12 สิงหาคม วันแม่แห่งชาติ เป็นวันหยุดของทุก ๆ คน ต่างกลับบ้านไปหาแม่ จึงเป็นโอกาสที่ลูก ๆ จะแสดงความรักแก่แม่ด้วยวิธีการต่าง ๆ กัน ส่วนมากก็จะพาแม่ ไปทำบุญตักบาตร ไปเที่ยวพักผ่อน  ไปรับประทานอาหารยังร้านที่อร่อยที่สุด  ซึ่งผู้เขียนก็เคยทำเช่นนี้มาเช่นกัน   ด้วยความคิดว่าพาแม่ไปรับประทานอาหารอร่อย ๆ ที่ไม่ต้องลงมือทำเอง แม่คงจะมีความสุข  แต่กลับกลายเป็นว่าไม่เห็นจะประทับใจเลย ไปแห่งหนใดก็มีแต่รถติด หาที่จอดรถไมได้  พอไปถึงร้านอาหารก็พาแม่ไปนั่งคอยคิวเพื่อรอโต๊ะว่าง และรอคิวสั่งอาหารเป็นชั่วโมงชั่วโมง เลยเวลาเที่ยง แม่ยังไม่ได้รับประทานอาหารเลย
ตั้งแต่วันนั้นเป็นต้นมา เมื่อถึงวันแม่แห่งชาติ นอกจากจะแสดงความรักและระลึกถึงพระคุณของแม่ด้วยการกราบไหว้ ทำบุญใส่บาตรแล้ว ฉันก็ไม่เคยพาแม่ของฉ้นไปรับประทานอาหารที่ร้านอาหารในวันหยุด ที่ใคร ๆ ก็หยุด และมีความคิดตรงกันที่จะพาแม่ออกนอกบ้าน แม้ว่าจะเป็นร้านที่ใครใครบอกว่าอร่อยนักอร่อยหนาก็ตาม    แต่จะใช้วิธีทำอาหารรับประทานกันเองที่บ้าน  ช่วยกันคิดเมนู ช่วยกันทำ ช่วยกันกิน ช่วยกันเก็บช่วยกันล้าง ระหว่างพี่ ๆ น้อง ๆ ลูก ๆ หลานๆ ด้วยความอบอุ่น ทุกคนมีแต่ความสุข และเสียงหัวเราะ ที่ไม่ต้องเกรงว่าจะรบกวนโต๊ะข้าง ๆและเมนูที่ทุกคนลงความเห็นเป็นเสียงเดียวกันว่าต้องเป็น ” ข้าวยำ ” เท่านั้น เพราะเป็นข้าวที่แม่ ทำให้พวกเรากิน ตั้งแต่จำความได้ เพราะที่บ้านเป็นบ้านสวน ของทุกอย่างหาได้จากในสวนหลังบ้าน ไม่ว่าจะเป็น กระถิน , แตงกวา , มะม่วง ,มะเขือเปราะ, มะนาว,ถั่วฝักยาว, พริกขี้หนูสวน แม่บอกว่าบ้านเราเป็นบ้านสวน  ผักหญ้าหากินง่ายไม่ต้องซื้อ ยกเว้นปลาทูต้องซื้อ แล้วนำมายำคลุกเคล้าลงในกะละมังใส่ข้าวสวยร้อน ๆ เวลารับประทาน ต้องล้อมวงรับประทานในกะละมังเดียวกัน   ทุกคนมีเพียงช้อนในมือคนละคัน ตักข้าวยำไป กินกันไป คุยกันไป ระหว่างแม่แม่ ลูกลูก บอกได้ว่ามีความสุขที่สุดเลย เมื่อ 30 ปีที่แล้ว แม่ใช้กะละมังใบเล็ก เพราะแม่มีลูก 5 คน มาปีนี้แม่อายุ 81 แม่ต้องใช้กะละมังใบใหญ่มากกก… เพราะแม่มีลูก / ลูกเขย/ลูกสะใภ้ /หลาน / เหลน รวมกันแล้ว 17 คน  แต่รสชาติความอร่อยยังเหมือนเดิม จะมีก็แต่ความรักและความอบอุ่น เท่านั้นที่เพิ่มขึ้นทุกปีทุกปี
เครื่องปรุงข้าวยำ :  ปลาทู , แตงกวา,มะเขือ,มะนาว,มะม่วง,กระถิน
หอมแดง ,พริกขี้หนูสวน , ซีอิ๊วขาว, ข้าวสวย
เตรียมเครื่องปรุง  :  ปลาทูทอด แกะเอาเฉพาะเนื้อ
:  ผักต่าง ๆ ซอยเป็นชิ้นเล็ก ๆ / มะม่วงดิบสับเป็นเส้น ๆ
มะนาวผ่าซีก ( สำหรับเพิ่มรสเปรี้ยว)
วิธีปรุง                  :  นำข้าวสวยใส่กะละมัง ใส่ปลาทู ปรุงรสด้วยซีอิ้วขาวเล็กน้อย เพื่อเพิ่มความหอม เติมผักต่าง ๆ ที่เตรียมไว้ คลุกเคล้าให้ทั่ว ถ้าต้องการความเปรี้ยวแหลมให้เติมมะนาว ต้องการความเผ็ดเติมพริก
วิธีรับประทาน       :  ปรุงเสร็จ ต้องรับประทานทันที พร้อมกัน หลาย ๆ คน