หนังสือในโลกนี้มีมากมายหลากหลายประเภทให้เราได้เลือกอ่าน ทั้งแบบตำราวิชาการ (ชนิดอ่านเอาเรื่อง) และแบบอ่านทั่วไปที่อ่านเพื่อความรู้คู่ความบันเทิง เช่น หนังสือแนวท่องเที่ยวซึ่งปัจจุบันมีเยอะมากกก..ทั้งเที่ยวในและนอกประเทศ (ซึ่งอิฉันก็อาศัยวิธีนี้พาตัวเองออกไปท่องยุทธจักรตามที่ต่างๆ ตามแต่ไกด์เขาพาไปซึ่งประหยัดสุดๆและปลอดภัยสูงสุดตลอดทุกเส้นทางเลยจ้ะ)
นอกจากนี้ยังมีหนังสืออีกประเภทหนึ่งที่ยังครองใจผู้อ่านมาอย่างเหนียวแน่นตลอดกาลก็คือ หนังสือนวนิยาย อิฉันเชื่อว่าแทบทุกคนที่อ่านหนังสือออก ต้องเคยผ่านการอ่านหนังสือชนิดนี้มาแล้วทั้งสิ้น แม้บางคนจะบอกว่าไม่ชอบอ่านแต่ก็ต้องเคยอ่านมาบ้างละ
อันว่าหนังสือนวนิยายหรือที่เรามักเรียกว่านิยายนั้นก็มีหลากหลายแนวเช่นกัน แล้วแต่ว่าใครจะชอบอ่านแนวไหน เช่นแนวบู๊ แนวรักหวานๆ แนวตลกฮาเฮ แนวสืบสวนสอบสวน แนวลึกลับสยองขวัญ แนวกำลังภายใน  หรือจะเป็นแนวผจญภัย ก็ตาม การอ่านนิยายนั้นถือเป็นการอ่านเพื่อความบันเทิงใจสนุกสนานและผ่อนคลายความเครียดได้อย่างดีชนิดหนึ่ง
จากการทำงานห้องสมุดมาจะสังเกตุจากพฤติกรรมของนักศึกษาว่าหากเป็นช่วงสอบที่เหล่านักศึกษาต้องเคร่งเครียดกับตำราทางวิชาการที่ร่ำเรียนมาอย่างหนัก เมื่อการสอบเสร็จสิ้นลง มักจะมาหาหนังสือนิยายไปอ่านกันมากกว่าปกติเพื่อคลายเครียด (ปัจจุบันอาจเปลี่ยนไปบ้างเพราะหันไปใช้เทคโนโลยีในโลกออนไลน์กันมากขึ้น) ดังนั้นในห้องสมุดทุกที่ทุกแห่งจึงต้องมีหนังสือนิยายไว้ให้บริการและจะสรรหานิยายทุกแนวมาให้ได้อ่านกัน เพราะความชื่นชอบแตกต่างกัน
คราวนี้จะขอให้รายละเอียดในเชิงวิชาการสักนิดว่า “นวนิยาย” (Novel) นั้นเป็นบันเทิงคดีร้อยแก้วและเป็นวรรณกรรมประเภทหนึ่งที่มีความยาวของเรื่องมากกว่าเรื่องสั้น เรื่องราวมีลักษณะสมจริง บางครั้งอาศัยฉากหรือเหตุการณ์จริงหรืออิงความเป็นจริง มีบทสนทนา บทบรรยายเหตุการณ์เช่นปุถุชนทั่วไปมีแก่นเรื่อง โครงเรื่อง ฉาก มีตัวละครที่ซับซ้อน และมีบรรยากาศของเรื่อง มีการจำแนกประเภทของนวนิยายไว้ดังนี้
1. นวนิยายอิงประวัติศาสตร์ (Historical Novel)  เป็นนิยายที่นำเหตุการณ์ บุคคล และสถานที่ ที่มีอยู่จริงมาแต่งเป็นเรื่องราว เช่น เรื่องผู้ชนะสิบทิศ ของยาขอบ เรื่องฟ้าใหม่ ของศุภร บุนนาค เรื่องขุนศึก ของไม้เมืองเดิม เรื่องสี่แผ่นดิน ของม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช เป็นต้น
2. นวนิยายชีวประวัติ (Biographic Novel) เป็นนิยายที่เขียนถึงประวัติชีวิตของบุคคล เช่น เรื่องวงเวียนชีวิต ของสีฟ้า
3. นวนิยายศาสนา (Moral Novel) เป็นนิยายที่เกี่ยวกับคติธรรมคำสอน ความคิดความเชื่อทางศาสนา เช่น เรื่องกองทัพธรรม ของสุชึพ ปุญญานุภาพ เรื่องกามนิต ของเสฐียรโกเศศฯ เรื่องหลวงตา ของแพรเยื่อไม้ เป็นต้น
4. นวนิยายสังคมและการเมือง (Political and Sociological Novel) เป็นนิยายที่ถ่ายทอดสภาพสังคม เศรษฐกิจ และการเมือง เช่น เรื่องไผ่แดง ของ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช เรื่องเขาชื่อกานต์ ของสุวรรณี สุคนธา
5. นวนิยายพาฝัน (Romantic Novel) เป็นนิยายที่แต่งจากจินตนาการ เป็นเรื่องเกี่ยวกับความรักหวานซึ้ง มีการชิงรักหักสวาท โศรกเศร้าเคล้าน้ำตาจบลงด้วยความสุข (มักถูกค่อนว่าเป็นนิยายน้ำเน่า) เช่น เรื่องบ้านทรายทอง ของก. สุรางคนางค์ เรื่องจำเลยรัก ของชูวงศ์ ฉายะจินดา เรื่องในฝัน ของโรสลาเรน เป็นต้น
6. นวนิยายชนบทหรือลูกทุ่ง (Peasant Novel) เป็นนิยายที่ถ่ายทอดชีวิตของคนในสังคมชนบท เช่น เรื่องแผลเก่า, แสนแสบ ของไม้เมืองเดิม เรื่องทุ่งมหาราช ของเรียมเอง เรื่องลูกอีสาน ของคำพูน บุญทวี เรื่องผู้ใหญ่ลีกับนางมา ของก.สุรางคนางค์ เป็นต้น
7. นวนิยายหรรษาหรือหัสนิยาย (Humor Novel) เป็นนิยายที่ให้ความตลกขบขันหรรษา เบาสมอง เช่น เรื่องพ่อปลาไหล ของกนกเลขา เรื่องพลนิกรกิมหงวน ของป. อินทปาลิต เป็นต้น
8. นวนิยายสยองขวัญและอาชญากรรม (Horror and Crime Novel) เป็นนิยายเกี่ยวกับความน่ากลัว ลี้ลับสยดสยอง เรื่องการสืบสวนสอบสวน การฆาตกรรม เช่น เรื่องโรงแรมผี ของอ. อรรถจินดา แก้วขนเหล็ก ของตรี อภิรุม เรื่อเล็บครุฑ ของพนมเทียน เป็นต้น
9. นวนิยายผจญภัย (Adventure Novel) เป็นนิยายเกี่ยวกับการผจญภัยต่างๆในการเดินทางต้องใช้ความสามารถและไหวพริบในการแก้ปัญหาต่างๆ เช่น เรื่องเพชรพระอุมา ของพนมเทียน เรื่องล่องไพร ของ น้อย อินทนนท์ เรื่องร้อยป่า ของอรชร เป็นต้น
10. นวนิยายต่างแดนหรือไพรัชนิยาย (Exotic Novel) เป็นนิยายที่มีเนื้อเรื่อง ฉาก เหตุการณ์และสถานที่ในต่างแดนหรือต่างประเทศ เช่น เรื่องฟ้าจรดทราย ของโสภาค สุวรรณ เรื่องเขมรินทร์ อินทิรา ของก. สุรางคนางค์ เป็นต้น
11. นวนิยายจิตวิทยา (Psychological Novel) เป็นนิยายเกี่ยวกับเรื่องราวภายในจิตใจของมนุษย์หรือพฤติกรรมของมนุษย์ที่แสดงออกทางความรู้สึกนึกคิดที่ซับซ้อน เช่น เรื่องจันดารา ของอุษณา เพลิงธรรม เรื่องแม่เบี้ย ของวาณิช จรุงกิจอนันต์ เป็นต้น
12. นวนิยายวิทยาศาสตร์และสิ่งมหัศจรรย์ (Fantasy and Science Novel) เป็นนิยายเกี่ยวกับการค้นคว้าทดลองทางวิทยาศาสตร์ การใช้หลักการเหตุผลทางวิทยาศาสตร์หรือเรื่่องเกินจริงเหนือธรรมชาติ ที่เกิดจากจินตนาการของนักเขียน เช่น เรื่องทวิภพ ของทมยันตี เรื่องมิติมหัศจรรย์, สุดขอบจักรวาล ของจุฑารัตน์ เป็นต้น
เดิมเรามีนักเขียนนวนิยายที่มีชื่อเสียงมากมายหลายท่านที่แต่งนิยายหลายเรื่องจนเป็นเรื่องอมตะยอดนิยมมาจนกระทั่งปัจจุบันก็ยังมีผู้ชื่นชอบหาอ่านกันอยู่ และถูกนำไปสร้างเป็นภาพยนตร์หรือละครโทรทัศน์ ซ้ำไปมาก็หลายหน (แม้จะถูกหาว่าเป็นนิยายน้ำเน่า?) ท่านนักเขียนเหล่านั้นปัจจุบันก็เข้าสู่วัยชรา หรือบางท่านก็เสียชีวิตไปแล้ว และปัจจุบันก็มีนักเขียนนวนิยายใหม่ๆเกิดขึ้นมากมายบางคนโด่งดังจากการเขียนในโลกออนไลน์มาก่อน แล้วมีสำนักพิมพ์นำมาจัดพิมพ์เป็นเล่มจำหน่าย ได้รับความนิยมจากนักอ่านรุ่นใหม่อย่างมากมาย (ไปดูได้ในงานสัปดาห์หนังสือหรืองานมหกรรมหนังสือฯที่จัดขึ้นทุกปี ที่ศูนย์ฯสิริกิติ์) บางคนก็ผ่านเวทีการประกวดนักเขียนเป็นนักล่ารางวัลจากสำนักพิมพ์ และองค์กรที่จัดประกวดเพื่อหานักเขียนหน้าใหม่มาประดับวงการก็หลายคน เชื่อว่าทุกคนคงมีนิยายในดวงใจสักเล่มหรือสักเรื่องหนึ่งที่ประทับใจ หรือบางคนอาจมีหลายเรื่องก็ได้ (จริงไหมจ๊ะคุณบรรจง!)