ทำไมการฝึกจิตในพุทธศาสนา จึงสอนให้ชัดเจนแจ่มแจ้งเป็นขั้นเป็นตอนแล้วทำกันตรงๆ เหมือนการสอนศาสตร์อื่นๆ ไม่ได้ เป็นของเฉพาะตน
ท่านพุทธทาสบรรยายเปรียบเทียบการฝึกจิตกับการหัดขี่จักรยาน ทำให้เข้าใจได้ง่าย ท่านบอกว่า
เราตั้งท่าแต่จะให้ผู้อื่นสอน ฟังท่านสอนอยู่ตะพึดไป ความเป็นจริงแล้ว เราต้องฝึกจิตเองไม่มีใครสอนได้ เช่นเดียวกับการหัดขี่จักรยาน คนอื่นแนะนำวิธีการ บอกให้ได้ว่าจะขี่จักรยานได้อย่างไร เล็กๆ น้อยๆ แม้แต่จะจับมือเราแตะไว้กับแฮนด์จักรยาน แต่ในที่สุดแล้วเราต้องขึ้นหัดขี่จักรยานเอง ล้มเอง ยิ่งเจ็บมากก็จะยิ่งพยายามหัดให้เป็น
ท่านบอกว่า เมื่อเราขี่จักรยานเป็นแล้ว เราสามารถควบคุมจักรยานได้ แม้แต่จะขี่จักรยานปล่อยมือก็ยังได้ เช่นเดียวกับการฝึกจิต เราต้องฝึกจิตเอง จิตนั่นเองที่จะสอนเรา ว่าจะต้องทำอย่างไร เช่นเดียวกับการหัดขี่จักรยาน จักรยานนั่นเองที่สอนเราให้หัดจักรยานจนขี่ได้ ไม่ใช่คนอื่น ถ้าเราฝึกจนสามารถที่จะดูแลควบคุมจิตได้ ชีวิตที่ท่านว่า จิตเป็นนาย กายเป็นบ่าว เมื่อเราดูแลไม่ให้จิตเป็นทุกข์ได้ ความโกรธ ความโลภ ความหลง เข้ามาครอบงำจิตไม่ได้ จิตสบาย กายจะเป็นอย่างไร ก็ไร้ปัญหา
พุทธศาสนามีอยู่ในเมืองไทยแล้ว ไม่ต้องไปแสวงหาที่ไหน น่าเสียดายที่ชาวพุทธในเมืองไทยส่วนใหญ่ รู้จักกันแต่เปลือก ถนอมรักษาเปลือกไว้ บางครั้งก็มองดูเปลือกด้วยความแคลงใจ ไม่ศึกษาแก่น ทำให้ไม่ได้ประโยชน์ที่แท้จริง คือ ความพ้นทุกข์ พ้นจากการเวียนว่ายตายเกิดเช่นเดียวกับพระอริยเจ้าทั้งหลาย