วันมาฆบูชา ตรงกับวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 ปีนี้ตรงกับวันพุธที่ 12 กุมภาพันธ์ 2568 ช่วงค่ำ เวลา 19.30 น. ดิฉันและครอบครัว ได้ร่วมกิจกรรมเวียนเทียนที่โบสถ์ ณ วัดอริยวงศาราม พร้อมสวดมนต์ทำวัตรเย็น โดยคณะสงฆ์ และพระอุดมคัมภีรญาณ เจ้าอาวาสวัดอริยวงศาราม เมื่อพร้อมแล้วทุกคนจุดเทียน และธูป จากนั้นถือดอกไม้ธูปเทียนประนมมือ หันหน้าเข้าหาโบสถ์สถานที่จะเวียนเทียน ว่านะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ พร้อมกันสามจบ
ต่อจากนั้นว่าคำถวายดอกไม้ธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย อิมินา สักกาเรนะ พุทธัง ปูเชมิ อิมินา สักกาเรนะ ธัมมัง ปูเชมิ อิมินา สักกาเรนะ สังฆัง ปูเชมิ จากนั้นเดินด้วยอาการประนมมือดอกไม้ธูปเทียน ไปทางขวาของโบสถ์ ระหว่างเดินเวียนให้พึงตั้งใจระลึกถึงพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ และพระสังฆคุณ
รอบแรก บริกรรมภาวนาบท อิติปิโส ภะคะวา อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ, วิชชาจะระณะสัมปันโน, สุขโต โลกะวิทู, อนุตตะโร ปุริสสะทัมมะสาระถิ, สัตถา เทวะมะนุสสานัง, พุทโธ ภะคะวาติ เป็นการน้อมระลึกบูชาพระพุทธคุณ
รอบที่สอง บริกรรมภาวนาบท สวากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม, สันทิฏฐิโก, อะกาลิโก, เอหิปัสสิโก, โอปะนะยิโก, ปัจจัตตัง เวทิตัพโพ วิญญูฮีติ เป็นการน้อมระลึกบูชาพระธรรมคุณ
รอบที่สาม บริกรรมภาวนาบท สุปฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, อุชุปะฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, ญายะปะฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, สามีจิปะฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, ยทิทัง จัตตาริ ปุริสะยุคานิ อัฏฐปุริสปุคคะลา, เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, อาหุเนยโย, ปาหุเนยโย, ทักขิเนยโย, อัญชะลีกะระณีโย, อนุตตะรัง ปฺุญญักเขตตัง โลกัสสาติ เป็นการน้อมระลึกพระสังฆคุณ หมายถึงบูชาพระสงฆ์ เมื่อครบ 3 รอบแล้ว นำดอกไม้ธูปเทียนไปปักตามที่เตรียมไว้ สำหรับวัดอริยวงศาราม นำไปปักไว้ที่โคนต้นโพธิ์ซึ่งเป็นต้นไม้ใหญ่ให้ร่มเงาภายในบริเวณวัด โดยมีปูนซีเมนต์ล้อมรอบไว้
ในการเวียนเทียนนั้น จึงไม่ควรส่งเสียงเอะอะ เพราะเท่ากับเป็นการขาดคารวะ หรือแสดงอาการลบหลู่ต่อพระรัตนตรัย จึงไม่ควรกระทำเป็นอันขาด
พิธีการเวียนรอบปูชนีวัตถุหรือปูชนียสถานเพื่อเป็นการแสดงความเคารพนั้น คนไทยเราได้รับคติความเชื่อนี้มาจากอินเดียพร้อมกับพระพุทธศาสนาและนำมาปรับประยุกต์ให้เข้ากับพื้นฐานทางวัฒนธรรมของไทย โดยปรากฏหลักฐานการแสดงความเคารพโดยการเวียนเทียนในพระไตรปิฎก ซึ่งใช้คำว่า “เวียนประทักษิณาวัตร” คือ เวียนขวา 3 รอบ เป็นเครื่องที่หมายถึงการแสดงออกซึ่งการเคารพบูชาต่อสิ่งนั้น ๆ อย่างสูงสุด
สำหรับการกระทำพิธีเวียนเทียน ในโบราณสถานทางศาสนามีการทำสืบต่อกันมาตั้งแต่สมัยทวาราวดี ในวันสำคัญทางศาสนาและทำสืบต่อ ๆ กันมาจนถึงปัจจุบัน
ภาพประกอบ
อ้างอิง
การเวียนเทียน. (2550). ไทยที่ 1, 2(11), 38-39
ประกิต กิตติวราหะ. (2541). การเวียนเทียน. วารสารร่มไทรทอง, 8(2), 12-13.
มูลนิธิสัมมาอาชีวะ. (2554). บทสวดมนต์-อิติปิโส (พุทธานุสติ ธัมมานุสติ สังฆานุสติ). https://www.summacheeva.org/dhamma/itipiso