เทศกาลกินเจปีละครั้งเป็นอะไรที่ใครๆ หลายคนปฏิบัติมาช้านาน
อิฉันเองทำหน้าที่หลานเลิฟพาอาม่าไปโรงเจตั้งแต่เด็ก
จึงต้องร่วมขบวนการกินเจกับอาม่า และคุณแม่มาตั้งแต่อยู่ชั้นประถม
สมัยเป็นเด็กกว่าจะครบ 9 วัน ซึ่งไม่นับรวมการกินล้างท้อง
ที่ต้องกินก่อนหน้าอย่างน้อยอีก 1- 3 วัน เพื่อชำระล้างร่างกาย
ให้สะอาดหมดจดก่อนเข้าไปไหว้ในโรงเจ… เป็นอะไรที่ต้องอดทน…ทนอดจริงๆ
นอกจากต้องกินไม่เหมือนชาวบ้านแล้ว แม้กระทั่งถ้วยชามรามไหที่จะเอามาใช้ในช่วงนี้
ก็ต้องแยกออกมาล้างมาใช้ไม่รวมปะปนกับคนอื่นๆ ในบ้าน ซึ่งหมายถึงต้องล้างถ้วยชามเอง
ระยะเวลา 9 – 12 วัน ในวัยเด็ก จึงรู้สึกยาวนานนน เหลือเกิน
อาการเจแตก จึงมักวนเวียนเข้ามาเป็นระยะๆ เมื่ออยากทานขนมนู้นนี้นั้นโน้น
ยิ่งสมัยนั้นแม้แต่นมก็ยังนับเป็นของชอ แหม่…มันฝุดๆ จริงๆ
ส่วนสมัยนี้ลดหย่อนผ่อนไปมาก บางคนก็บอกว่านมอนุโลม
แต่คนที่เคร่งก็ยังถือเช่นเดิม คงยกเว้นเฉพาะเด็ก และคนป่วยที่ทานอย่างอื่นไม่ได้
ปี 2557 นี้มีความพิเศษตามการนับเดือนแบบจีน ซึ่งจะมีเดือน 9 ถึง 2 ครั้ง
จึงเป็นโอกาสดีที่จะมีเทศกาลกินเจถึง 2 ครั้ง ว่ากันว่าเป็นครั้งแรกในรอบ 132 ปีเลยทีเดียว
โดยครั้งแรกเริ่มและจบไปแล้วเมื่อ 24 ก.ย. – 2 ต.ค. และครั้งที่ 2 จะเริ่ม 24 ต.ค. – 1 พ.ย.
ที่เกริ่นนำมาข้างต้น แค่บ่นนำ ไม่เกี่ยวอะไรกับจั่วเรื่องที่ขึ้นบท…เอิ๊กๆๆ
จริงแล้วก็เกี่ยวบ้างเล็กน้อยอ่ะนะ เพราะกินเจ เป็นที่มาของเรื่องหอย หอย ที่จะว่าต่อไป ^^
เรื่องมีอยู่ว่าสมาชิกที่บ้านไปซื้อหอยเชลล์ทรงเครื่องจากตลาดนัดมารับทาน
อะไรไม่อะไร เธอๆ หวังดีประสงค์ร้าย (คงลืม) ซื้อมาเผื่ออิฉันตอนอยู่ในระหว่างกินเจ
เหม่…มันยั่วๆ พอออกเจก็เลยต้องขอจัดซะหน่อย
ร้านที่ตลาดนัดทุกคนในบ้านลงความเห็นว่ารสชาดยังไม่โดน
แต่ด้วยความสดและราคาที่โอเค ทำน้ำจิ้มเพิ่มเองอีกนิด กินเล่นๆ แบบไม่ต้องคิดมากก็ได้อยู่
แต่สำหรับอาทิตย์ที่ผ่านมา แบบว่า…อิฉันทำตัวให้ว่าง ชักชวนคุณสามีไปตลาดเอาตอนสายโด่ง
หลังจากพาพ่อหลานชายตัวแสบไปเที่ยวทุ่งแถวศาลากลาง ชมนก ชมวัว จนสบายใจ
ก็พากันไปตลาดแบบเสี่ยงๆ ว่าจะมีอะไรให้ซื้อมั้ย
โชคดีที่คอนถมของอิฉันมีหลายตลาด
ตะแรกว่าจะไปซอย 2 ดูเวลาปาเข้าไป 10 โมงแก่มากแล้ว…คงลำบาก
จึงไปเริ่มที่ตลาดกัลยาแถวทางรถไฟ ซึ่งบริเวณสถานีรถไฟนี้มี 2 ตลาด
คือ ตลาดไฟฟ้าเก่า บางคนเรียกตลาดโรงปูน บางคนก็เรียกตลาดรถไฟ
2 ชื่อเรียกแรกอ้างอิงจากสถานที่ที่เคยมีอยู่บริเวณนั้น แต่ปัจจุบันไม่มีแล้ว
ตลาดแห่งนี้อยู่ริมทางสถานีรถไฟค่อนไปทางวัดพระงาม
อีกแห่งคือ ตลาดกัลยาที่มีมาก่อน อยู่ค่อนมาทางบริเวณข้ามแยกทางรถไฟไปวัดกลาง
ตลาดแห่งนี้ก็มีชื่อตามแหล่งที่อยู่ใกล้เคียงดั้งเดิมเหมือนกัน คือ โรงเรียนสอนตัดเสื้อกัลยา
ซึ่งปัจจุบันโรงเรียนแห่งนี้ก็ย้ายออกไปจากบริเวณนี้นานมากแล้ว เช่นกัน
ถ้าความจำอิฉันไม่เลอะเลือน รู้สึกจะไปอยู่หน้าโรงเรียนอนุบาลไผทวิทยา
การจะหาซื้อปลา หรือของทะเล ถ้าไม่อยากเข้าตลาดใหญ่หน้าองค์พระฯ ตลาดกัลยานี้ก็พออาศัย
แต่ก็ไม่มากเท่าตลาดใหญ่ทั้งตลาดล่าง-บน ซึ่งมีของทะเลขายตั้งกะเช้ายันบ่าย
แต่ถ้าเป็นช่วงบ่ายตลาดบนจะเหลือน้อย หรือบางทีก็หมด เพราะว่ากันว่าตลาดบนเขาขายส่ง
แต่อิฉันซื้อทีไร ก็ว่าแพงพอกันทุกที และเหมือนความสดจะสู้ตลาดล่างไม่ได้
การตัดสินใจมาตลาดกัลยาวันนี้ก็ไม่ทำให้อิฉันผิดหวัง เมื่อโฉบรถเข้าไปเกยยั้นหน้าร้าน
หอยเชล์กองย่อมๆ กับอีกสารพันทะเลยังพอมีให้เลือกหา สรุปว่าได้หอยมา 2 โล 180 บาท
กับหมึกไข่เหมาหมดไม่ได้นับจำนวนโล เพราะเห็นเหลืออยู่ราวๆ 10 กว่าตัว
แถมปลาซาบะตัวราว 7 – 8 ขีด อีก 1 ตัว ซึ่งก็ลืมไม่ได้ถามราคาอีกเหมือนกัน
แต่รวมแล้วของสดมื้อนี้ 350 บาท
กลับถึงบ้านอิฉันง่วนอยู่ในครัวตั้งกะบัดนั้นยั้นเกือบ 2 ทุ่ม ไม่ได้แอบนอนหรอกนะ
แต่ทำไป บรรจงจัดฉากเก็บภาพไป ยุ่งกะพ่อหลานชายที่เดินเข้าเดินออกมา
“ยาย ยาย ยาย” อยู่เป็นระยะ ไม่รู้เรียกทำไม เลยจัดครกน้อยให้เล่นตำเศษผักหญ้าไปพลาง
เมียงู…เอ้ยเมนูมื้อนี้ มีหอยเชลล์ทรงเครื่อง หมึกไข่นึ่งมะนาว ซาบะย่างซ้อสญี่ปุ่น
เซ็ทนี้หากไปรับทานที่ร้าน 500++ ต้องวางเอาไว้
ทำทานเองได้ไม่ยาก ถูก อร่อย แซบเว่อร์กว่าเป็นไหนๆ ^^
ใครสนใจจะทำทานบ้างก็อ่านต่อนะเจ้าคะ
เพราะอิฉันจะเล่ากระบวนการทำหอยเชลล์ทรงเครื่องสุดแซ่บบบให้ “อ่าน”
…ไม่ได้ออกเสียงนิ จึงไม่ได้ “เล่า” ให้ “ฟัง” อิอิ
ทานหอยอร่อย…ต้องใจเย๊นนนน เย็น เจ้าค่ะ
ก่อนอื่นมาทำความรู้จัก บรรดาหอย หอย หอย กันนิสสนุง ก่อน
ว่ากันว่า หอยที่เรากินกันบ่อยๆ ทั้งน้ำเค็ม น้ำกร่อย น้ำจืด เช่น หอยขม หอยแมลงภู่
หอยแครง หอยลาย หอยหลอด หอยหวาน หอยตลับ หอยเชลล์ หอยนางรม และอีกสารพัดหอย
เป็นสัตว์น้ำที่มีคุณค่าทางอาหารไม่น้อยกว่าสัตว์น้ำพวกปลา ปู กุ้ง
ที่น่าสนใจ คือ หอยทะเลทุกชนิดกินเป็นอาหารได้
แต่รสชาดของแต่ละหอยจะแตกต่างกันตามลักษณะของเนื้อเยื่อ บ้างนุ่ม บ้างแข็ง แต่บ้างก็เหนียว
และที่สำคัญสภาพน้ำทะเล อุณหภูมิที่หนาวเย็นของน้ำทะเลก็มีความสำคัญต่อรสชาดของหอยทะเล
เพราะหอยจะผลิตกรดอะมิโนของมันเพื่อปรับสมดุลให้เข้ากับสภาพความเค็มของน้ำทะเล
จึงไม่แปลกที่น้ำทะเลยิ่งเค็มหอยก็ยิ่งอร่อย หอยแต่ละประเทศ แต่ละจังหวัดจึงแตกต่างกัน
ซึ่งก็คงเลี่ยงไม่ได้ว่าราคาของหอยอร่อยจะต้องแปรผันไปตามความเค็ม เค๊มมม เค็ม
ปกติหอยที่โตช้า หรือมีอายุมาก เนื้อมักจะเหนียวกว่าหอยที่โตเร็ว
พฤติกรรมและอาหารที่หอยกิน ก็มีส่วนทำให้รสชาดของแต่ละหอยแตกต่างไม่เหมือนกัน
หอยที่มีรสชาดเหมาะกับการทำเป็นอาหารมักเป็นหอยกาบคู่
เพราะเป็นพวกโตเร็ว เนื้อไม่เหนียว นำเนื้อออกจากเปลือกได้ง่ายกว่าหอยกาบเดี่ยว
สารอาหารในเนื้อหอย มีทั้งโปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมันรวม และแคลเซียม
ส่วนหอยเชลล์พระเอกของเมนูอิฉันมื้อนี้ ภาษาปะกิตเรียกว่า scallops เป็นหอยที่มีโปรตีนมากที่สุด
หอยแต่ละหอย ที่เรารับทานใช่ว่าจะเป็นตัวหอยไปเสียทุกหอย
หอยเชลล์ของอิฉันส่วนที่รับทานกันคือส่วนเท้าและกล้ามเนื้อของมัน
ด้วยความที่หอยเชลล์เป็นหอยนักกีฬาชอบว่ายน้ำ
กล้ามเนื้อที่ใช้งานจึงมีสีขาวนุ่มนิ่มรับทานอร่อย…ขอบอก
การนำหอยเชลล์มารับทานก็ไม่ง่ายนัก
แต่ก็ไม่ยากเกินความพยายาม..อยากกิ๊นนนน อยากกิน
การทำหอยเชลล์ให้อร่อยฝุดๆ
แค่ทำให้ผิวกล้ามเนื้อสีขาวๆ ก้อนกลมๆ เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลน้อยๆ ไม่ต้องสุกหมด
แค่นี้ก็จะได้ลิ้มชิมความหวานอร่อยแบบกล้ามมัดๆ และบาทาหอยๆ แล้ว
มาดูกรรมวิธีจัดการกะน้องหอยกันค่ะ
ก่อนอื่นก็ต้องแกะฝาหอยออกเสียก่อน จะแกะทีละข้างหรือแกะทั้ง 2 ข้างทีเดียวก็ตามอัธยาศัยค่ะ
บางหอยเค้ายังอาลัยอาวรณ์ฝาอยู่ อาจแกะได้แค่ฝาเดียว
ก็ตามใจเค้าอย่าไปฝืนดึง เดี๋ยวน้องหอยรุ่งริ่งไม่น่าทาน อิอิ
สำหรับมื้อนี้อิฉันจะบรรจงแกะ และจัดฉาก เพื่อถ่ายภาพปลากรอบบบบ จึงแกะทีละข้าง
เมื่อแกะออกสภาพภายในฝาหอยก็มีหลากหลายอาการ บางหอยสะอาดเอี่ยม
บางหอยมีทรายอยู่มโหฬาร ส่วนบางหอยคงเพิ่งบริโภคน้องปูเข้าไปยังไม่ทันย่อย
สิริรวม 2 โล นับได้ 44 ตัว มีสภาพต่างๆ นานา แกะเสร็จก็ต้องแยกชิ้นส่วนที่รับทานไม่ได้
รวมทั้งเส้นอุนจิ คล้ายกับเส้นบนหลังกุ้งออก ก่อนนำไปล้างทำความสะอาด ดังภาพ


เสร็จจากเตรียมคุณหอย ก็มาว่ากันต่อที่เครื่องประกอบสำหรับย่าง
ซึ่งทีแรกก็ว่าจะอบแต่เปลี่ยนใจไปย่างเตาถ่าน เพราะหอมชวนรับทานกว่า
ส่วนประกอบก็มี เนยสด หรือจะใช้มาการีน ก็ตามอัธยาศัย
แต่หากจะใช้มาการีนก็ควรเลือกยี่ห้อนิสสสนุง เพราะแต่ละยี่ห้อรสชาดต่างกัน
บางยี่ห้อกลิ่นรสใกล้เคียงเนยสด หลายยี่ห้อรสชาดตามราคา
สำหรับมื้อนี้อิฉันใช้มาการีนที่มีติดอยู่ในตู้เย็นที่บ้าน
นอกจากนี้ก็มีซีอิ๊วขาว ซอสหอยนางรม หอมใหญ่ แครอท ต้นหอม
ผักทั้ง 3 อย่าง หั่นเต๋าเล็กๆ 2 อย่างหลัง หลักๆ เพื่อเพิ่มสีสันให้น่ารับทาน
แถมทำให้เด็กๆ ได้ทานผักไปด้วย ใครไม่ชอบไม่ใส่ก็ไม่น่าจะมีผลต่อรสชาดนัก
ที่สำคัญขาดไม่ได้คือกระเทียม พริกไทยเม็ดได้ทั้งดำ-ขาว
อิฉันชอบรสเผ็ดของพริกไทยจึงเลือกเม็ดดำ และรากผักชีโขลกละเอียด
บางท่านอาจชอบกลิ่นหอมของเครื่องเทศจะใส่ออริกาโนด้วยก็ไม่ผิดกติกา
เครื่องปรุงพร้อม หอยพร้อม คุณหญิงย่าที่บ้านเตรียมเตาย่างพร้อม ก็ลุยเลย

ระหว่างย่างไป ชิมไป เด็กน้อยก็แวะเวียนมา “ยาย ยาย ยาย หม่ำๆ”
แหม่…ถึงขนาดตาอ้วนมานั่งเฝ้าไม่ห่างเตา จัดไป 4-5 หอย การันตีได้ว่าหย่อยยย
เพราะคุณลูกหมูอ้วนชวนชิมของอิฉัน He ชอบรับทานตั้งแต่ 3- 4 เดือน
ใครๆ ทานอะไร He ช๊อบบ ชอบบบ แวะเวียนป้วนเปี้ยนขอมีส่วนร่วม
แต่ถ้าอะไรที่ He ชิมแล้วรสชาดไม่ถูกปาก คำเดียว He เผ่นแน่บบบ เรียกไม่กลับเชียแหละ
หลังจากย่างน้องหอยเสร็จสรรพ ไปบรรงจงปลุกปล้ำอีก 2 เมนู
กับข้าวพร้อม คนพร้อม (หิวๆๆๆ นานนนนน แย้ววว ) ทุกคนลุย


สังเกตดีๆ ลูกหมูอ้วนชวนชิมของอิฉัน น้ำยายไหยย้อยยย
เห็นแล้วก็เป็นปลื้มกับความสุขของพ่อหนุ่มน้อยเค้าล่ะค่ะ ^^
เรื่องและภาพประกอบอาหาร โดย Ying Lek
เรื่องราววิชาการ หอย หอย จาก
fovefood. 2556. หอย หอย หอย หอย หอย. fovefood: Food Fun Friends Family and FOVE.
[ออนไลน์] 15 มกราคม 2556. [สืบค้นเมื่อ 10 ตุลาคม 2557.]
https://fovefood.wordpress.com/tag/หอยเชลล์.
อานนท์ ภาคมาลี (หมอแดง). 2556. หอย. www.gotoknow.org. [ออนไลน์] 2556.
[สืบค้นเมื่อ 10 ตุลาคม 2557.] https://www.gotoknow.org/posts/533607.