เมื่อวันอาทิตย์ที่ 14 มิถุนายน 2558 ดิฉันทราบข่าวการพบซากชิ้นส่วนโบราณวัตถุจากลำน้ำบึงกุ่มบึงบางช้าง จากนายไพบูลย์ พวงสำลี ประธานกลุ่มศรีทวารวดี (ปัจจุบันถึงแก่กรรม) การพบโบราณวัตถุครั้งนั้น คณะของเราลงพื้นที่ไปสำรวจและเก็บซากชิ้นส่วนต่าง ๆ ตลอดจนพยายามประสานไปยังหน่วยงานซึ่งมีหน้าที่และรอเวลาให้เข้ามาดำเนินการ
Read More
ท่านที่ติดตามเพจ FB ดังของจังหวัดนครปฐม ซึ่งมักมีผู้นำเสนอประเด็นต่าง ๆ
บ้างส่งข่าวบอกกล่าว บ้างร้องเรื่องราวทุกข์ร้อน บ้างแบ่งปันสาระน่ารู้
ประเด็นที่คนมักเข้าไปแสดงคิดอ่านกันมากมาย หนึ่งในจำนวนนั้นคือ
ประเด็นศาลหลักเมืองนครปฐม…ซึ่งชาวนครปฐมต่างให้ความเห็นวิพากษ์ต่างๆ นานา
เมื่อวันหยุดต้นเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา ดิฉันกับลูก ๆ มีโอกาสไปไหว้ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองราชบุรี ซึ่งใช้เวลาเดินทางโดยรถยนต์ส่วนตัวประมาณ 20 นาที “ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองราชบุรี” ประดิษฐานอยู่ในค่ายทหาร “ค่ายภาณุรังสี” กรมการทหารช่างและจังหวัดทหารบกราชบุรี ซึ่งนับได้ว่าเป็นศาลหลักเมืองเพียงแห่งเดียวในประเทศไทยที่ตั้งอยู่ในค่ายทหาร ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองราชบุรีเป็นศาลเจ้าพ่อหลักเมืองที่ตั้งขึ้นใหม่ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ภายหลังจากพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายเมืองเดิมไปตั้งทางฝั่งตะวันออกของแม่น้ำแม่กลอง พิธีฝังหลักเมืองมีการสมโภช 3 วัน 3 คืน ตั้งแต่วันอังคาร แรม 13 ค่ำ เดือน 6 ปีฉลู จุลศักราช 1179 (พ.ศ. 2380) จนถึงวันพฤหัสบดี แรม 15 ค่ำ เวลา 7 นาฬิกา ตรงกับวันพฤหัสบดีที่ 15 พ.ค. พ.ศ. 2360 ถึงกำหนดฤกษ์ฝังหลักเมือง หลังจากนั้นจึงได้มีการก่อสร้างกำแพงเมืองด้วยอิฐ ถือปูน รูปกำแพงเป็นใบเสมาดังเช่นกำแพงเมืองอื่น ๆ ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองราชบุรีนี้เป็นที่นับถือกันว่าศักดิ์สิทธิ์ยิ่งนัก มีประชาชนไปบูชากราบไหว้อยู่เสมอไม่ได้ขาด หนึ่งในนั้นก็คือดิฉันกับลูก ๆ โดยกรมทหารช่างได้จัดเจ้าหน้าที่ของทหารคอยดูแลความเรียบร้อยของศาลฯ และสร้างศาลาทองขึ้นมีเครื่องสักการะ ดอกไม้ ธูปเทียนไว้บริการประชาชน เชิญทุกท่าน ไปกราบไหว้ สักการะ กันนะคะ
Read More
ความเกริ่นก่อนธงช้าง
เมื่อวันพุธที่ ๑ พฤศจิกายน ที่ผ่านมา อาจารย์ผู้ใหญ่ ๒ ท่าน คือ ร.ศ. กัญญรัตน์ เวชศาสตร์ และ ร.ศ. วีรฉัตร วรรณดี ได้เดินทางมาเยี่ยมชมความคืบหน้าของการจัดเตรียมห้องอนุสรณ์ศาสตราจารย์หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล ณ อาคาร ม.ล. ปิ่นฯ สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศิลปากร ในโอกาสนี้ ท่านได้กรุณาช่วยพิจารณาสิ่งของซึ่งมีผู้ใกล้ชิด มล.ปิ่นฯ ในคราวมาเยี่ยมเยือนมหาวิทยาลัยศิลปากร ได้สอบถามถึง “เครื่องเล่นหมากรุกไฟฟ้า” ซึ่งคณะทำงานกำลังค้นหาท่ามกลางสรรพสิ่งที่มีอยู่เป็นจำนวนมากชิ้น อันอยู่ระหว่างการดำเนินการทางทะเบียน
เมื่อลูกชายพาไปดูการแข่งรถที่สนามช้าง อินเตอร์เนชั่นแนล เซอร์กิต จังหวัดบุรีรัมย์ ตั้งใจว่าจะอยู่ในสนามกับลูกวันเดียว นอกนั้นจะหาที่เที่ยวใกล้ ๆ สนาม ซึ่งก่อนไปก็วางแผนว่าจะไป วนอุทยานเขากระโดง ทีมีวัดและโบราณสถาน ขับรถกันไปเกือบ 6 ชั่วโมง ก่อนเข้าที่พัก ลูกก็พาขับรถไปดูสนามก่อน เห็นป้ายรายทางบอกมีอีกหลายที่เราคิดว่าจะไปเที่ยวได้ แต่ลูกบอกว่า ยังอีกไกลนะแม่ (เลยเก็บไว้คิดดูก่อน เพราะไม่กล้าขับรถไปคนเดียว ด้วยไม่ชินทางและไม่มีทักษะในการใช้ Google map แต่มีภาวะในการหลงทิศทางอยู่เสมอ) เมื่อผ่านวนอุทยานเขากระโดง เล็งจากถนนเห็นมีพระพุทธรูปใหญ่ บนภูเขา ซุ้มทางเข้ามีลักษณะที่เป็นปราสาทหิน ทำให้คิดว่า นี่แหละที่จะมาเที่ยว ลูกขับรถผ่านสนามแข่ง ชี้ชวนให้ดูสิ่งที่ตัวเองชอบ เราก็เออออไป แล้วเลยไปที่พักที่จองไว้
Read Moreในฐานที่เป็นนักศึกษาเอกประวัติศาสตร์ศิลปะ ลูกชายมีโอกาสได้ไปเรียนรู้แหล่งโบราณคดีที่สำคัญเสมอ ๆ แหล่งข้อมูลแบบนี้ ถือได้ว่าเป็น primary sources เลยทีเดียว แต่ส่วนใหญ่ก็จะได้รับการอธิบายถึงรูปแบบและใจความสำคัญในเชิงประวัติศาสตร์ศิลปะโดยอาจารย์และผู้ทรงคุณวุฒิทางโบราณคดี อันจะเป็นข้อมูลที่อธิบายให้เข้าใจในเรื่องของบริบท รูปแบบของศิลปะในยุคต่าง ๆ รวมถึงการสื่อสารความคิดและทัศนคติของผู้คนในยุคนั้นได้เป็นอย่างดี ลูกได้เรียนรู้รูปแบบลักษณะของเจดีย์ ความแตกต่างของพระพุทธรูปในยุคต่าง ๆ ภาพเขียนโบราณบนผนังถ้ำ ศิลปะโบราณเหล่านี้ล้วนมีอิทธิพลต่อศิลปะของไทย สถานที่ที่ไปมีทั้งวัด วัดร้าง โบราณสถาน หรือกระทั่งเป็นถ้ำ โดยแยกเป็น ศิลปะเขมร ศิลปะลาว ศิลปะทวารวดี เป็นต้น เมื่อกลับมาแต่ละครั้งก็จะเล่าให้ฟังมากมายจนจำไม่ไหว ล่าสุดไปทางจังหวัดสุรินทร์ ศรีสะเกษ กลับมาแวะสระบุรี กลับมาก็เล่า ๆ ตามเคย และเมื่อมีงานจะต้องไปสระบุรีอีก ลูกชายจึงให้แวะไปที่วัดถ้ำพระโพธิสัตว์ อยู่อำเภอแก่งคอย ไม่ไกลจากวัดที่ต้องไปทำธุระมากนัก เพื่อไปดูภาพแกะสลักผนังถ้ำยุคทวารวดี เมื่อไปถึงวัดซึ่งเงียบสงบมาก จอดรถลงเดิน ได้อ่านข้อมูลเบื้องต้นว่า สันนิษฐานว่าถ้ำนี้น่าจะเป็นที่
Read More
รัชกาลที่ 6 ครั้งยังทรงดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ทรงมีพระราชกรณียกิจสำคัญที่ทรงรับมอบหมายจากพระราชบิดา รัชกาลที่ 5
สืบเนื่องต่อมาจากพระอัยกา คือ รัชกาลที่ 6
ในการบูรณะพระปฐมเจดีย์ จึงเป็นเหตุให้พระองค์ทรงผูกพันกับ
พระมหาเจดีย์นี้และเมืองนครปฐม
อย่างยิ่ง ดังเป็นที่ประจักษ์ว่าพระองค์โปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระราชวังสนามจันทร์ขึ้น และทรงโปรดที่จะแปรพระราชฐานมาประทับอยู่เนือง ๆ ตลอดรัชสมัย
วังแห่งนี้นับว่ามีบทบาทสำคัญทั้งในฐานะวังแห่งเมืองหลวงสำรองที่สอง และกองบัญชาการสำคัญ
ในการฝึกและซ้อมรบเสือป่าในทุก ๆ ปี นอกจากพระราชฐานที่ประทับยังทรงมีรับสั่งให้บรรจุพระบรมราชสรีรางคารที่ใต้ฐานพระร่วงโรจนฤทธิ์ อันอาจกล่าวได้ว่าพระองค์ทรงผูกพันธ์ในเมืองนครปฐมที่ทรง…ไฝ่ใจในองค์พระนั้นมาก…แม้สิ้นพระชนม์ก็ยังมีพระประสงค์สุดท้ายที่เมืองแห่งนี้
เคยบอกกับลูกไว้ว่า ถ้าอาจารย์เชษฐ์จัดทริปไปไหน ขอไปด้วยคนนะ แล้วเมื่อวันที่ 19-20 ธันวาคม 2563 อาจารย์จัดทัวร์โบราณคดีไปเพชรบูรณ์ ทีแรกคิดว่าจะเป็นคนกลุ่มเล็ก ๆ แต่เมื่อไปที่นัดหมาย ผู้ร่วมเดินทางมีถึง 29 คน รวมวิทยากรอีก 2 เป็น 31 คน คุยกันแล้ว ทุกคนเป็นแฟนคลับของศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.สันติ เล็กสุขุม รองศาสตราจารย์ ดร.เชษฐ์ ติงสัญชลี และศาสตราจารย์ ดร.ศักดิ์ชัย สายสิงห์ อยู่ในกลุ่มโบราณคดีสัญจรกันทั้งนั้น …ความรู้สึกทีแรกว่า เราก็ว่าเราชอบ แต่พอไปสัมผัสกับผู้คนกลุ่มนี้ ที่มาจากหลากหลายอาชีพ หลายช่วงอายุ ทำให้รู้สึกว่าเรายังตื้นยังด้อยอยู่มาก เขาสนใจกันจริงจัง อ่านหนังสือมาก่อน อาจารย์บรรยายแล้วมีข้อซักถาม แทบไม่เห็นคนหนีไปถ่ายรูปเลย มีก็รีบถ่ายแล้วรีบเข้ากลุ่มเพราะกลัวจะไม่ทันได้ฟังอาจารย์บรรยาย
Read More