เรื่องของ Editions
ปัญหาที่พบเห็นสำหรับบรรณาัรักษ์วิเคราะห์หมวดหมู่ คือ การตรวจสอบข้อมูลของหนังสือเล่มที่จะดำเนินการวิเคราะห์หมวดหมู่และการตัดสินใจเกี่ยวกับหนังสือเล่มนั้น เช่น
– การตรวจสอบข้อมูลของหนังสือเล่มที่เคยอยู่เดิมในฐานข้อมูล บรรณารักษ์ผู้วิเคราะห์หมวดหมู่พิจารณาว่าเป็นคนละเล่มกัน (ฉบับพิมพ์ครั้งใหม่) แล้วทำการวิเคราะห์หมวดหมู่ใหม่ โดยพิจารณาความแตกต่างของหนังสือเล่มที่จะดำเนินการวิเคราะห์หมวดหมู่กับเล่มที่มีอยู่เดิมว่า เป็นหนังสือที่ตีพิมพ์ใหม่
ซึ่งอาจเป็นการพิจารณาที่ผิดพลาดก็ได้ เพราะหนังสือเล่มที่จะดำเนินการวิเคราะห์หมวดหมู่นั้นอาจเป็นหนังสือที่ตีพิมพ์ซ้ำก็ได้ ดังนั้นเรามาดูเกณฑ์ของการพิจารณาหนังสือ ว่าหนังสือเล่มนั้นๆ เป็นการพิมพ์ครั้งใหม่ หรือ การพิมพ์ซ้ำ สมควรจะวิเคราะห์หมวดหมู่ใหม่ หรือ สมควรเป็นหนังสือเพิ่มทะเบียน
จากเว็บไซต์ Cataloger’s Reference Shelf หัวข้อ Subject Cataloging Manual: Shelflisting ในหมวด General (http://www.itsmarc.com/crs/mergedProjects/scmshelf/scmshelf/g_145_editions_shelf.htm
ได้ให้หลักเกณฑ์ในการพิจารณาเกี่ยวกับ Edition ไว้อย่างนี้ค่ะ
1.กรณีที่ฉบับพิมพ์ที่มีผู้แต่งคนเดิมและชื่อเรื่องเดิม
ถ้าฉบับพิมพ์ถัดมาหรือฉบับครั้งใหม่ หนังสือเล่มนั้นยังเป็นผู้แต่งคนเดิมและใช้ชื่อเรื่องเดิมอยู่ การวิเคราะห์หมวดหมู่ให้ใช้เลขเดิมและเลขคัตเตอร์เดิม แต่ให้เพิ่มปีที่ใต้เลขหมู่เพื่อให้รู้ว่าเป็น Eition ใหม่ ตัวอย่าง
050 4 QD31.2 Z84 1993
100 1 Zumdahl, Steven S
245 10 Chemistry
250 3rd ed
260 ……|cc1993
……………………………………….
050 4 QD31.2 Z84 1997
100 1 Zumdahl, Steven S
245 10 Chemistry
250 4th ed
260 ……|cc1997
………………………………………
050 4 QD31.2 Z84 2000
100 1 Zumdahl, Steven S
254 10 Chemistry
250 5th ed
260 ……..|cc2000
2.การณีที่ฉบับพิมพ์ที่มีผู้แต่งคนเดิมและชื่อเรื่องใหม่
ถ้าฉบับพิมพ์ถัดมาหรือฉบับพิมพ์ครั้งใหม่ หนังสือเล่มนั้นยังเป็นผู้แต่งคนเดิมและแต่ใช้ชื่อเรื่องใหม่ การวิเคราะห์หมวดหมู่ให้ใช้เลขเดิมและเลขคัตเตอร์เดิม แต่ให้เพิ่มปีที่ใต้เลขหมู่เพื่อให้รู้ว่าเป็น Eition ใหม่ แต่บรรณารักษ์ต้อง Note ลงในรายการบรรณานุกรมเกี่ยวกับชื่อเรื่องที่แตกต่างนั้น ตัวอย่าง
050 4 TX907 C65
100 1 Collin, Richard H
254 14 The New Orleans underground gourmet
260 ………..|cc1970.
…………………………………………………………………..
050 4 TX907 C65 1973
100 1 Collin, Richard H
254 14 The revised New Orleans underground gourmet
260 …………….|cc1973.
500 Published in 1970 under title: The New Orleans underground gourmet
3.กรณีที่เปลี่ยนทั้งผู้แต่งหรือผู้รับผิดชอบและชื่อเรื่องเดิม ไปจากฉบับพิมพ์ครั้งก่อนหน้า ตามหลัก AACR2 การวิเคราะห์หมวดหมู่ให้ใช้เลขเดิมและเลขคัตเตอร์เดิม แต่ให้เพิ่มปีที่ใต้เลขหมู่เพื่อให้รู้ว่าเป็น Eition ใหม่ แต่บรรณารักษ์ต้อง Note ลงในรายการบรรณานุกรมเกี่ยวกับชื่อเรื่องที่แตกต่างนั้น ตัวอย่าง
ตัวอย่าง:
050 4 TL448 .B18 B585
100 1 Bishop, Mike.
254 10 BMW, 500-1000cc twins, 1970-1978 … / by Mike Bishop
250 1st ed
260 ……………..|cc1978.
……………………………………………………………………………………………
050 4 TL448 .B18 B585 1979
100 1 Bishop, Mike.
245 10 BMW 500-1000cc twins, 1970-1979 … / by Mike Bishop
250 2nd ed
260 ……………..|cc1979.
………………………………………………………………………………………………..
050 4 TL448 .B18 B585 1983
254 00 BMW 500-1000cc twins, 1970-1982 … / Eric Jorgensen, editor
250 4th ed
260 ……………….|cc1983.
500 Rev. ed. of: BMW 500-1000cc twins, 1970-1980 / Mike Bishop. 3rd ed. c1982.
4.กรณีที่เป็นรายการไม่มีผู้รับผิดชอบ (มีแต่บรรณาธิการหรือ Editor) ใช้ชื่อเรื่องเป็นรายการหลัก ฉบับพิมพ์ครั้งใหม่ชื่อเรื่องเปลี่ยน ให้วิเคราะห์หมวดหมู่เลขเดิม แต่ให้คัตเตอร์ใหม่ที่ชื่อเรื่อง แต่ให้เพิ่มปีที่ใต้เลขหมู่เพื่อให้รู้ว่าเป็น Eition ใหม่ แต่บรรณารักษ์ต้อง Note ลงในรายการบรรณานุกรมเกี่ยวกับชื่อเรื่องที่แตกต่างนั้น ตัวอย่าง
ตัวอย่าง
050 4 RD98 .M36 1975
254 00 Management of surgical complications
250 3rd ed
260 …………..|cc1975
500 First and 2nd editions published under title: Complications in surgery and their management, are entered under Artz, Curtis Price.
………………………………………………………………………………………………….
050 4 RD98 .C65 1981
245 00 Complications in surgery and their management
250 4th ed
260 ……………….|cc1981
500 Fourth ed. of: Management of surgical complications.
***ในบางครั้งแต่ละห้องสมุดอาจมีข้อตกลงหรือการพิจาณาที่นอกเหนือจากที่กล่าวมาข้างต้น
อย่างเช่น หอสมุดพระราชวังสนามจันทร์ มีข้อตกลงว่า หากหนังสือเล่มที่จะดำเนินการวิเคราะห์หมวดหมู่ มีข้อมูลที่แตกต่างออกไปจากเล่มเดิมที่มีอยู่แล้ว อาทิเช่น
1. การเปลี่ยนผู้รับผิดชอบในการจัดพิมพ์หรือสำนักพิมพ์ แต่ผู้แต่งเดิมและชื่อเรื่องเดิม ในการวิเคราะห์หมวดหมู่จะให้เลขหมวดหมู่เดิมแต่เลขคัตเตอร์ผู้แต่งจะเลื่อนตัวเลขไป 1 ตำแหน่ง
2. การพิจารณาส่วนอื่นๆ ของหนังสือ นอกเหนือจากการดูครั้งที่พิมพ์ อย่างเลข ISBN หรือจำนวนหน้า เพื่อประกอบการพิจารณาว่าหนังสือเล่มนั้น เป็นการตีพิมพ์ใหม่หรือไม่
*** ส่วนมากหนังสือภาษาต่างประเทศจะไม่ค่อยพบปัญหาในการพิจารณา แต่กับหนังสือภาษาไทยค่อนข้างมีปัญหา เช่น หนังสือที่จะดำเนินการวิเคราะห์หมวดหมู่นั้น เมื่อตรวจสอบพบว่าเคยมีเล่มเดิมอยู่ พิจารณาแล้ว เป็นผู้แต่งคนเดิม ชื่อเรื่องเดิม จำนวนหน้าเท่าเดิม แต่เลข ISBN เปลี่ยน เราจะถือว่าหนังสือเล่มนั้นเป็นการพิมพ์ครั้งใหม่หรือไม่ หรือบางครั้งใช้เลข ISBN เดิม แต่จำนวนหน้าไม่เท่าเดิม (จะด้วยลักษณะของการจัดเรียงพิมพ์ หรือขนาดของตัวหนังสือก็แล้วแต่) เราจะถือว่าหนังสือเล่มนั้นเป็นการพิมพ์ครั้งใหม่หรือไม่ เป็นต้น
*** ซึ่งหากมีข้อสงสัยในการลงรายการบรรณารักษ์ก็สามารถศึกษาได้จากคู่มือกฎการลงรายการ AARC2 ได้
เรื่องของ Edition ในการลงรายการตามกฎ AACR2 จะอยู่ในส่วนครั้งที่พิมพ์ หรือ Edition Area ข้อมูลที่ลงในส่วนครั้งที่พิมพ์ ประกอบด้วย 2 ส่วนคือ การแจ้งครั้งที่พิมพ์ และการแจ้งความรับผิดชอบเกี่ยวกับครั้งที่พิมพ์ ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักกับส่วนของการแจ้งครั้งที่พิมพ์กัน
คำว่า Edition หมายถึง ครั้งที่พิมพ์ หรือฉบับที่พิมพ์ การจัดพิมพ์หนังสือแต่ละเล่ม
หากเป็นการจัดพิมพ์ครั้งแรกหรือครั้งที่ 1 เราถือว่า เป็น ” พิมพ์ครั้งที่ 1″ หรือ 1st Edition แต่ถ้ามีการพิมพ์หนังสือเรื่องเดิมในครั้งต่อไปใช้ชื่อเรื่องเดิม แต่มีการแก้ไขปรับปรุง เปลี่ยนแปลงเนื้อเรื่องให้ถูกต้องทันสมัย หรือสมบูรณ์ยิ่งขึ้น จำนวนหน้าอาจมากขึ้นหรือน้อยลงก็ได้ นับเป็นครั้งที่พิมพ์ครั้งใหม่ หรือฉบับพิมพ์ครั้งใหม่ ครั้งที่พิมพ์ก็จะเป็นไปตามที่ปรากฎในหน้าปกในของหนังสือ โดยแสดงเป็นตัวเลขระบุครั้งที่พิมพ์ เช่น พิมพ์ครั้งที่ 2 หรือ 2nd Edition หรืออื่นๆ แต่ถ้าหากเป็นการเปลี่ยนแปลง ปรับปรุงเนื้อหา ก็จะมีข้อความแสดงถึงลักษณะนั้นๆ เช่น พิมพ์ครั้งที่ 3 แก้ไขและปรับปรุง หรือ 3rd rev. Edition หรือ ฉบับปรับปรุงใหม่ หรือ New rev. ed. หรือ แก้ไขเพิ่มเติม หรือ Rev. and expanded เป็นต้น แต่ถ้าเป็นการพิมพ์หนังสือเรื่องเดิม เนื้อหาเดิม เราถือว่าเป็นการพิมพ์ซ้ำ หรือ Reprint หรือ Printing ค่ะ