ห้องสมุดเสียง มหาวิทยาลัยศิลปากร

ห้องสมุดเสียง มหาวิทยาลัยศิลปากร เกิดจากดำริของศาสตราจารย์ หม่อมหลวง ปิ่น มาลากุล ขณะดำรงตำแหน่งอธิการบดีมหาวิทยาลัยศิลปากร ได้จัดทำโครงการจัดอุปกรณ์โสตทัศนศึกษาของวิทยาลัยทับแก้ว มหาวิทยาลัยศิลปากร ณ พระราชวังสนามจันทร์ นครปฐม ซึ่งท่านเห็นว่าปัจจุบันการศึกษาที่มีคุณภาพต้องพึ่งอุปกรณ์มาก เมื่อได้ดูมาแล้วก็มิใช่ว่าจะรับมาทั้งดุ้น ได้มาคิดดัดแปลงให้เหมาะสมแก่สภาพของประเทศไทยและนักศึกษาไทย อุปกรณ์ที่ต้องการแบ่งได้เป็นสองส่วนคือ Sound Library และ T.V.”

 

ในการจัดสร้างห้องสมุดเสียง (Sound Library) ได้มีการตกลงลงนามในสัญญาว่าจ้างบริษัทฟิลิปส์ให้เป็นผู้ดำเนินการทั้งหมด จนสามารถเปิดใช้งานได้เมื่อวันที่ 18 มิถุนายน 2513 พร้อมกับการเปิดคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร นับว่าเป็นห้องสมุดเสียงแห่งแรกของประเทศไทย

 

ห้องสมุดเสียงได้รวบรวมเสียงต่าง ๆ ที่ได้บันทึกไว้ และจัดเก็บเป็นหมวดหมู่คล้ายกับการจัดเก็บหนังสือในห้องสมุด โดยมีจุดมุ่งหมายในการดำเนินงานเพื่อ 1) เสริมการสอนวิชาต่าง ๆ ตามหลักสูตรด้วย “เสียง” ตามที่ผู้สอนต้องการ  2) เปิดโอกาสให้นักศึกษาได้ศึกษาตามลำพัง นอกเวลาเรียน และให้ได้รับความบันเทิงตามสมควร  และ 3) รักษาสมบัติวัฒนธรรมทางเสียงไว้เพื่อการศึกษาค้นคว้าในอนาคต

 

เสียงต่าง ๆ ที่ได้ดำเนินการจัดเก็บไว้สำหรับการศึกษาค้นคว้า แบ่งออกได้เป็น 5 ประเภท คือ

1. พระสุรเสียง ได้แก่ กระแสพระราชดำรัสและพระบรมราโชวาทในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่พระราชทานในโอกาสต่าง ๆ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้สำเนามารวบรวมไว้ในห้องสมุดเสียงของมหาวิทยาลัยศิลปากรเพียงแห่งเดียว

2. วัฒนธรรมประเพณีและศาสนา ได้แก่ งานพิธีต่าง ๆ การอ่าน คำประพันธ์ เพลงชาติ เพลงพื้นเมือง พิธีกรรมทางศาสนา ฯลฯ ทั้งภาษาไทยและ ต่างประเทศ

3. การพูด ได้แก่ วาทะของนานาบุคคลเนื่องในโอกาสต่าง ๆ แบ่งตามลักษณะของการพูดออกเป็น สุนทรพจน์ คำปราศรัย การบรรยาย ปาฐกถา การรายงานข่าว การเล่าเรื่อง การสนทนา การสัมภาษณ์ การอภิปราย ฯลฯ ทั้งภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ

4. การแสดง ได้แก่ ดนตรี นาฎศิลป์ เพลง พื้นเมือง เพลงไทยเดิม ละคร อุปรากร ฯลฯ ทั้งภาษาไทยและต่างประเทศ

5. บทเรียน ได้แก่ บทเรียนเสริมการสอนวิชาต่าง ๆ โดยเฉพาะบทเรียนเสริมทักษะภาษาต่างประเทศที่มหาวิทยาลัยเปิดสอนอยู่ เช่น ภาษาจีน ฝรั่งเศส เยอรมัน และอังกฤษ เป็นต้น

 

 

ปัจจุบันห้องสมุดเสียง มหาวิทยาลัยศิลปากร ไม่มีอยู่แล้ว แต่ยังมีการจัดเก็บอุปกรณ์บางชิ้นไว้ ณ บริการโสตทัศนศึกษา งานบริการสารสนเทศ หอสมุดพระราชวังสนามจันทร์ ชั้น 4 อาคารหม่อมหลวงปิ่น มาลากุล เพื่อการศึกษาค้นคว้า เช่น เทปรีล เครื่องเล่นเทปรีล เทปเสียง ลำโพง เป็นต้น นอกจากนี้หอสมุดพระราขวังสนามจันทร์ สำนักหอสมุดกลาง ยังได้ดำเนินการจัดทำเสียงจากเทปรีลให้อยู่ในรูปแบบดิจิทัล และให้บริการเป็นฐานข้อมูลเสียงอีกด้วย

 

—————————————-

บรรณานุกรม :

มหาวิทยาลัยศิลปากร.  แผนกห้องสมุด.  หน่วยห้องสมุดเสียงและโสตทัศนูปกรณ์.  (2525).  ห้องสมุดเสียง 2513-2525.  นครปฐม : หน่วยห้องสมุดเสียงฯ.