ทำอย่างไรจึงจะใช้รูปจากหนังสืออื่นไ้ด้อย่างไม่ละเิมิดลิขสิทธิ์
เมื่อหลายวันก่อน มีอาจารย์มาขอคำปรึกษาเรื่อง การนำรูปภาพจากหนังสือต่างประเทศมาใช้ในการรวบรวมเขียนเอกสารที่ใช้ในการสอนนักศึกษา ว่า ทำอย่างไร จึงจะไม่ละเมิดลิขสิทธิ์ ไม่โดนฟ้องร้อง ( หนังสือของอาจารย์จะทำขายนักศึกษาด้วย) หลังจากคุยกับอาจารย์ไปแล้ว ก็ได้กลับมาอ่าน คู่มือการใช้งานลิขสิทธิ์ทีเป็นธรรม ของ กรมทรัพย์สินทางปัญญา อีกครั้ง เพื่อตรวจสอบตัวเอง และคำตอบว่าใช้ได้หรือไม่ จึงได้นำมาสรุปแบ่งปันให้เพื่อนๆ ได้ทราบด้วย ดังนี้
การใช้งานลิขสิทธิ์ที่เป็นธรรมในการเรียนการสอน การวิจัยหรือการศึกษางานที่อาจมีการทำซ้ำไม่ว่าจะเป็นข้อความ หรือรูปภาพ ที่กฏหมายลิขสิทธิ์ให้สิทธิ์กับเจ้าของลิขสิทธิ์แต่เพียงผู้เดียว แต่เพื่อส่งเสริมความก้าวหน้าทางการศึกษา จึงกำหนดข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธิ์ ให้บุคคลอื่นสามารถทำซ้ำเพื่อประโยชน์ในการเรียนการสอนได้ตามสมควร
ในส่วนของการใช้รูปภาพและภาพถ่าย ใช้ได้อย่างน้อย 1 ภาพ แต่ไม่เกิน 5 ภาพ ต่อผู้สร้างสรรค์ 1 ราย หรือร้อยละ 10 ของจำนวนภาพของผู้สร้างสรรค์ 1 ราย (แล้วแต่ว่าจำนวนใดน้อยกว่ากัน) ถ้าเป็นการดาวน์โหลดภาพจากอินเตอร์เน็ต เพื่อใช้ในการศึกษาได้ในปริมาณเท่ากับภาพถ่ายที่กล่าวมา แต่จะอัพโหลดงานนั้นกลับขึ้นบนอินเตอร์เน็ตไม่ได้ หากไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าของลิขสิทธิ์
นอกจากนั้น การนำลิขสิทธิ์มาใช้จะต้องแสดงความรับรู้ความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ โดยแจ้งให้ทราบชื่อเจ้าของลิขสิทธิ์ หรือผู้สร้างสรรค์ ชื่อผลงาน และแหล่งที่มาด้วย
ในฐานะบรรณารักษ์มีข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธิ์ที่กฎหมายอนุญาตให้บรรณารักษ์ห้องสมุดกระทำการแก่งานอันมีลิขสิทธิ์โดยไม่ถือว่าเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ โดยมีเกณฑ์การพิจารณาเกี่ยวกับลักษณะของงาน วัตถุประสงค์และความเหมาะสมในการใช้งาน ปริมาณและสัดส่วนของงาน และผลกระทบต่อมูลค่าของงานลิขสิทธิ์
และในฐานะของคนทำงานการบริการยืมระหว่างห้องสมุด ซึ่งต้องมีการสำเนาเอกสารให้กับผู้ใช้บริการอยู่เสมอๆ เราอาจต้องเริ่มพิจารณาถึงความเสี่ยงในการละเิมิดลิขสิทธิ์ เช่นไม่สำเนาเอกสารระหว่างห้องสมุดทีเดียวทั้งเล่ม โดยเฉพาะอย่างยิ่งหนังสือภาษาต่างประเทศ หรือภาษาไทยก็แล้วแต่ ที่ยังเป็นปีพิมพ์ที่ยังสามารถหาซื้อได้ เพราะจะได้ไม่กระทบต่้อมูลค่าของงานอันมีลิขสิทธิ์นั้น