วันภาษาไทยแห่งชาติ…เหตุด้วยกระแสพระราชดำริ รัชกาลที่ 9

การกำหนดให้วันที่ 29 กรกฏาคม ของทุกปี เป็นวันภาษาไทยแห่งชาติ มีมูลเหตุจากครั้งเมื่อพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้เสด็จทรงเข้าร่วมการประชุมทางวิชาการของชุมนุมภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม 2505

ทั้งนี้ ทางชุมนุมภาษาไทยมีการจัดการประชุมเป็นปกติทุกวันอาทิตย์ต้นเดือน และวันอาทิตย์ปลายเดือน เพื่อปรึกษา หารือปัญหาเกี่ยวกับการใช้ภาษาไทย รวมไปถึงการจัดการเรียนการสอนภาษาไทย ด้วยความสนพระทัยและความห่วงใยในการใช้ภาษาไทย โดยเฉพาะการบัญญัติศัพท์ใหม่เพื่อใช้แทนภาษาต่างประเทศ ที่ยังไม่ตรงความหมายเดิม ตลอดจนการคิดคำใหม่ขึ้นใช้ พระองค์ทรงมีพระราชปรารภแก่ ม.ร.ว.สุมนชาติ สวัสดิกุล ประธานชุมนุมภาษาไทยเกี่ยวกับ ปัญหาการใช้คำไทย เพื่อให้ชุมนุมภาษาไทยได้ช่วยกันเสนอแนวทางแก้ไข ทางชุมนุมจึงกราบทูลเชิญเสด็จพระราชดำเนินมาทรงแสดงพระราชดำริเกี่ยวกับเรื่องนี้ในที่ประชุม พระองค์ได้ทรงร่วมเป็นผู้อภิปรายด้วยผู้หนึ่งในการประชุมครั้งนั้น

การเสด็จในครั้งนั้นเป็นการส่วนพระองค์โดยแท้ พระองค์ได้แสดงพระราชดำริ และความห่วงใยในการใช้ภาษาไทยหลายประการ และมีพระราชปรารภเกี่ยวกับการบัญญัติศัพท์ซึ่งมีมากในเวลานั้น รวมไปถึงการอนุรักษ์มรดกทางภาษา เช่น ราชาศัพท์ รวมถึงภาษาถิ่นของไทย เพื่อเป็นหลักฐานของวิวัฒนาการทางภาษาที่ไม่เพียงแต่มีภาษาภาคกลางเท่านั้นหากรวมภาษาพื้นถิ่นด้วย

ภายหลังจากนั้นจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จึงได้จัดตั้งคณะกรรมการรณรงค์เพื่อภาษาไทย สำนักงานมหาวิทยาลัย ดำเนินการส่งเสริมการใช้ภาษาไทยที่ถูกต้องตลอดจนสืบสานมรดกทางวัฒนธรรมภาษา โดยคณะกรรมการชุดนี้ได้เสนอต่อรัฐบาลให้กำหนดวันที่ 29 กรกฎาคมของทุกปี ซึ่งตรงกับการเสด็จพระราชดำเนินมาทรงร่วมการประชุมปัญหาการใช้คำไทย เมื่อพุทธศักราช 2505 เป็น วันภาษาไทยแห่งชาติ และคณะรัฐมนตรีได้มีมติเห็นชอบเมื่อวันที่ 13 กรกฎาคม 2542

ติดตามรับฟังเรื่องราวจากรายการ SNC Library Podcast ในตอน วันภาษาไทยแห่งชาติ…เหตุด้วยกระแสพระราชดำริ รัชกาลที่ 9: SNC Library Podcast S4 Eps.163  กดลิ้งค์ได้เลยค่ะ

⁠ข้อมูลจาก⁠
– ๖๐ ปีวันภาษาไทยแห่งชาติ ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๐๕
โดย หอประวัติจุฬาฯ เผยแพร่เมื่อ 29 กรกฎาคม 2022
เผยแพร่ทาง ⁠https://www.facebook.com/profile/100075817421474/search/?q=ปัญหาการใช้คำไทย⁠
– ขอขอบคุณคณะกรรมการพิจารณาคัดเลือก “ปูชนียบุคคลด้านภาษาไทย” ประจำปี ๒๕๖๖
โดย Facebook ผู้ใช้นาม Cholthira Satyawadhnaเผยแพร่เมื่อ 24 กรกฎาคม 2566
เผยแพร่ทาง ⁠https://www.facebook.com/Csatyawadhna⁠
– ชุมนุมภาษาไทย. 2542. บันทึกการเสด็จพระราชดำเนินพระราชทานกระแสพระราชดำริ เรื่อง ปัญหาการใช้คำไทย ในการประชุมวิชาการของชุมนุมภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2505. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: ชุมนุมภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
– ปูชนียบุคคล-ผู้ใช้ภาษาไทยดีเด่น รับรางวัล เนื่องในวันภาษาไทยแห่งชาติ 2566 ‘เบิร์ด ธงไชย’ นำทีมศิลปินคุณภาพรับรางวัลเพชรในเพลง โดย thaipost.net เผยแพรเมื่อ 24 กรกฎาคม 2566
เผยแพร่ทาง ⁠https://www.thaipost.net/public-relations-news/419321/⁠