินไทยตลอดถึงนานาประเทศทั่วโลก
ดอกชบาทิพย์ เป็นดอกไม้ที่สร้างสรรค์ประดิษฐ์ขึ้นเพื่อสื่อสารถึงการดับสูญและความเป็นทิพย์และเพื่อเป็นการถวายความอาลัยเป็นครั้งสุดท้ายแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชพระผู้ทรงสถิตในดวงใจของประชาราษฎร์ชั่วนิรันดร์
ดอกชบาหนู เปรียบเสมือนความอาลัยในการสูญเสียของพสกนิกรทุกหมู่เหล่า เป็นสัญลักษณ์ที่แทนดวงใจไทยทุกดวงในการน้อมส่งเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ในการพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ
ทุกสิ่งทุกอย่างที่ได้จัดทำขึ้น ชาวหอสมุดพระราชวังสนามจันทร์ได้นำความรู้ ความสามารถที่แต่ละคนมี มาร่วมแรงร่วมใจกันทำ ผิดบ้าง ถูกบ้าง บางเรื่องทำเสร็จไปแล้วเมื่อได้รับทราบข้อมูลภายหลังว่าที่ถูกต้องต้องทำอย่างไร ก็ได้มีการแก้ไขให้ถูกต้องเป็นระยะ ๆ โดยไม่ย่อท้อ เพื่อร่วมถวายความอาลัยและแสดงออกถึงความจงรักภักดีที่มีต่อพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศร รามาธิบดีจักรีนฤบดินทร สยามินทราธิราช บรมนาถบพิตร ในหลวงรัชกาลที่ 9 ที่รักยิ่งของปวงชนชาวไทย
บรรณานุกรม
มติชนออนไลน์. (6 พฤษภาคม 2560). “7 ดอกไม้จันทน์พระราชทาน” ความหมายลึกซึ่งถึง “ในหลวง ร.9”. [ออนไลน์]. จาก https://www.matichon.co.th/news/552071. วันที่ค้นข้อมูล 11 สิงหาคม 2560.