ฟิล์มกระจกของหม่อม

หอสมุดพระราชวังสนามจันทร์ มีภารกิจตามปกติเช่นเดียวกับห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษาอื่นๆ
ทั้งนี้ ห้องสมุดบางแห่งอาจจะมีการจัดทำ หรือ รวบรวมคอลเลคชั่นพิเศษต่างๆ ขึ้น
อันเนื่องด้วยหลากหลายสาเหตุ หอสมุดพระราชวังสนามจันทร์ ก็เช่นกัน
เรามีคอลเลคชั่นพิเศษของบุคคลสำคัญ ผู้มีคุณูปการต่อการศึกษาและต่อมหาวิทยาลัยศิลปากร
2 ท่าน คือ ศาสตราจารย์ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล และ ศาสตราจารย์เกียรติคุณ เจตนา นาควัชระ

 

ในที่นี้ จะขอพูดถึงส่วนคอลเลคชั่นพิเศษของศาสตราจารย์ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล
ซึ่งหอสมุดพระราชวังสนามจันทร์ ได้รับมอบสมบัติส่วนตัวของท่านมาอยู่ในความดูแล
และจัดตั้งเป็น ห้องอนุสรณ์ศาสตราจารย์ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล
ในทุกๆ ปี เมื่อมหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์ จัดงานรำลึกถึงท่าน
ทางหอสมุดของเราได้รับมอบหมายหน้าที่ ในการนำแขกที่มางานเยี่ยมชมห้องอนุสรณ์
ซึ่งจัดแสดงข้าวของของท่าน แบบนิทรรศการกึ่งถาวร

 

และในปี 2563 ที่ผ่านมานั้น ก็เช่นกัน
แต่ทั้งนี้ หัวหน้าหอสมุด คือ คุณสมปอง มิสสิตะ มีความเห็นว่า
การจัดแสดงนั้น มีลักษณะคงเดิมมานานปี หากได้มีการปรับเปลี้ยนบ้าง
ก็จะเป็นที่ตื่นตา ตื่นใจ แก่แขกผู้มาเยือน ซึ่งส่วนใหญ่ก็มักจะซ้ำเดิม

 

คุณจันทร์เพ็ญ  กล่อมใจขาว ในฐานะหัวหน้าฝ่ายโสตฯ เดิม ซึ่งรับผิดชอบดูแลห้องดังกล่าว
(ปัจจุบันฝ่ายโสตฯ รวมงานเข้ากับฝ่ายบริการแล้ว) จึงได้รับมอบหมายให้ดูแลดำเนินการพร้อมด้วยดิฉัน
กับคณะอันประกอบด้วยนายวิรุฬห์  พานิชสุโข นายพิชิต  ผลอุดม พร้อมนี้ ดิฉันได้ขอความอนุเคราะห์
อ.ศิรินทร์  บุญโสธรสถิตย์ อดีตศิษย์เก่า ศึกษาศาตร์ รุ่นที่ 1 ซึ่งมีความใกล้ชิดกับ มล.ปิ่น
ให้เข้าร่วมเพื่อปรึกษาด้านข้อมูลต่างๆ หากพบข้าวของที่ เราไม่อาจทราบ ด้วยไม่มีข้อมูลได้

 

ระหว่างการคัดเลือก สิ่งของเพื่อนำมาจัดแสดงนั้น ดิฉันพบว่า
ในตู้จัดแสดงเดิมมีกล่องกระดาษ ขนาดประมาณกล่องเก็บภาพถ่ายสมัยก่อน
จึงได้เปิดดู สิ่งที่ได้พบทำให้ดิฉันตื่นเต้น เพราะมันคือ ฟิล์มกระจก
นับจำนวนได้ 27 ภาพ + 1 ภาพ (มีลักษณะต่างไปจากแผ่นอื่น  และชำรุด)
นอกจากนี้ยังพบว่ามีกล่องขนาดเล็กกว่า จำนวนหนึ่งบรรจุฟิล์มสไลด์
เมื่อเปิดดูจึงพบว่าเป็นภาพทิวทัศน์อสถานที่ต่างๆ ทั้งในและต่างประเทศ

 

ในส่วนของฟิล์มกระจกนั้น เมื่อจะเก็บคืนที่ ดิฉันอยากทราบวิธีการอนุรักษ์เบื้องต้น
จึงได้เชิญ อ.สืบสกุล ศรัณพฤฒิ ซึงเป็นอาจารย์ประจำ โครงการจัดตั้งภาควิชาสื่อผสม
คณะจิตรกรรม ประติมากรรมและภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร
มาช่วยดูเพื่อแนะนำวิธีการดูแลรักษา เนื่องจากอาจารย์คร่ำวอด และชำนาญ
เรื่องภาพถ่ายโบราณ ในระดับที่คนในวงการรู้จัก

 

อ.สืบสกุล ซึ่งดิฉันมักเอ่ยเรียก ชื่อเล่นว่า อ.เปิ้ล ด้วยเป็นพี่น้องร่วมสถาบัน
ได้กรุณาสละเวลามาแนะนำ ทั้งยังอธิบายอ่านภาพต่างๆ ให้ฟัง
โดยมีผู้อยู่ร่วม ในการอ่านฟิล์มกระจกนั้น 5 ท่าน คือ  น.ส. จันทร์เพ็ญ  กล่อมใจขาว
ข้าพเจ้า นายวิรุฬห์  พานิชสุโข นายพิชิต  ผลอุดม และอ.ศิรินทร์  บุญโสธรสถิตย์
เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน 2563 เวลาประมาณ 14.46 – 16.00 น.

จากการอ่านฟิล์ม สามารถแบ่งกลุ่มภาพออกได้คร่าวๆ คือ
ภาพส่วนพระองค์รัชกาลที่ 5  ภาพสมเด็จพระศรีพัชรินทราฯ พระโอรส พระธิดา
ภาพกรมพระปรมานุชิตชิโนรส และกลุ่มภาพอื่นๆ
การร่วมฟัง อ.เปิ้ล อ่านภาพทำให้ได้ความรู้ และเทคนิควิธีดูภาพ ด้วยความสุขใจยิ่งนัก