ปลูกผักเพราะรักเพื่อน
เหตุผลที่ปลูกผัก คือ เพื่อน ๆ ที่หอสมุดฯ มีจิตใจดี ชอบนำของกิน เข่น ขนม ข้าวปลาอาหาร ผลไม้ จากสวน ของใช้ นานา ชนิด มาแบ่งปัน เสมอ ๆ ช่วงนี้มีการแพร่ระบาดของโรค โควิด-19
ผัก พืชที่ใช้เป็นอาหาร
เพื่อนให้ คือ นำต้นไม้มาให้เราปลูก และช่วยกัน ปลูก เราก็จะได้ผักสด กินเป็นอาหาร เพื่อนๆ ทุกคนเป็นคนปลูกต้นไม้ ข้าพเจ้าสบายเลย นอกจากกินผักสดทุกวันแล้ว ยังได้ออกกำลังกาย ข้าพเจ้าจะตื่นตี 5 เพื่อมารดน้ำพรวนดิน เก็บขยะ
มีความสุขเพราะเพื่อนนำเอาต้นไม้มาให้ปลูกกันสนุกสนาน และมีชื่อประจำของต้นไม้ที่นำมาให้เราปลูก
สิ่งที่สำคัญ คือ ประหยัดเงิน ลดค่าใช้จ่ายในการซื้อ
ได้เป็นทั้งผู้รับ และผู้ให้ไม่มีที่สิ้นสุด
****** ฉันจึงปลูกผักเพราะรักเพื่อน
หัวหน้าหอสมุดฯ บอกว่า เราต้องช่วยเหลือกัน ดูแลกัน เนื่องจากข้าพเจ้า อาศัยห้องพักเวร ภายในมหาวิทยาลัยศิลปากร เพื่อนบ้านคือ คุณกอบกุล (จากคำบอกเล่าของหัวหน้าหอสมุดฯ ครั้งแรก ที่ เกิดโรคระบาด 27 มีนาคม 2562) นอกจากจะปฏิบัติตามมาตรการ สุขลักษณะป้องกันการแพระระบาดเขื้อไวรัส โดยการหยุดอยู่กับบ้าน และสวมหน้ากาก, ล้างมือบ่อยๆ , เว้นระยะห่างทางสังคม (Social Distance) ทำให้ไม่สามารถเดินทางไป และ กลับ บ้านได้ ต้องอาศัยหอพักของหน่วยงาน ภายในมหาวิทยาลัย มีเพื่อน ๆ ชาวหอสมุด นำของมาให้กิน ให้ใช้ ไม่ขาดมือ มีเพื่อน ๆ เล่าว่า หากมีการระบาดของโรคฯ อีกยาวนาน พวกเรามาปลูกผักกันดีไหม เมื่อเกิดคำถาม ข้าพเจ้าตอบว่า ดี พวกเราเลยร่วมกันทำกิจกรรม “ปลูกผักเพราะรักเพื่อน” โดยการปลูกผักที่กินได้แบบง่าย ๆ เช่นปลูกง่าย ได้ผลเร็ว สไตล์ ตามชอบ ที่เรียกว่าผักธรรมชาติ โดยที่เพื่อนนำเมล็ดพันธุ์ผักมาให้และช่วยกันปลูก และหมั่นดูแลการเจริญเติบโตของต้นพืช อย่างใจเย็น
ไม่ช้าไม่นาน ต้นพืช ผัก ก็ให้ดอก ให้ผล ตามเหตุปัจจัย
เพื่อน ๆ แต่ละคน ก็จะทยอยนำเมล็ดพันธุ์ผัก มาให้ เพื่อนบางคน ก็ช่วยขุดดิน ถอนหญ้า รดน้ำ จะเห็นได้ว่า พันธุ์ผักของเพื่อน ๆ ที่นำมาปลูก จะบ่งบอกถึงลักษณะตามแต่นิสัยของเพื่อนคนนั้น เช่น เพื่อนบางคนชอบกินมะเขือพวง ก็จะนำต้นมะเขือพวง มาให้ปลูก พื้นที่ ที่เราปลูกผัก จะอยู่ด้านหลังหอสมุดฯ
ทุก ๆ วัน เพื่อน ๆ ก็จะมาชมต้นไม้ ดอกไม้ ผลไม้ และเพื่อนที่เป็นสัตว์น่ารัก นานาชนิด เช่น คุณนกหลายชนิด
ต้นไม้ / เมล็ดพันธุ์พืชที่นำมาปลูกแบ่งออกได้ดังนี้
- ผัก นานาชนิด อาทิเช่น กะเพรา, ตะไคร้, ถั่วพุ่ม, ถั่วฝักยาว, ผักคะน้า, ผักฉุน, ผักกวางตุ้ง, ผักบุ้ง, พริกจินดา, พริกขี้หนูสวน, ฟักทอง, มะกรูด, มะเขือพวง, มะเขือเทศ, มะเขือเปราะ, มะนาว, มันเทศ, มะระขี้นก, แมงลัก, ยอ,โหรพา, ผักกาดเขียว, ผักกวางตุ้ง, ผักปลัง, ต้นมะอึก, มะเขือยาว, ผักไชยา, ต้นกระเจี๊ยบ,ผักชีฝรั่ง, มันญี่ปุ่น, มันแกว
- ผลไม้ ได้แก่ กล้วยหอมทอง, มะละกอ, กล้วยน้ำหว้า,ชมพู่มะเหมี่ยว,ขนุน, มะละกอ,ลูกหม่อน, น้อยหน่า, มะม่วงสามฤดู
- ดอกไม้ ได้แก่ กุหลาบ, ดอกบัว, หงอนไก่, อัญชัน, ดอกชบา,สร้อยไก่ แพงพวย,บานเช้า, บานไม่รู้โรย
- พืชสมุนไพร ได้แก่ กระชาย, ขมิ้นชัน, ขมิ้นขาว, ไพล, ฟ้าทะลายโจร, ต้นเพชรสังฆาต, ว่านหางจรเข้, หญ้าปักกิ่ง, ขิง, ข่า, ใบเตย, กาบหอยแครง, ต้นแค, ว่านสี่ทิศ, พลับพลึงสีขาว, ใบชะพลู
- ไม้เลื้อย ได้แก่ พลูด่าง, ออมเงิน, บานบุรีสีเหลือง, ระฆังทอง, AmericanBeauty
- ไม้ประดับ ได้แก่ สาวน้อยประแป้ง, ต้นคล้า, ลิ้นมังกร,โกสน,พลูชะลุ,ต้นมหากวัก, ว่านเสน่ห์จันทร์เขียว,ใบนาค, ใบเงิน, ใบทอง, เฟิร์นใบมะขาม
- ไม้พุ่ม ได้แก่ เล็บครุฑ, มิกกี้เม้าส์
- ไม้ยืนต้น ได้แก่ ต้นจันอิน, จันโอ, โมกมัน
- วัชพืช กินได้ ได้แก่ ต้นผักเป็ด, ผักใบบัวบก
เนื่องจากสภาพของดินบางแห่ง มีแร่ธาตุที่สมบูรณ์ ทำให้ได้ผลผลิตที่ดี สังเกตุได้จาก การมีสัตว์นานาชนิด มาอาศัยอยู่รวมกัน
บางพื้นที่ พบว่า เป็นหิน อิฐ เศษเหล็ก พลาสติก ดินจึงเหนียวไม่เหมาะแก่การปลูกต้องไปขุดหาแหล่งใหม่
ข้อเสีย หญ้าขึ้นรก และปลูกพืชแบบกระจัดกระจาย
วิธีการปลูก มี 2 แบบ
- การปลูกแบบหว่านเมล็ด คือการหว่านเมล็ดลงปลูกในแปลงที่เตรียมไว้โดยตรง เตรียมดิน ให้ร่วนซุย และรดน้ำให้ชุ่ม แล้วทำการหว่านเมล็ดลงบนแปลง (เจ้าของเมล็ดพันธุ์จะทำการหว่านด้วยตนเอง) รดน้ำ เมื่อต้นพืชผักเจริญเติบโตขึ้น ก็นำใบหญ้าแห้ง / ใบไม้แห้ง มาคลุมด้านบน และเฝ้ารออย่างใจเย็น (ทำแบบระบบเราเอง) แต่ถ้าเราได้อ่านหนังสือจากหอสมุดฯ องค์ความรู้เริ่มมา วิธีการคือ เราต้องพรวนดินตอนเช้า พร้อมรดน้ำก่อนจากนั้นก็เริ่มพรวน พักดินทิ้งไว้ 2 วัน ถ้าฝนไม่ตก แดดดี ๆ ตากดินทิ้งไว้สัก 10 วัน ดินที่เราพรวนไว้จะแตกมันจะแห้งกลายเป็นก้อนเล็ก ๆ เราก็จะเอาคราดมาเขี่ย ๆ ให้ เสมอกัน และรดน้ำให้ชุ่มเอาฟาง / หญ้าแห้งมาคลุม ทีนี้ก็นำเมล็ดผักกวางตุ้งลงไปหว่านได้ รอการเก็บเกี่ยว
- การปลูกแบบเพาะต้นกล้า คือ การนำเมล็ดไปเพาะ ก่อน แล้ว เลือกต้นกล้าที่แข็งแรง ย้ายต้นกล้าไปปลูกลงในแปลง เตรียมพรวนดินไว้ ได้ผลผลิตมากกว่าแบบหว่าน เนื่องจากสามารถเลือกได้ และย้ายต้นกล้าลงในพื้นที่ ได้จัดเตรียมไว้และอีกทั้งย้ง เป็นต้นกล้าที่แข็งแรง เฝ้ารอการเจริญเติบโต และรอเก็บเกี่ยว เนื่องจากเป็นพื้นที่ แบบเปิดโล่ง
เพื่อน ๆ ก็สนุกสนาน กับกิจกรรม เพราะตนเองได้มีส่วนร่วมในการนำเมล็ดพันธุ์มาให้ปลูก ฉะนั้น ต้นไม้ หรือดอกไม้แต่ละต้น ที่เพื่อนนำมาสมทบ ก็จะมีสัญญลักษณ์ ของเพื่อน จะมีชื่อเรียก เช่น คุณมะอึก, คุณมะกรูด, คุณมะเขือพวง, คุณกล้วย
ข้าพเจ้ามีหน้าที่ เพียงแค่ รดน้ำ พรวนดิน นำหญ้าแห้ง / ใบไม้แห้ง มาคลุมให้ต้นไม้เจริญงอกงาม ดูแลเก็บขยะ และรักษาสิ่งแวดล้อม, ตกแต่งกิ่ง และชื่นชม เห็นแล้วชื่นใจ
พิเศษสุด คือ การปลูกดอกบัวฉัตรชมพู ดอกบัวที่ปลูกไว้ สวยงาม ดั่งความปราถนา ตั้งใจไว้ว่า จะนำไปบูชาพระ ที่ห้องพระชั้น 3 อาคารหอสมุดฯ เพื่อสักการะองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ขอให้หอสมุดพระราชวังสนามจันทร์ก้าวหน้ายิ่ง ๆ ขึ้นไป ขอให้ชาวหอสมุดพระราชวังสนามจันทร์ มีสุขภาพแข็งแรง และมีความสุขตลอดปีตลอดไป
เพื่อน ๆ สามารถนำเมล็ดพันธุ์ หรือ ต้นไม้ มาแบ่งปันกันได้นะ เอาที่สบายใจ และมีความสุข
***** 1 เมล็ดพันธุ์ มีค่าเท่ากับ 1 ชีวิต
การแบ่งปันกัน คือการให้ที่ไม่มีสิ้นสุด
ขอบคุณหัวหน้าหอสมุดฯ หัวหน้างานฯ พี่พัช น้องหนิง และเพื่อน ๆ ที่น่ารักทุกคน และมหาวิทยาลัยศิลปากรที่ให้ปลูกพืชผักช่วงวิกฤตโควิด-19
และได้อาศัยอยู่บ้านพักในมหาวิทยาลัยแห่งนี้เพื่อลดการแพร่ระบาดของโรค
และความสัมพันธ์ของมนุษย์กับต้นไม้ ได้มีชีวิตเป็นอาหารตา, ใจ, เห็นต้นไม้ที่เราปลูกเมื่อให้ผลผลิต จะชื่นใจ เนื่องจากต้นไม้มีคุณอนันต์ เป็นทั้งโรงงานฟอกอากาศที่ดีที่สุดแล้ว
มีความคิดว่า ให้เพื่อน ๆ ปลูกต้นไม้คนละ 100 ต้น ไม่ได้ก็ไม่เป็นไร
ยถารุจิยา