ดิฉันเคยเขียนเรื่องของเลขมาตรฐานสากลประจำหนังสือ หรือ ISBN มาครั้งหนึ่งแล้ว แต่ยังมีบางเรื่องที่ดิฉันข้องใจและสงสัยมาสักระยะหนึ่ง และเคยสอบถามกับบรรณารักษ์บางท่านก็ไม่สามารถให้คำตอบได้ แล้วลองค้นหาจาก “อาจารย์กู” ผู้รอบรู้ก็มิมีคำตอบอีก จึงเก็บข้อสงสัยนี้ต่อไป
   เรื่องที่ว่านี่ก็คือเรื่องของกลุ่มตัวเลข 616 ในเลข ISBN ทั้ง 13 หลักของหนังสือที่จัดพิมพ์ในประเทศไทย ตัวอย่างเช่น 978-616-91079-2-7 ซึ่งดิฉันพบมากขึ้นจากการตรวจหนังสือใหม่ออกบริการ จากเดิมเราใช้กลุ่มตัวเลข 974 ซึ่งเป็นเลขรหัสหนังสือประจำประเทศไทย ที่เราใช้มาแสนนานตั้งแต่ปี พ.ศ. 2521 (เริ่มจากเราใช้เลข ISBN 10 หลัก จนเปลี่ยนมาใช้เลข 13 หลัก ในปี 2550) ตัวอย่างเช่น 978-974-417-907-4 ซึ่งเป็นที่จดจำได้อย่างขึ้นใจ แต่ระยะหลังมานี้กลับใช้เลข 616 มาแทนที่ 974 ซะนี่ เอ๊ะ!มันเกิดอะไรขึ้นหนอ จนกระทั่งดิฉันได้ตรวจหนังสือใหม่เพื่อนำออกบริการแก่ผู้ใช้ห้องสมุดเล่มนี้ซึ่งเป็นของ สำนักหอสมุดแห่งชาติ จัดพิมพ์ออกมาเผยแพร่ (ตั้งแต่ปี 2551 ค่ะแต่ว่าทางหอสมุดเราเพิ่งได้รับหนังสือมา) ชื่อหนังสือคือ “เลขมาตรฐานสากลประจำหนังสือ (International Standard Book Number – ISBN)” จึงเปิดอ่านไปเรื่อยๆ แล้วก็พบคำตอบอยู่ในเล่มนี้นี่เอง อยู่ในหน้าที่ 45 ค่ะ ท่านแจ้งไว้เพียงสั้นๆว่า “ส่วนประเทศไทยในขณะนี้ ใช้เลข 974 ถ้าเลขชุดนี้หมด ศูนย์ ISBN สากลจะกำหนดให้ประเทศไทยใช้เลข 616 แทน” ปั้ดโธ่คำตอบอยู่แค่ตรงนี้เอง
   นั่นแสดงว่าในปัจจุบันประเทศไทยของเราได้ใช้ตัวเลขที่ถูกกำหนดให้แต่เดิมหมดลงแล้วเพราะมีการจัดพิมพ์หนังสือออกมาสู่โลกบรรณพิภพมากมายนั่นเอง นี่ขนาดมีผู้เคยทำนายไว้ว่า เมื่อโลกเรามีเทคโนโลยีก้าวหน้าล้ำสมัยมาแทนที่ หนังสือก็จะหมดความหมาย การจัดพิมพ์จะถดถอยลดน้อยลงไป เช่น เมื่อเริ่มมีวิทยุให้ฟัง คนจะหันไปฟังวิทยุมากกว่าอ่านหนังสือ ครั้นเมื่อมีโทรทัศน์เข้ามาแทนที่ คนก็จะหันไปดูโทรทัศน์มากกว่า แล้วเมื่อโลกมีคอมพิวเตอร์และอินเตอร์เน็ตให้ใช้ได้สะดวกและรวดเร็ว ผู้คนจะหันไปหาอ่านทางออนไลน์หรืออินเทอร์เน็ตแทน แต่ก็นั่นแหละเสน่ห์ในการอ่านหนังสือจากตัวเล่มที่จัดพิมพ์ด้วยกระดาษนั้นมันยังมีมนต์ขลังเสมอ ที่เขาเรียกว่า มนตร์น้ำหมึก ไงล่ะ
    ขอบคุณข้อมูลบางส่วนจากหนังสือ เลขมาตรฐานสากลประจำหนังสือ – International Book Number (ISBN) เลขเรียกหนังสือ Z278ส63 ผู้ที่สนใจไปหาอ่านรายละเอียดได้ค่ะให้ข้อมูลได้ครบถ้วนดีทีเดียว หอสมุดมีให้บริการเล่มเดียวเท่านั้นช่วยกันรักษาหน่อยค่ะโปรดอย่าทำหายหรือทำชำรุดนะคะผู้อ่านที่รัก