เรื่องราวใน Blog วันนี้ได้จากอยู่ปฏิหน้าที่ล่วงเวลา แล้วมีผู้ใช้บริการมีข้อสงสัยมาสอบถามข้อมูล เรื่องรูปแบบของการอ้างอิง ผู้เขียนก็เลยนำมาเขียนเป็น Blog แบบคร่าวๆ เพื่อแบ่งปันกับเพื่อนบรรณารักษ์ด้วยกัน
การสร้างสรรค์เขียนงานขึ้นมาชิ้นหนึ่งไม่ว่าจะเป็น บทความ รายงาน สารคดี งานวิจัย หรือแม้แต่การเขียน Blog โดยเฉพาะงานเขียนทางวิชาการ ย่อมต้องรายชื่อของเอกสารที่ผู้เขียนให้ค้นคว้าเพื่อมาทำเป็นผลงานชิ้นนั้นๆ หรือเพื่อเป็นหลักฐานที่สามารถแสดงให้เห็นว่างานเขียนชิ้นนั้น ผู้เขียนได้ค้นคว้ามาเป็นอย่างดี สามารถเชื่อได้ มีความรู้ที่สามารถนำไปอ้างอิงต่อไปได้
ใครรู้ข้อแตกต่างระหว่าง เอกสารอ้างอิง กับ บรรณนุกรมหรือไม่ ถ้าเป็นเอกสารที่มีการนำข้อมูลมาอ้างอิงในเนื้อเรื่องของบทความหรือรายงาน จะเรียกว่าเอกสารอ้างอิง ซึ่งภาษาอังกฤษใช้ References, Literature Cited, หรือ Reference Cited ในปัจจุบันมักใช้คำว่า References แต่ถ้าเป็นเอกสารที่มีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับเรื่องราวที่เขียน แต่มิได้มีการนำข้อมูลมาอ้างถึงโดยตรงจะเรียกว่า บรรณานุกรม หรือ Bibliography นั่นเอง
การจัดทำรายชื่อเอกสารอ้างอิงท้ายเรื่องมีหลายรูปแบบ การจะเลือกใช้แบบใดขึ้นอยู่กับการกำหนดของหน่วยงาน สถาบันการศึกษา หรือวารสารที่ตีพิมพ์ แต่เมื่อเลือกใช้แบบใดแล้ว ต้องใช้แบบนั้นอย่างสม่ำเสมอโดยตลอด และเขียนให้ถูกต้องตามหลักเกณฑ์ที่กำหนด ไม่ควรใช้ปะปนกัน และต้องบันทึกข้อมูลประเภทของเอกสาร เช่น บทความ หนังสือ เว็บไซต์ และบันทึกรายละเอียดของเอกสารนั้นๆ ได้แก่ ชื่อผู้แต่ง ชื่อเรื่อง สถานที่พิมพ์ สำนักพิมพ์ ปีที่พิมพ์ และหมายเลขหน้า เป็นต้น หลักเกณฑ์การเขียนเอกสารอ้างอิงหรือรูปแบบของรายการอ้างอิงและบรรณานุกรมจะมีความแตกต่างกันในแต่ละสาขาวิชา เรียกว่าเป็นรูปแบบการอ้างอิง (citation style) ที่นิยมใช้หรือที่ใช้กันหลักๆมีอยู่หลายรูปแบบ เช่น
1) APA (American Psychological Association) เป็นรูปแบบการลงรายการทางบรรณานุกรมที่เป็นที่นิยมใช้ในสาขาวิชา จิตวิทยา การศึกษา และสาขาสังคมศาสตร์อื่นๆ
2) AMA (American Medical Association) เป็นรูปแบบการลงรายการทางบรรณานุกรมที่เป็นที่นิยมใช้ในสาขาวิชาแพทยศาสตร์ สาธารณสุขศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ โดยเฉพาะทางชีววิทยา
3)  Chicago เป็น รูปแบบการลงรายการทางบรรณานุกรมที่เป็นที่นิยมใช้ในทุกสาขาวิชา นิยมใช้ในการลงรายการหนังสือ นิตยสาร หนังสือพิมพ์ และเอกสารที่อ้างอิงเป็นเอกสารที่ไม่เป็นวิชาการมากนัก
4) MLA (Modern Language Association) หรือ เป็นรูปแบบการลงรายการทางบรรณานุกรมที่เป็นที่นิยมใช้ในสาขาวิชา วรรณกรรม ศิลป และสาขามนุษยศาสตร์
5) Turabian เป็นรูปแบบการลงรายการทางบรรณานุกรมที่เป็นที่นิยมใช้ในสาขาวิชาทั่วไปในระดับวิทยาลัย/มหาวิทยาลัย
6) Vancouver เป็นรูปแบบการลงรายการทางบรรณานุกรมที่นิยมใช้ในสาขาวิทยาศาสตร์และการแพทย์
ในที่นี้ขอยกตัวอย่างการลงรายการทางบรรณานุกรมรูปแบบที่นิยมใช้กันทั่วไป ได้แก่
Vancouver style ตัวอย่าง :
การอ้างอิงหนังสือ
Author. Title of Book. Edition of Book. Place of Publication: Publisher Name; Year of Publication.
ชื่อผู้แต่ง. ชื่อหนังสือ. ครั้งที่พิมพ์. ชื่อเมืองที่พิมพ: ชื่อสำนักพิมพ์; ปีพิมพ์.
ตัวอย่าง : นิวัตร จันทร์ศิริพรชัย. การใช้ยาและวัคซีนในสัตว์ปีก. กรุงเทพฯ: ตีรณสาร; 2554.
การอ้างอิงบทความในวารสาร
Author. Title of Article Title. Title of Journal. Year of Publication;Volume(Issue):Pages.
ชื่อผู้แต่ง. ชื่อเรื่อง. ชื่อย่อของวารสาร. ปีพิมพ์;เล่มที่(ฉบับที่):เลขหน้า.
ตัวอย่าง : วิภา สุขาธิศรี. การใช้ยาแก้ปวด. ว.โรงพยาบาลชลบุรี. 12;1(ม.ค.-มี.ค. 2530): 29
ดูตัวอย่างอื่นๆ ของVancouver style เพิ่มเติม
http://library.md.chula.ac.th/guide/vancouver2011.pdf
http://www.pha.nu.ac.th/practice/dis1/articles/Vancouver.html
APA style ตัวอย่าง :
การอ้างอิงหนังสือ
ผู้แต่ง. (ปีที่พิมพ์). ชื่อหนังสือ. (ครั้งที่พิมพ์). สถานที่พิมพ์: สำนักพิมพ์หรือโรงพิมพ์.
ตัวอย่าง : อัญชลี สิงห์น้อย. (2549). คำนามประสม: ศาสตร์และศิลป์ในการสร้างคำไทย. กรุงเทพฯ:
สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
การอ้างอิงบทความในวารสาร
ผู้แต่ง. (ปีที่พิมพ์). ชื่อบทความ. ชื่อวารสาร. ปีที่(เลขประจำฉบับ), เลขหน้าแรกที่ตีพิมพ์-เลขหน้าสุดท้ายที่ตีพิมพ์.
ตัวอย่าง : ปิยะดา วชิระวงศกร และเสวียน เปรมประสิทธิ์. (2548). การสะสมตะกั่วและแคดเมียมใน
พืชผักที่ปลูกในดินที่ได้รับการผสมตะกั่วและแคดเมียม. วารสารเกษตรนเรศวร,
8(1), 61-75
ดูตัวอย่างอื่นๆ ของ APA style เพิ่มเติม
http://www.lib.nu.ac.th/web/research/topic-article-view.php?rid=47
http://www.satriwit3.ac.th/files/111026088592094_1202210772355.pdf
Modern Language Association of America (MLA) style ตัวอย่าง :
การอ้างอิงหนังสือ
ชื่อผู้แต่ง.  ชื่อเรื่อง.  ครั้งที่พิมพ์.  เมืองที่พิมพ์ : ผู้รับผิดชอบในการพิมพ์, ปีที่พิมพ์
ตัวอย่าง : กิตติกร  มีทรัพย์. จิตวิทยาการเลี้ยงดูเด็ก. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : ธุรกิจการพิมพ์, 2552.
การอ้างอิงบทความในวารสาร
ชื่อผู้เขียน.  “ชื่อบทความ” ชื่อวารสาร.  ปีที่หรือเล่มที่ (ฉบับที่) : เลขหน้า; วัน (ถ้ามี) เดือน / ปี.
ตัวอย่าง : วิทยา  นาควัชระ. “คุยกันเรื่องของชีวิต : ประโยชน์ของการท่องเที่ยว” สกุลไทย. 40(2047) : 191 – 192 ; 26 ตุลาคม 2544.
ดูตัวอย่างอื่นๆ ของ MLA Style เพิ่มเติม
http://missvilitt.blogspot.com/2011/04/modern-language-association-of-america.html
http://www.grad.chula.ac.th/download/thesis.pdf
หมายเหตุ การอ้างอิงรายการเอกสาร สิ่งพิมพ์ หรือสื่ออื่นใด ที่ผู้สร้างสรรผลงานทางวิชาการใช้อ้างอิงในเอกสารผลงานของตน เป็นการแสดงถึงการให้ความเคารพผลงานทางปัญญาที่ผู้อื่นได้แสดงไว้ก่อนแล้ว อีกทั้งยังมีประโยชน์ในการแสดงที่มาที่ไปของความรู้ในเรื่องที่เขียนนั้นๆ สามารถติดตามพัฒนาการของเนื้อหาได้
เอกสารดูประกอบเพิ่มเติม :
Chicago/Turabian style : http://blog.lib.kmitl.ac.th/wp-content/uploads/2012/09/Chicago_bib.pdf
http://stang.sc.mahidol.ac.th/text/styles.htm
http://www.trcn.ac.th/th/file.pdf
http://library.cmu.ac.th/rsc/?writereport.php&contid=3
http://www.plagiarism.org/citing-sources/citation-styles
http://www.graduate.su.ac.th/images/manual/m1.pdf