วิถีชีวิตของไทย บ้านริมแม่น้ำ

 

ช่วง Covid ข้่าพเจ้าได้มีโอกาส ติดตามพี่พัช พี่ที่ทำงานในหอสมุดฯ ไปเที่ยวบ้านเรือนไทย ริมแม่น้ำท่าจีน ซึ่งเป็นบ้านของพ่อและแม่ ของพี่ที่ทำงาน รู้สึกเบิกบานฤทัย ข้าพเจ้า นี้มีบุญมากเหลือเกิน เหมือนได้สัมผัสกับสายน้ำในอดีต  ชื่นชมกับธรรมชาติที่เป็นอมตตลอดกาล ทำให้สดชื่น  หวนคิดถึง ชีวิตในวัยเยาว์  ที่คนในสมัยก่อนให้ขนม กับข้าว  เสื้อผ้า แม้กระทั่ง โอ่งน้ำ

เจ้าของสวน ชื่อป้ามาลี  ข้าพเจ้าเห็นคุณป้าครั้งแรก เหมือนท่าน เป็นนักรบสมัยก่อน ที่คอยดูแลรักษาปกป้องแผ่นดิน บ้านเรือน เป็นหัวหน้าแม่ทัพ  มีลักษณะรูปร่างสันทัด ผิวขาว แข็งแรง  ใจดีที่สุด เพราะท่านทำขนมซาหริ่ม ให้รับประทาน ไปทีไร อิ่มท้อง มีของแถมติดไม้ ติดมือกลับบ้านทุกครั้ง ครั้งละมาก ๆ อาทิ เช่น กะปิ    (กะปิ ของแพง เหตุที่แพงเพราะคุณป้าท่านทำเองเจ้าค่ะ) แกงส้ม มะม่วง มะละกอ  ปอเปี๊ย เต้าหู้ทอด บะจ่าง ของโปรดของข้าพเจ้า คือผักบุ้งแม่น้ำ ไปเก็บมาครั้งละ มากๆ   เนื่องจากซื้อเขากินมีราคาแพง แต่ของคุณป้า กินทิ้ง กินขว้างได้ทั้งนั้น แต่ตนเองเป็นคนประหยัด ผักบุ้งยอดไหน พอใช้ได้ก็นำไปประกอบอาหาร โดยเฉพาะ การนำไปต้ม เพื่อกินกับน้ำพริก อร่อยอย่าบอกใครเลยเชียว คุณป้ายังตำน้ำพริกให้อีกด้วย ตังไม่เสีย ฟรี

บ้านของคุณป้ามาลี  มีทุกอย่าง เหมือนกระเป๋าโดเรมอน จะหยิบอะไรมีหมด บ้านป้า ปลูกมะม่วง และผลไม้ นานาพันธ์ ผักชนิดต่าง ๆ มะพร้าว กล้วย มะละกอ ดอกไม้นา ๆ พันธ์ุ เห็นดอกไม้แล้วอิ่มเอมในหัวใจ ตื่นตาตื่นใจ กับดอกไม้ที่มีสีสวยแปลกตา  มีการปลูกหญ้าเพื่อนำมาประดับอาคารบ้านเรือน ซึ่งนำไปจำหน่ายได้  มีความสุขกับสายน้ำ ที่มีแพผักบุ้ง และผักกะเฉด ที่ทำให้ นึกย้อนกลับไปในสมัยก่อน ที่ปลูกข้าว ปลูกผัก เลี้ยงสัตว์ บ้านของป้า มีครบ ถึงแม้ Covid จะมากี่ครั้ง บ้านของคุณป้า ก็ยังมีของให้ดื่ม และกินได้ ตลอดปีไม่มีวันหมด เท่าที่เห็น คุณป้า จะทำของกินอยู่ตลอดเวลา ข้าพเจ้าไปเที่ยวบ้านป้ามาลี จะไปนอนอยู่ใต้ต้นชมพู่โบราณต้นใหญ่ ริมน้ำ ตอนไปค่ารถไม่ต้องเสีย เพราะพี่เขามารับ แถมกินอาหารเขาอีก และยังได้รับความเมตตาจากป้ามาลี ให้นำไปฝากแม่อีกด้วย ข้าพเจ้าก็นำไปให้แม่ และแบ่งใส่บาตร ยกบุญทั้งหมดให้ป้ามาลี ถ้ามีมะม่วงเหลือก็จะนำไปแบ่งปันกัน

ไปครั้งแรก ได้เห็นเรือนไทย หวนนึกถึงความเป็นอยู่ของคนในอดีต เรือนไทย เป็นเรือนที่มีรูปร่างแบบเฉพาะถิ่นโดดเด่นที่สุด รูปทรงสอดคล้องกับสภาพภูมิประเทศที่เป็นพื้นที่ราบลุ่มน้ำท่วมถึง  ชาวบ้านประกอบอาชีพเกษตรกรรม ปลูกข้าว เลี้ยงสัตว์  ซึ่งเป็นอู่ข้าว อู่น้ำ ปัจจุบัน ก็ยังได้เห็นอยู่ ยกตัวอย่าง เช่น  บ้านป้ามาลี ปลูกข้าว และสีข้าวสาร ด้วย นับว่า เป็นบุญของข้าพเจ้า ที่ได้รับข้าวสารมาเป็นกระสอบ พี่พัชเล่าว่า  ต้นข้าวขึ้นเอง ตามธรรมชาติ ข้าพเจ้านำไปแบ่งปัน พี่ ๆ น้องๆ  ขอให้ครอบครัวนี้มีแต่ความสุขความเจริญ

ความสนุกสนานที่ได้ไปเที่ยวบ้านเรือนไทย ริมน้ำ คือ ไปสอยมะม่วงเขียวเสวย   สอยมะละกอ   พายเรือไปเก็บผักบุ้ง และได้ไปมองสายน้ำ วิถีชีวิตผู้คน ไปชื่นชมธรรมชาติของสายน้ำ สัมผัส บรรยากาศแบบไม่มีการไอ หรือ จาม มีแต่ความสบายใจ หายใจได้ สดชื่น รื่นรมย์ เคยส่งรูปภาพสายน้ำไปเล่าเรื่องให้เพื่อน ๆ คนอื่น ๆ ดู ปรากฏว่า มีแต่คนต้องการ มาทัวร์ ที่ริมแม่น้ำ และชมบ้านเรือนไทย ยลวิถีชีวิต   เพื่อชมบรรยากาศชีวิตกับสายน้ำ และบ้านริมน้ำ  พี่พัช บอกว่า ไม่รับจ้า

ข้าพเจ้าเห็นว่า ป้ามาลี เป็นคนขยัน ทำทุกอย่าง เป็นผู้ที่มีจิตใจ เมตตา เผื่อแผ่เพื่อนมนุษย์  และยังเป็นแม่ครัวของวัดไร่ขิง มีฝีมือในการ ทำกับข้าว ปรุงอาหารถวายพระ (กับข้าวที่คุณป้ามาลีทำ อร่อยมาก)  มีความสามารถในการจักสาน เย็บผ้า  พายเรือ ว่ายน้ำ ปลูกผัก และอื่น ๆ อีกมากมายผักบุ้ง  และผักกระเฉด ที่ป้าปลูกอยู่บนแม่น้ำ  มียอดสวยงาม น่ารับประทาน ผักบุ้งยอดงามบนแพแม่น้ำ เปรียบ ได้งามเหมือน ใจของคุณป้า และคอยให้ของเพื่อแบ่งปันคนอื่น เช่น ป้าบอกให้พี่พัช นำมะม่วงที่ปลูกไว้ในสวนเอาไปแจกชาวบ้านช่วง Covid    ส่วน กล้วยที่ป้าปลูกไว้ เมื่อคราวให้ผล  คุณป้าจะทำกล้วยเชื่อมอร่อยมาก น้ำเชื่อมสีแดง กล้วยหวานกรอบ ไปทีไร คุณป้าจะแบ่งปันให้ทุกครั้ง  ผักบุ้งใครจะพายเรือมาเก็บ คุณป้าก็ไม่หวง ผักบุ้งของคุณป้ามาลี  กินได้ตลอดปีตลอดชาติ ดูแล้ว ไม่น่าจะหมด เพราะเป็นผักบุ้งที่เกิดอยู่บนแม่น้ำ เจริญเติบโตออกยอดสวยงาม ตื่นตา ตื่นใจของผู้พบเห็น

วิธีการเก็บรักษาผักบุ้งไม่ให้สลบ คือ พี่พัช จะต้องนำไปล้างลำต้นให้สะอาด เด็ดใบที่ไม่ต้องการออก เอามือถู และล้างลำต้นให้สะอาด เรียงให้เรียบร้อย

แล้วนำไปแช่น้ำไว้ ประกอบอาหาร เก็บไว้กินได้นาน ข้าพเจ้าเก็บแช่น้ำไว้ในถัง เมื่อต้องการก็นำมาประกอบอาหารได้ทันที สดใหม่อยู่ตลอดเวลา รับประทานแล้ว หวานกรอบ ไม่เหนียว

ผักบุ้งที่ได้มา ข้าพเจ้า จะนำมาต้มจิ้มน้ำพริก และหั่นผัดกับกะปิ แต่ส่วนใหญ่ จะแกงส้ม เนื่องจากอยู่หอพัก มีแต่่หม้อจิ๋ว ต้มได้อย่างเดียว แกงส้มก็แสนอร่อย เพราะป้ามาลี มีสูตรแกงส้ม และแถมพริกแกงมาให้ด้วย แค่เราปรุงรส  ใส่ส้มมะขามเปียก และน้ำตาลป๊ป กินได้อร่อยสบายใจ ปลอดภัย เพราะแกงส้ม มีแต่ผักกับน้ำปรุง สูตรป้ามาลี เท่านั้น  อร่อยอย่าบอกใครเลยเชียว อาหารบ้าน ๆ เพื่อสุขภาพ กินพร้อมกับไข่เจียว ตามด้วยกล้วยเชื่อมที่คุณป้าให้  แค่นี้ก็สุขใจ แกงส้มป้ามาลี  รสดี  เหมือนมีแม่ มาทำให้กิน……………..

ข้าพเจ้าจึงรักป้ามาลี มาก กับพีพัช   เพราะป้ามาลี มีเมตตานำของจากสวนมาให้แม่ อยู่บ่อย ๆ  คุณป้ามีฝีมือในการทำกะปิจากกุ้ง  หรือแม้กระทั่งของกิน  บางอิริยาบท จะเห็นคุณป้า เย็บเสื้อผ้าใส่เอง  ที่คุณป้าเตัดเย็บด้วยตนเอง ก็ได้รับการแบ่งปันอยู่เสมอ  พ่อสอนว่า คนไหนที่ดีกับเรา  เราต้องกตัญญูรู้คุณ และเราก็จะรักคนนั้น ไปโดยอัตโนมัติ บุญที่ได้ไปฏิบัติธรรมก็ขอยกให้กับป้ามาลี และพี่พัช ทุกครั้ง

หากมีอะไรที่พอจะช่วเหลือป้ามาลีได้ขอให้บอก ยินดีด้วยความเต้มใจ จริง ๆ แล้ว คนที่เขามีแล้ว  เขาไม่เคยต้องการอะไรจากเรา เลย เพราะเขามีแล้ว นี่แหละหนา………. การสร้างบุญบารมี

ข้าพเจ้า โชคดี ที่สุดแล้วในชีวิต  แอบหวังในใจว่า……… คงได้ไปหาป้ามาลีอีก  ได้กินของอร่อย และไปเก็บผักบุ้ง ผักกะเฉด…….(แถม มีเที่ยว ตลาดสุขใจ)  ไปร้านขนมเค๊ก ในตลาด

ไหว้พระ ขอพร…………………………….หลวงพ่อวัดไร่ขิง

บางครั้ง ถ้าป้ามาลี พายเรือไปซื้อขนมทองม้วน ……ฮ่า ฮ่า ฮ่า  ได้ชิมของอร่อยมาก พี่พัช แบ่งให้ เราก็นำไปบูชาพระพุทธด้วย ได้บุญกันถ้วนหน้า

ถ้ามีโอกาส จะไปหาป้ามาลีอีก เพราะป้า คุยสนุกสนาน ไปดูวิธีการทำขนม คุณป้าชอบทำข้าวต้มมัด เพราะที่สวนคุณป้า มีกล้วยนำ้หว้าหลายต้น เมื่อให้ให้ผล คือกล้วยสุก    รายการขนมก็ตามมา  ข้าพเจ้าเที่ยวเล่น สนุกสนาน ไปเก็บผัก มะเขือพวง ถั่วฝึกยาว มีสาหร่ายหางกระรอก

มีต้นมะพร้าว นาฬิเก

น่าเสียดาย……..มีเวลาน้อย ไม่ได้ลงไปว่ายน้ำ ป้ามาลีบอกว่า น้ำลึกมาก…… ห้ามลง อันตราย

ครั้งหน้าถ้ามีโอกาส จะขอตามพี่พัชไปอีก ค่ะ แค่คิด ก็อิ่มล่ะ เพราะเห็นภาพคุณป้าทำของกินอยู่หน้าเตาง่วน

สูตรอาหารที่เห็นได้ด้วยตา

ปอเปี๊ยทอด

เต้าหู้ทอด

บะจ่าง

ซาหริ่ม

แกงส้มมะละกอ

แกงต้มผักกาดดอง

แกงเทโพ

กล้วยเชื่่อม

ข้าพเจ้าต้องการให้คุณป้าสอนทำขนมจีน สูตรน้ำพริก และสูตรน้ำพริกเผา สูตรป้ามาลี ……. ชอบรับประทาน

นี้แหละ… ความสนุกสนานที่บ้านริมน้ำ…….ขอบคุณพี่พัชที่ ให้เราขึ้นไปด้วย  อิ่มเอมในหัวใจ …. ครั้งหน้าขอไปด้วยเหมือนเดิม