คุณป้าคนหนึ่งไปรับกรรมฐานจากพระอาจารย์ พระอาจารย์ก็สอนให้ไปกำหนดกรรมฐานขั้นแรก คือการกำหนดลมหายใจเข้าออก และการเดิน ยืน นั่ง นอน อธิบายวิธีปฏิบัติให้ฟังจนเข้าใจแล้ว คุณป้าคนนั้นก็ลากลับบ้าน ไม่ช้าไม่นานประมาณสักอาทิตย์เดียว คุณป้าคนนั้นก็กกลับไปหาพระอาจารย์
พระอาจารย์จึงถามว่า ‘เป็นอย่างไรคุณโยม สงสัยอะไรหรือ’ คุณป้าบอกว่า ‘ดิฉันจะเอากรรมฐานมาคืนเจ้าค่ะ’ พระอาจารย์ร้อง ‘อ้าว ทำไมถึงจะเอามาคืนเสียล่ะ’ คุณป้าตอบว่า ‘ทำไม่ไหวเจ้าค่ะ ไม่มีเวลาจะทำ รับปากกับท่านอาจารย์ไปแล้ว ทำไม่ได้ ก็เลยต้องเอามาคืนเจ้าค่ะ’ พระอาจารย์ก็คะยั้นคะยอให้คุณป้าทำต่อไปเถอะ คุณป้าก็ปฏิเสธท่าเดียวว่าทำไม่ไหว ไม่มีเวลาจะทำ
ในที่สุด พระอาจารย์เห็นว่า จะปลอบโยนอย่างไรก็ไม่เป็นผลแล้ว จึงบอกว่าเอาเป็นอันตกลง คุณโยมจะคืนก็เอามาคืน แล้วพูดว่า ‘ไหนล่ะกรรมฐานที่คุณโยมจะเอามาคืน’ คุณป้าอึกอักพูดไม่ออก
พระอาจารย์จึงถามว่า ‘คุณโยมเดินไม่ได้ยืนไม่ได้เสียแล้วหรือ’ คุณป้าตอบว่า ‘ยังเดินได้ยืนได้อยู่เจ้าค่ะ’ พระอาจารย์ถามต่อไปว่า ‘คุณโยมนั่งไม่ได้นอนไม่ได้เสียแล้วหรือ’ คุณป้าตอบว่า ‘ก็นั่งได้นอนได้ซิเจ้าคะ ดิฉันไม่ได้เจ็บไข้ได้ป่วยอะไรนี่’ พระอาจารย์ถามว่า ‘ไหนคุณโยมลองเล่าซิว่า คุณโยมออกจากบ้านมาถึงวัดนี่ได้อย่างไร’ คุณป้าชักหน้าแดง 😳 อึดอัดอยู่ในใจ แข็งใจตอบว่า ‘ก็เดินมาซิเจ้าคะ เดินออกจากบ้าน และยืนคุยกับเพื่อนบ้านครูเดียวก็เดินต่อ มานั่งอยู่ที่กุฎิท่านอาจารย์นั่ยังไงล่ะคะ’ พระอาจารย์ร้อง ‘อ้อ’ คุณป้ารีบพูดขึ้นว่า ‘ดิฉันเอากรรมฐานมาคืน แล้วจะรีบลากลับละเจ้าค่ะ’
พระอาจารย์รีบร้องห้ามว่า ‘เดี๋ยวๆ ขอถามอะไรอีกนิดว่า เวลานี้คุณโยมหายใจไม่ได้แล้วหรือ’ คุณป้าตอบอย่างฉุนนิดๆ ‘หายใจไม่ได้ ก็ตายซิเจ้าคะ ดิฉันจะลรับกลับละเจ้าค่ะ’ พระอาจารย์จึงพูดว่า ‘เมื่อคุณโยมจะเอากรรมฐานมาคืน อาตมาก็จะรับคืน แต่ก็หมายความว่า ต่อไปนี้คุณโยมจะไม่เดิน ไม่ยืน ไม่นี่ง ไม่นอน และไม่หายใจด้วยใช่ไหม’ คุณป้าเหงื่อแตกปากคอสั่น นั่งนิ่งอึ้ง พระอาจารย์จึงอธิบายว่า การเดิน ยืน นั่ง นอน หรือการหายใจเข้าออก ก็เป็นของติดกับตัวเราเอง การหายใจเข้าออกนั้น จะกำหนดรู้หรือไม่ยอมรับรู้ มันก็หายใจของมันเองอยู่วันยังค่ำ เป็นความต้องการของร่างกายตามธรรมชาติ ส่วนการเดิ้น ยืน นั่ง นอน เป็นเรื่องของจิตจะสั่งให้ทำ พระพุทธเจ้าท่านไม่ได้ทรงสอนให้เราทำอะไรที่นอกเหนือไปกว่าปกติธรรมดา ชั่วแต่ว่ากำลังทำอะไร ก็รู้ตัวไว้เสมอว่าทำอย่างนั้นอยู่ เดินก็ให้รู้ว่าเดิน ยืนก็ให้รู้ว่ากำลังยืน นั่งก็ให้รู้ว่ากำลังนั่ง นอนก็ให้รู้ว่ากำลังนอน หรือหายใจก็ให้รู้ว่าหายใจ ก็เท่านั้นเอง ทีคนอื่นเขาทำอะไร ทำไมเราจึงอยากจะรู้อยากจะเห็นเรื่องของเขานัก คนนั้นเป็นอย่างนั้นคนนี้เป็นอย่างนี้ เรื่องของตัวเองไม่อยากจะรู้ ทำต่อไปเถอะคุณโยม สงสัยอย่างไร ตรงไหน มาถามอาจารย์ได้เสมอ’
คุณป้าก้มหน้านิ่ง แล้วลากลับไป อาจารย์สั่งให้หลังไปว่า ‘เดินให้ดีๆ นะคุณโยม จะสะดุดก้อนอิฐก้อนหินหกล้มหกลุกไป 😯
ที่มา : มานวสาร 7, 11 (พฤศจิกายน 2527) : 38-40.