เห็นชื่อเรืองอย่าเพิ่งตกใจ เรื่องของเรื่องมีอยู่ว่า ได้รับโจทย์คำถามมาว่า หากเราอยากจะวิเคราะห์หมวดหมู่วารสารที่เป็นสิ่งพิมพ์ต่อเนื่องเช่น วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร  ลงในฐานข้อมูลทรัพยากรของหอสมุดฯ จะมีวิธีการทำเช่นไรให้เป็นมาตรฐาน โดยลงรายการและให้เลขหมู่ หัวเรื่องเหมือนหนังสือ สามารถยืม-คืนได้แบบหนังสือ  เนื่องจากในฐานของเรามีการลงรายการวารสารที่นำมาวิเคราะห์หมวดหมู่เป็นหนังสือที่หลากหลายและมากมายหลายอย่าง เมื่อได้รับโจทย์มาก็ต้องไปหาคำตอบ
จากการตรวจสอบข้อมูลในฐานฯพบว่า ในฐานข้อมูลของเรานั้นมีวารสารหลากหลายชื่อที่นำมาวิเคราะห์หมวดหมู่เป็นหนังสือ ดังนั้นจึงเริ่มจากวาสารชื่อที่ใกล้ตัวมากที่สุดคือ วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร เนื่องจากวารสารมหาวิทยลัยศิลปากรเป็นวารสารมีชื่อเรื่องและมีเนื้อหาในแต่ละฉบับแตกต่างกันไป ในฐานข้อมูลมีทั้งหมด 29 รายการ (แต่หลายเล่ม) เริ่มจากการให้เลขหมู่ (Tag 050) ก็จะให้ไปตามเนื้อหาของแต่ละเล่ม

ส่วนรายการหลัก (Tag 110) บางรายการลงที่ผู้รับผิดชอบคือ มหาวิทยาลัยศิลปกร บางรายการทำเป็นรายการที่ไม่มีผู้รับผิดชอบ หรือรายการ Hanging ซึ่งมีทั้งของที่เป็นวิทยาเขตสนามจันทร์และวิทยาเขตอื่นๆ
ส่วนการลงรายการชื่อเรื่อง (Tag 245) นั้นก็หลากหลายเช่นกันทั้งที่ใช้ชื่อวารสารและชื่อแต่ละฉบับเป็นชื่อเรื่อง
ส่วนรายละเอียดของวารสาร เช่น ปีที่ ฉบับที่ นั้นจะใส่ไว้ที่ Note (Tag 500) ใน Bibliographic Record บ้าง ใส่ไว้ที่ Note ที่ Item Record บ้าง
ดังนั้นจึงลองเข้าไปศึกษารายละเอียดของ MARC 21 ที่ http://www.loc.gov/marc/ เพื่อหามาตรฐานการลงรายการที่เหมาะสม ในส่วน
20X-24X – Title and Title-Related Fields – General Information มีรายละเอียดที่คาดว่า น่าจะนำมาใช้ได้ดังนี้
Tag 246 น่าจะเป็น Tag ที่น่าจะใช้กับกรณีนี้ได้ โดย
*** ในรายละเอียดที่อธิบายใน Tag 246  Indicator ตัวที่ 2 เลข 2 – Distinctive title ได้อธิบายไว้ดังนี้
Distinctive title คือ ชื่อเรื่องพิเศษที่ปรากฏนอกเหนือจากชื่อเรื่องปกติ ในแต่ฉบับ เพื่อให้เป็นที่รู้จักหรือดูโดดเด่น โดยมีหมายเหตุบอกถึงลักษณะพิเศษนั้น โดยมากมักพบในรายงานประจำปี หนังสือรายปี หรือรายงานการประชุม เพื่อชี้เฉพาะหัวเรื่อง หรือ Theme ของเล่มนั้นๆ ชื่อนั้นจะต้องไม่ซ้ำกับชื่อชุด หรื่อเรื่องเพิ่มอื่นๆ เมื่อใช้ชื่อเรื่องนี้แล้ว จะต้องตามด้วย |f เสมอ เพื่อบอกรายละเอียดปีของแต่ละฉบับ (http://www.loc.gov/marc/bibliographic/bd246.html)
และถ้าส่วนมาก หรือทุกฉบับมีชื่อเรื่องพิเศษ หรือชื่อเฉพาะ ก็ต้องเพิ่มใน Tag 500 ด้วยว่า “Some issues have also distinctive title”  หรือ “แต่ละฉบับมีชื่อเฉพาะ”
*** แม้ว่าจะไม่มีการกล่าวถึงรายละเอียดที่เกี่ยวกับวารสาร ***

ดังนั้นจึงขอนำเสนอแนวทางการลงรายการสำหรับวารสารมหาวิทยาลัยศิลปากรดังนี้
1. ลงรายการหลักหรือผู้รับผิดชอบ Tag 110 ที่ชื่อมหาวิทยาลัยศิลปากร คือ
110 2  |aมหาวิทยาลัยศิลปากร.
2. ให้ลงรายการชื่อวารสารมหาวิทยาลัยศิลปากรที่ Tag 245 |a และชื่อเรื่องของแต่ละฉบับที่ |b เช่น
245 10 |aวารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร :|bฉบับการเมืองเรื่องพื้นที่ /|cมหาวิทยาลัยศิลปากร
3. ลงรายการเพิ่มชื่อเรื่อง Tag 246 ให้ใช้ชื่อเรื่องรอง ( |b ที่ Tag 245 ) ใส่ที่|a แล้วนำปีที่ ฉบับที่ ที่อยู่ใน Note ต่างๆมาใส่ |f เช่น

246 12 |aการเมืองเรื่องพื้นที่|fปีที่ 24 ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2547.
4. ลงรายการที่ Note Tag 500 ว่า
500  แต่ละฉบับมีชื่อเฉพาะ
นอกจากนี้การลงรายการแบบนี้จะใช้ได้กับการลงรายการหนังสือที่เป็นรายงานการประชุมทางวิชาการต่างๆ ที่จัดเป็นประจำทุกปีและหัวข้อการประชุมหรือชื่อเรื่องการประชุม หรือ Theme ของงานเปลี่ยนไปทุกปี เช่น
– การสัมมนาความร่วมมือระหว่างห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา
– การประชุม PULINET วิชาการ
– การประชุมใหญ่สามัญและประชุมวิชาการประจำปี…สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย
ฯลฯ
ซึ่งมีหนังสือของการประชุมเหล่านี้ออกมามากมาย ชื่อเรื่องที่ปรากฎในแต่ละครั้งแต่ละปีก็จะแตกต่างกันไปเช่น
 
– การสัมมนาความร่วมมือระหว่างห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา….
– รายงานการสัมมนา ความร่วมมือระหว่างห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา….
– เอกสารการสัมมนาความร่วมมือระหว่างห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา….
– เอกสารประกอบการสัมมนาความร่วมมือระหว่างห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา….
ฯลฯ ทำให้ยุ่งยากต่อการสืบค้น

บรรณารักษ์อาจต้องหารือร่วมกันเพื่อหาชื่อเรื่องที่เป็นชื่อเรื่องหลักให้ได้ สำหรับหอสมุดพระราชวังสนามจันทร์ของเราอาจลงรายการเป็นลักษณะรายการที่เป็น Hanging เนื่องจากหน่วยงานที่จัดการประชุมเปลี่ยนไปทุกปี และหอสมุดฯไม่ได้ใช้ Tag 111 ดังนั้นสามารถลงรายการได้ดังนี้
245 00 การสัมมนาความร่วมมือระหว่างห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษาครั้งที่ 22 เทคโนโลยีสารสนเทศ นวัตกรรมและความท้าทายของห้องสมุดในศตวรรษที่ 21 /|cจัดทำโดย สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยมหิดล.
246 12 เทคโนโลยีสารสนเทศ นวัตกรรมและความท้าทายของห้องสมุดในศตวรรษที่ 21|f2547
500 แต่ละฉบับมีชื่อเฉพาะ
และ เพิ่ม Tag 246 ชื่อเรื่องที่แตกต่างอื่นๆ อีกด้วยก็ได้
🙄 ปล. เนื้อหาข้างต้นเป็นการนำเสนอแนวคิดของผู้เขียนเพียงคนเดียว บรรณารักษ์ท่านใด มีความรู้เรื่อง MARC หรือเคยศึกษามาบ้าง ก็สามารถนำเสนอแนวคิดได้่ค่ะ เป็นการแลกเปลี่ยนความรู้กันค่ะ

//