มาคราเม่ หรือ Macrame ภาษากรีกโบราณ หมายถึง การมัดหรือถักเชือกให้เกิดลวดลาย มาคราเม่ จึงกลายเป็นงานศิลปะเกี่ยวกับการถักเชือกเส้นยาวที่ได้รับความนิยมไปทั่วโลกโดยอาศัยแพทเทิร์นพื้นฐานง่ายๆ สามารถเลือกใช้วัสดุได้หลายชนิด ไม่ว่าจะเป็น เชือกร่ม เชือกหนัง เชือกเทียน เส้นพลาสติก ไหมญี่ปุ่น และยังประยุกต์ลวดลายให้ทันสมัยและสามารถต่อยอดเป็นงานคราฟต์ได้มากมาย อย่างแช่น กระเป๋าสะพาย ปลอกหมอน ม่าน โคมไฟ ที่แขวนกระถางต้นไม้ และยังสามารถนำมาประยุกต์ใช้กับอะไร ๆได้หลายอย่างไม่ว่าจะเป็นของประดับตกแต่ง เช่น พวงกุญแจ รวมถึงเดรสสวย ๆ และ ผ้าคลุมไหล่ ถักเป็นชายเสื้อผ้า ชายผ้าคลุมโต๊ะ หรือจะนำมาถักเป็นเครื่องประดับอย่างกำไล (อ้างอิงจาก : https://macrazy.life/home/มาทำความรู้จักกับมาครา)
มาคราเม่ คือการถักหรือมัดเชือกให้เกิดลวดลายต่างๆ เรื่องราวและประวัติของมาคราเม่เริ่มในช่วงศตวรรษที่ 13 มีการสันนิษฐานว่า มาคราเม่ มาจากคำว่า Migramah ในภาษาอาหรับ หมายถึง พู่ หรือการถักลายขอบ ในสมัยก่อนมีการใช้มาคราเม่เพื่อประดับตกแต่งบนหลังอูฐ และม้าในทะเลทรายทางตอนเหนือของแอฟริกา และนำมาประดับตกแต่งงานประติมากรรมต่างๆของชาวบาบิโลน แอสซีเรีย เมื่อยิปซีถูกรวมอาณานิคม วัฒนธรรมมาคราเม่ ก็เริ่มเข้าสู่ทวีปยุโรป เริ่มมีการประยุกต์ให้กลายเป็นของสวยงาม พอเข้ามาทางอเมริกามาคราเม่ก็กลายเป็นของตกแต่งบ้านและแฟชั่น ในอิตาลีดัดแปลงเป็นลูกไม้ ส่วนจีนก็ทำเป็นชายเสื้อจักรพรรดิ สำหรับประเทศไทยเริ่มรู้จักกันในสมัยกรุงศรีอยุธยา และมีการสืบทอด และพัฒนาลวดลายมากันมาเรื่อย ๆ จนถึงในทุกวันนี้ (อ้างอิงจาก : https://macrazy.life/home/มาทำความรู้จักกับมาครา)
คนที่รักและชื่นชอบงานถักมาเครเม่ เครื่องประดับแนวใหม่จากมาคราเม่ เป็นเครื่องประดับอีกแบบหนึ่งที่น่าสนใจ เป็นของสะสม ที่มีคุณค่าทางจิตใจ ด้วยความที่งานมาคราเม่ เป็นงานฝีมือใช้มือถัก งานที่ได้จึงขึ้นอยู่จิตนาการและการออกแบบลานของผู้ถักมาคราเม่ ผู้เขียนเองเป็นคนที่ชื่นชอบงานมาคราเม่ จึงมีของสะสมที่เป็นงานมาคราเม่ เช่น สร้อยข้อมือหินแท้ สร้อยข้อเท้า สร้อยคอ ต่างหู เครื่องประดับประเภทนี้เป็นที่นิยมเฉพาะกลุ่มเนื่องจาก มีคุณค่าทางจิตใจ
ในช่วงที่หอสมุดพระราชวังสนามจันทร์จัดงานทับแก้วบุ๊คแฟร์ ทางหอสมุดฯ ได้มีการจัดกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ ได้มีการเชิญคณาจารย์จากโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศิลปากร (มัธยมศึกษา) มาสอนงานฝีมือและงานประดิษฐ็ต่างๆ งานฝีมือประเภทหนึ่งที่อาจารย์จากโรงเรียนสาธิตได้นำมาสอน คือ การถักเชือกเทียน เป็นสร้อยข้อมือ ซึ่งก็คือการถักแบบมาเครเม่นั่นเอง อาจารย์ได้สอนพื้นฐานการถักลายแบบง่ายๆ 2-3 แบบ เป็นกิจกรรมที่มีผู้สนใจเป็นจำนวนมากโดยเฉพาะนักศึกษา
(ภาพกิจกรรมในงานทับแก้วบุ๊คแฟร์)
ผู้เขียนเองก็ได้ฝึกทำมาหลายชิ้นเหมือนกัน ทำเสร็จก็ให้ลูกสาวเอาไปใส่บ้างผู้เขียนใส่บ้าง ชิ้นนี้ผู้เขียนเก็บไว้ใส่เอง
ดังนั้นการถักมาคราเม่คือ การมัดหรือถักเชือกให้เกิดลวดลายต่าง ๆตามความต้องการของเราได้หลากหลายเพียงแต่เราต้องหัดมัดปมพื้นฐานให้ได้ก่อนก็เท่านั้นเอง มาคราเม่มีความน่าสนใจอยู่ตรงที่ เราสามารถคิดลวดลายได้เอง สามารถต่อยอดเป็นงานคราฟได้หลายรูปแบบ และยังนำมาประยุกต์ใช้ให้ตรงกับไลฟ์สไตล์ของตัวเองได้
ข้อดีของการถักมาคราเม่ ด้วยลักษณะของมาคราเม่ เป็นงานฝีมือที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวโดยใช้เชือก ด้าย ทำให้เกิดเป็นรูปร่าง และลวดลาย ถ้วยการมัด การผูกให้เป็นเงื่อน และปม ต่อกันยาว ๆ ลวดลายของมาคราเม่สามารถพัฒนาและต่อยอดไปได้เรื่อย ๆตราบใดที่เราไม่หยุดในการเรียนรู้และสร้างไอเดียใหม่ ข้อดีของการถักมาคราเม่ ก็คือ ช่วยฝึกสมาธิ และความอดทน ทำให้เราใจเย็น รู้สึกสงบ เพลิดเพลิน กระตุ้นให้มีความคิดสร้างสรรค์ มาคราเม่สามารถทำเป็นอาชีพได้ ลงทุนไม่มาก ใช้พื้นที่น้อย อุปกรณ์ไม่กี่อย่าง ทำอยู่ที่บ้าน ทำคนเดียวได้ง่ายๆ สบาย ๆ
การสร้างรายได้ด้วยการถักมาคราเม่ ก่อนอื่นคุณต้องมีความรู้พื้นฐานในงานถัก รู้ประเภทของเชือก เพราะเชือกมีทั้งแบบธรรมชาติ และสังเคราะห์ เชือกปอ -ป่าน เชือกเทียน และต้องรู้ว่าอยากถักอะไร ? ต้องใช้เชือกแบบไหน เบอร์อะไร และสีอะไร ? ไม่ว่าจะเป็นของตกแต่งบ้าน ผ้าม่าน เครื่องประดับ ของใช้แต่ละชิ้น ใช้เชือกและด้ายไม่เหมือนกัน และที่สำคัญต้องหาข้อมูลด้วยว่าจะขายให้ใคร ? จะขายช่องทางไหน? ราคาเท่าไหร่ ? ถ้าเรามีความเข้าใจ และพัฒนาต่อไปยอด เรื่อย ๆ จากงานฝีมืออย่างมาคราเม่ก็สามารถทำเงินให้คุณ (อ้างอิงจาก : macrazy.life/home/∧คราเม่-งานฝีมือแนวใหม/)
ผู้เขียนว่าจะลองดูเหมือนกันเผื่อเป็นอาชีพหลังเกษียณอายุ เนื่องจากเป็นงานฝีมือที่ชื่นชอบ
แหล่งข้อมูลภาพประกอบ :
SNC Library’s Activity Album (http://libsis.lib.su.ac.th/album/)
อัลบั้มภาพจากเพจหอสมุดพระราชวังสนามจันทร์ (https://www.facebook.com/suslibrary/photos/?ref=page_internal)