ทุกวันนี้ปฏิเสธไม่ได้ว่าอากาศประเทศไทยร้อนมากขึ้นเรื่อยๆ และมีแนวโน้มที่อากาศจะร้อนรุนแรงยิ่งขึ้นในปีต่อๆ ไปแน่นอนว่าภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลงย่อมมีผลต่อสุขภาพ อากาศร้อนก็เช่นกัน เรามาทำความรู้จักภัยจากความร้อนกันนะคะ

😳 😳  😳 😳 😳

 ♦ Heat stroke ภาวะนี้เกิดจากกลไกการควบคุมอุณหภูมิของร่างกายสูญเสียไป ส่งผลให้อุณหภูมิร่างกายสูงขึ้นเรื่อยๆ เกิดอันตรายต่ออวัยวะต่างๆ รวมทั้งระบบประสาทและสมอง ทำให้หมดสติ ชัก หรือระดับการรู้สึกตัวลดลงไปจนถึงเสียชีวิตได้ โดยภาวะนี้สังเกตได้จากอุณหภูมิร่างกายจะสูงมาก โดยมักมากกว่า 40 องศา แต่ไม่มีเหงื่อออก สัญญาณชีพเปลี่ยนแปลง เกิดในผู้ที่อยู่ในที่ร้อนเป็นเวลานานๆ โดยเฉพาะในผู้สูงอายุหรือมีโรคเรื้อรัง จะมีโอกาสเกิด Heat stroke ได้มากขึ้น การปฐมพยาบาลทำโดยนอนพักยกขาสูง ลดอุณหภูมิร่างกาย เช่น ประคบน้ำแข็งตามข้อพับของร่างกาย เป่าพัดลม และนำส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด
♦ Heat exhaustion เป็นภัยจากความร้อนที่พบได้บ่อยที่สุด อาการได้แก่ อ่อนเพลีย เวียนศีรษะ ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน เหงื่อออกมาก อาจมีหมดสติหรือชักเกร็งได้หากมีเกลือแร่ผิดปกติมาก อุณหภูมิร่างกายมักปกติหรือสูงกว่าปกติเล็กน้อย การดูแลรักษาทำเช่นเดียวกับกรณี Heat stroke
♦ Heat cramps คืออาการกล้ามเนื้อปวดและแข็งเกร็ง ส่วนมากมักเป็นบริเวณน่อง ต้นขา และไหล่ เกิดหลังการออกกำลังกายหนักกลางแดดหรืออากาศร้อน อุณหภูมิร่างกายมักปกติหรือสูงขึ้นเพียงเล็กน้อย สัญญาณชีพอื่นปกติ ไม่หมดสติ การดูแลรักษา ได้แก่ การยืดกล้ามเนื้อ นอนพัก ทดแทนสารน้ำและเกลือแร่ การป้องกันได้แก่การดื่มน้ำให้เพียงพอก่อนออกกำลังกาย
♦ Heat syncope คือการเป็นลมหมดสติหลังออกแดด เกิดจากการตอบสนองผิดปกติต่อความร้อน ทำให้เกิดความดันโลหิตต่ำลงฉับพลันและหมดสติไปชั่วคราว โดยอุณหภูมิร่างกายและสัญญาณชีพอื่นๆ ยังปกติ สามารถฟื้นได้เองในไม่กี่วินาที การดูแลรักษาได้แก่การนอนพัก ให้สารน้ำทดแทน
จะเห็นได้ว่าภัยจากอากาศร้อนนั้นมีหลากหลายตั้งแต่ไม่รุนแรงจนอันตรายถึงแก่ชีวิต เราคนไทยเมืองร้อนจึงจำเป็นจะต้องรู้จักภาวะเหล่านี้อย่างดี รวมถึงดูแลปฐมพยาบาลอย่างถูกต้องเพื่อป้องกันไม่ให้ภาวะต่างๆ รุนแรงขึ้นด้วยค่ะ
 
ที่มา
♦ พญ.ธันย์ชนก กุ๋ยฉนวน. ภัยจากความร้อน. Health Today 16, 182 (2559) :49.
♦ http://www.healthtoday.net/thailand/Mydoctor_n/Mydoctor182_2.html