ช่วงปี 2529-2535 หนังสือที่ดิฉันชอบอ่านมีเรื่อง ปฏิวัติยุคสมัยด้วยฟางเส้นเดียว คลื่นลูกที่ 3 และหนังสือของคุณหมอประเวศ วะสี ทุกเล่ม เป็นหนังสือที่เนื้อหาดูเหมือนไปคนละทิศคนละทาง แต่ดิฉันมีความรู้สึกว่ากลิ่นไอคล้ายๆกัน หนังสือกลุ่มนี้ทำให้รู้จักกับคำว่า องค์รวม การเปลี่ยนแปลง และจิตใจของมนุษย์
ดิฉันเคยเล่าให้คนที่ผ่านไปผ่านมาในห้องสมุดว่าอ่านอะไรบ้าง มีเสียงถามกลับว่าบรรณารักษ์อ่านแบบนี้ด้วยหรือ? หากมีคนถามตอนนี้คงถามเค้ากลับไปว่า แล้วคิดว่าบรรณารักษ์จะต้องอ่านอะไร? ไม่นานนักหนังสือเรื่อง  คลื่นลูกที่ 3 ก็กลายเป็นเอกสารอ้างอิงในเอกสารมากมายรวมทั้งเอกสารทางด้านบรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์
การอ่านข้างต้นดิฉันได้รับอิทธิพลในการอ่านจากพี่ๆ ในที่ทำงานเก่า ซึ่งเป็นคนเดือนตุลารวมถึงรสนิยมในการฟังเพลงและการใช้ชีวิต
ที่ทำงานเก่ามีนิตยสารในเครือที่โด่งดังในสาขาการดูแลสุขภาพ ซึ่งจะมีบรรณาธิการเป็นหัวหน้าคอยดูแลในแต่ละเดือนๆ มีคนเขียนในคอลัมภ์ต่างๆ มีคนตรวจบรู๊ฟเพื่อดูความถูกต้องซึ่งมีพจนานุกรมเป็นอาวุธ
ส่วนดิฉันเป็นน้องใหม่ มีหน้าที่ค้นข้อมูลเตรียมใส่แฟ้มให้นักวิชาการและกอง บก. ทั้งเตรียมที่ร้องขอและคาดการณ์ว่าท่านๆต้องการอ่าน ไม่ได้ขยัน ไม่ได้อะไร แค่กลัวตกงาน!! เรื่องนี้น่ากลัวในความรู้สึกมาก
พอนิตยสารพิมพ์เสร็จ พวกเราคือทุกคนต้องไปรวมตัวกันใส่ซองเพื่อจัดส่งตามที่อยู่ เป็นตั้งสูงๆ แยกกันระหว่าง กทม. กับ ตจว. พอยุคที่เราทำลานจันทร์ จึงรู้สึกเฉยๆกับจำนวนที่ต้องส่ง เพราะมีแค่หลักสิบ
เรื่องที่พีคสุด ที่เกี่ยวกับเรื่องที่จะเขีบนให้อ่านคือ ในวันหนึ่งนิตยสารฉบับนั้น เนื้อหามีผลกระทบจนขึ้นหน้าหนึ่ง พี่หัวหน้ายกประเด็นมาถามทุกคนว่า….
เคยคิดต่อกันมั้ยว่า เนื้อหามีผลกระทบแบบองค์รวมอย่างไร  แล้วเราจะทำอะไรต่อกับประเทศชาติ กับงานของเรา  ที่พูดเพราะพบว่าท่านๆๆๆๆ (ชี้นิ้ว) ที่นั่ง ต่างดูผลงานเฉพาะในส่วนของตัวเอง เช่น ฝ่ายศิลป์ ดูปก บรู๊ฟ ดูว่ามีอะไรผิด สายส่ง ดูแต่จำนวนสมาชิก การตลาด เช็คโฆษณา ฯลฯ
ดิฉันจึงจำขึ้นใจเรื่ององค์รวมแบบนี้ พอต้องกลับมาทำงานในหน่วยราชการ คำนึ้ยังไม่ดัง ตอนหลังมาดังโดยใช้ภาษาอังกฤษว่า holistic
ได้ยินคำนี้ครั้งใดจะนึกถึงเหตุการณ์นี้ทุกครั้ง ขณะนั้นเราเด็กสุด สถานการณ์ตึงเครียดดังกล่าวเป็นเรื่องที่น่ากลัว
ความน่ากลัวจึงต้องทำให้คลายไปได้ด้วยการพยายามฝึกฝนตัวเองให้มองแบบนั้น โดยพี่ๆจะเตือนทุกครั้ง ไม่เคยปล่อยผ่านพฤติกรรมที่เห็นว่าควรปรับปรุง ทั้งเรื่องส่วนตัวและเรื่องงาน
ในองค์รวมของงานจะมีสิ่งที่แยกส่วน หากงานจะราบรื่นจะต้องทาบกันสนิทและส่งต่อแบบไร้รอย ยุคสมัยนี้ชอบใช้คำว่า “ฟันเฟือง”
เมื่อช่วงกลางเดือนมกรา มีคนถามเรื่องงาน ดิฉันก็บอกไปแบบนี้ว่าให้มององค์รวม เป็นภาพใหญ่ๆ แล้วทำในส่วนเล็กๆ ของตนให้ดีที่สุด
พออายุมากขึ้นดิฉันมักคิดว่า องค์รวม คล้ายๆกับครอบครัวที่มีพี่น้องหลายๆคน หรือพ่อแม่ลูกๆๆๆ หากบ้านไหนคนในครอบครัวต่างทำหน้าที่ของตัวด้วยดี รักใคร่และช่วยเหลือ ความสงบสุขและชีวิตที่ราบรื่นจะตามมา ส่วนบ้านไหนไม่ใช่ก็วุ่นวาย
คิดและทำแบบนี้ง่ายดีมีสุข
ส่วนองค์ลงใครหามีสุขไม่