วันแรม ๘ ค่ำ เดือน ๖
ในแต่ละปีมีวันสำคัญทางพุทธศาสนาอยู่หลายวัน เริ่มตั้งแต่ต้นปี ได้แก่ วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 (วันมาฆบูชา เป็นวันที่พระพุทธองค์ทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกข์), วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 (วันวิสาขบูชา เป็นวันประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพานของพระพุทธองค์), วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8 (วันอาสาฬหบูชา เป็นวันที่พระพุทธองค์ทรงแสดงปฐมเทศนา) ซึ่งทั้ง 3 วันนี้เป็นวันสำคัญทางพุทธศาสนาทั้งสิ้น
นอกจากนี้ยังมีวันสำคัญทางพุทธศาสนารองลงมาที่เรารู้จักกันดี คือ วันแรม 1 ค่ำ เดือน 8 (วันเข้าพรรษา) และวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 (วันออกพรรษา)
แต่ยังมีอีก 1 วันที่หลายท่านอาจจะทราบและอาจจะไม่ทราบ ก็คือ วันแรม 8 ค่ำ เดือน 6 หรือวันอัฏฐมีบูชา… (อ่านจากหนังสือชื่อ ปฐมมนต์ วันวิสาขบูชา-อัฐมีบูชา ของวัดพระปฐมเจดีย์ ราชวรมหาวิหาร และหนังสือวันสำคัญในพระพุทธศาสนา) เห็นว่าน่าสนใจและตัวเองเคยอ่านวันสำคัญวันนี้เมื่อนานมาแล้ว เลยเอามาเล่าให้ฟัง…
วันอัฏฐมีบูชา คือวันถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระของพระพุทธเจ้า ตรงกับวันแรม 8 ค่ำ เดือน 6 เมื่อถึงวันนี้ พุทธศาสนิกชนบางส่วนที่มีความเคารพในพระพุทธเจ้าอย่างแรงกล้า มักนิยมประกอบพิธีบูชา ณ ปูชนียสถาน หรือวัดนั้นๆ วันนี้จึงเรียกว่า วันอัฏฐมีบูชา
ความเป็นมาของวันอัฏมีบูชานั้น เกิดจากเมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จปรินิพพานแล้ว 8 วัน มัลลกษัตริย์แห่งนครกุสินารา พร้อมด้วยประชาชน และพระสงฆ์ อันมีพระมหากัสสปะเป็นประธาน ได้พร้อมกันกระทำการถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ ณ มกุฏพันธนเจดีย์แห่งนครกุสินารา ซึ่งตรงกับวันแรม 8 ค่ำ เดือน 6 และในขณะที่พระสรีระของพระพุทธเจ้าถูกเพลิงไหม้แล้ว สายธารก็หลั่งไหลตกลงมาจากอากาศ เพื่อดับจิตกาธานของพระพุทธเจ้า ครั้นดับจิตกาธานแล้ว สิ่งที่เหลืออยู่คือ พระบรมสารีริกธาตุ อันมีสีดุจดอกมะลิ แก้วมุกดา และทองคำ
ในการประกอบพิธีอัฏฐมีบูชา นิยมทำกันในตอนค่ำ และปฏิบัติอย่างเดียวกันกับการประกอบพิธีวันวิสาขบูชา ต่างกันเฉพาะในส่วนของคำบูชาเท่านั้น
จิตกาธาน คือ เชิงตะกอนที่เผาศพ