ศูนย์ข้อมูลภาคตะวันตก
หอสมุดพระราชวังสนามจันทร์ สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยศิลปากร
ความสำคัญของภูมิภาค
“ภูมิภาคตะวันตก” ตาม แนวคิดของสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ โดยคณะที่ปรึกษา Halcrow – ULG Limited and Sindhu Pulsilivong and Associates ได้ทำการสำรวจและรายงานผลการวิจัย เรื่อง Western Region Planning Study เมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๔ หมายถึง บริเวณซึ่งครอบคลุมพื้นที่ ๘ จังหวัด คือ กาญจนบุรี นครปฐม ประจวบคีรีขันธ์ เพชรบุรี ราชบุรี สมุทรสงคราม สมุทรสาคร และสุพรรณบุรี
ภูมิภาคตะวันตกนี้ เป็นภูมิภาคที่มีความสำคัญในหลากหลายด้าน อาทิ
ด้านเศรษฐกิจ มีความสำคัญในฐานะแหล่งผลิตพืชผลทางการเกษตร การเลี้ยงสัตว์ และอุตสาหกรรมการเกษตรที่สำคัญเป็นจำนวนมาก เช่น ข้าว อ้อย ผัก ผลไม้ สุกร ตลอดจนอุตสาหกรรมน้ำตาล และสับปะรด ซึ่งล้วนเป็นผลิตภัณฑ์และอุตสาหกรรมที่ทำรายได้ให้แก่ประเทศ
ด้านประวัติศาสตร์ และศิลปวัฒนธรรม นับเป็นภูมิภาคที่มีประวัติเก่าแก่ยาวนาน จังหวัดต่างๆ มีประวัติความเป็นมาที่สำคัญต่อประวัติศาสตร์ของชาติไทย อาทิ สุพรรณบุรี เป็นเมืองโบราณที่พบหลักฐานทางโบราณคดี ตั้งแต่ยุคหินใหม่ ยุคสำริด ยุคเหล็ก และมีวัฒนธรรมสืบทอดอย่างต่อเนื่องมานับแต่สมัยสุวรรณภูมิ ฟูนัน อมราวดี ทวารวดี และศรีวิชัย นอกจากจังหวัดสุพรรณบุรีแล้ว ยังมีจังหวัดอื่นๆ ที่มีความสำคัญในด้านประวัติศาสตร์เช่นกัน อาทิ กาญจนบุรี นครปฐม ราชบุรี สำหรับด้านศิลปวัฒนธรรมนั้น จังหวัดเพชรบุรี นับเป็นจังหวัดที่มีเอกลักษณ์โดดเด่น ในงานจิตกรรมฝาผนังอันเลื่องชื่อเป็นที่ยอมรับ และหากจะกล่าวในแง่ดินแดนแห่งพุทธศาสนา จังหวัดนครปฐม ก็เป็นจังหวัดที่ได้รับการยอมรับว่ามีพุทธสถานที่ใหญ่ที่สุดในพุทธศาสนา คือ พระปฐมเจดีย์ ประดิษฐานอยู่ ณ เมืองแห่งนี้
ด้านชาติพันธุ์ ภูมิภาคแห่งนี้ นับเป็นภูมิภาคหนึ่งที่มีความโดดเด่น ในด้านความหลากหลายของชาติพันธุ์ อาทิ ไทดำ(โซ่ง) กะเหรี่ยง มอญ ละว้า พม่า ลาวพวน ลาวครั่ง ลาวตี้ ลาวเวียง ลาวยวน เขมร ญวน กวย(ส่วย) มุสลิม และจีน ซึ่งแต่ละกลุ่มชาติพันธุ์ ยังคงดำรงวัฒนธรรมประเพณีอันเป็นเอกลักษณ์แห่งชนชาติของตน มากบ้างน้อยบ้างตามสภาวะปัจจัยที่เกี่ยวข้อง
ด้านการอุดมศึกษา ปัจจุบันเป็นที่ตั้งของสถาบันอุดมศึกษาที่สำคัญจำนวนมาก ทั้งในส่วนมหาวิทยาลัย วิทยาลัย ของรัฐและเอกชน มหาวิทยาลัยนานาชาติ มหาวิทยาลัยราชภัฎ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล ตลอดจน สถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษาอื่นๆ อาทิ สถาบันการศึกษาของทหารและตำรวจ วิทยาลัยชุมชน เช่น มหาวิทยาลัยศิลปากร (วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์) มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (วิทยาเขตกำแพงแสน) มหาวิทยาลัยมหิดล(วิทยาเขตศาลายา) มหาวิทยาลัยคริสเตียน มหาวิทยาลัยนานาชาติแสตมฟอร์ด มหาวิทยาลัยเวบสเตอร์ (ประเทศไทย) มหาวิทยาลัยเวสเทิร์น มหาวิทยาลัยราชภัฏในพื้นที่ ๔ จังหวัด คือ กาญจนบุรี นครปฐม เพชรบุรี ราชบุรี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ (วิทยาเขตศาลายา) วิทยาลัยแสงธรรม โรงเรียนนายร้อยตำรวจ สถาบันการเรียนรู้เพื่อปวงชน เป็นต้น
ด้านทรัพยากรธรรมชาติและแหล่งท่องเที่ยว ภูมิภาคแห่งนี้มีแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจ ทั้งแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่สวยงามในความหลากหลาย อาทิ ชายทะเล เกาะ ถ้ำ น้ำตก ภูเขา อุทยานแห่งชาติ หรือ แหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ พระราชวัง อนุสรณ์สถาน พิพิธภัณฑ์ ตลอดจนถึงแหล่งท่องเที่ยวเชิงศาสนา ศิลปวัฒนธรรม วิถีชีวิตชุมชน อันบ่งถึงความอุดมสมบูรณ์ในธรรมชาติ และการสั่งสมสืบต่อวัฒนธรรมอันดีงามมายาวนาน อาทิ เช่น ชายหาดหัวหิน ชายหาดชะอำ เกาะสิงห์โต เกาะรำร่า ถ้ำดาวดึงส์ ถ้ำสาริกา อุทยานแห่งชาติไทรโยค อุทยานแห่งชาติถ้ำธารลอด อุทยานแห่งชาติเขาแหลม อุทยานแห่งชาติเขื่อนศรีนครินทร์ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร พุน้ำร้อนหินดาด บ่อพุน้ำร้อนโป่งกระทิง สะพานข้ามแม่น้ำแคว ทางรถไฟสายมรณะ สุสานทหารสัมพันธมิตรดอนรัก อุทยานประวัติศาสตร์เมืองสิงห์ อุทยานประวัติศาสตร์พระนครคีรี เมืองโบราณบ้านคูบัว พระปฐมเจดีย์ วัดมหาธาตุวรวิหาร วัดป่าเลไลยก์วรวิหาร จิตรกรรมฝาผนัง วัดคงคาราม พระบรมราชานุสรณ์ดอนเจดีย์ พระรามราชนิเวศน์ พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย พิพิธภัณฑ์พระพุทธวิถีนายก ตลาดน้ำดำเนินสะดวก ตลาดน้ำอัมพวา เป็นต้น