จากทฤษฎีการวิเคราะห์การสื่อสารสัมพันธ์ระหว่างบุคคล กล่าวถึง
ทัศนคติเกี่ยวกับการรับรู้ถึงความมีคุณค่าแห่งชีวิตของตนเองและผู้อื่น มี 4 แบบ คือ
+ ฉันดี คุณก็ดี (I’m OK – You’re OK)  ตำแหน่งชีวิตนี้เป็นตำแหน่งสูงสุดของการปรับตัว
เป็นผู้ที่มีสุขภาพจิตดี รู้สึกว่าตนเองมีคุณค่า ยอมรับและเข้าใจตนเอง ขณะเดียวกันก็
รู้สึกว่าผู้อื่นก็มีคุณค่า ยอมรับและให้เกียรติบุคคลอื่น มึความจริงใจในการติดต่อสัมพันธ์
กับผู้อื่น กล้าเผชิญปัญหา แก้ไขปัญหาด้วยความคิดที่ดี และใช้ความสามารถที่ตนเองมี
อย่างเต็มที่
+ ฉันดี แต่คุณด้อย (I’m OK – You’re not OK)  ตำแหน่งชีวิตนี้เป็นตำแหน่งชีวิตที่บุคคล
รู้สึกว่าตนเองดีกว่าผู้อื่น ดูถูกผู้อื่นว่าด้อยกว่าตนเอง คิดว่าผู้อื่นไม่มีความสามารถ
ไม่ไว้วางใจ เมื่อเผชิญปัญหาก็กล่าวโทษผู้อื่นว่าทำให้ตนเองบกพร่อง ไม่รับฟังความเห็นผู้อื่น
+ ฉันด้อย แต่คุณดี (I’m not OK – You’re OK)  ตำแหน่งชีวิตนี้เป็นตำแหน่งชีวิตที่บุคคล
รู้สึกว่าตนเองด้อยกว่าคนอื่น บุคคลอื่นเก่งและโชคดีกว่าตนทุกๆ ด้าน ทำให้มีพฤติกรรม
ที่เก็บความรู้สึกไว้ ไม่กล้าแสดงออก ไม่กล้าปฏิเสธผู้อื่น มักรู้สึกเกรงใจ ชอบลงโทษตนเอง
เมื่อเผชิญปัญหา มักจะใช้วิธีหลีกหนีปัญหา ไม่กล้าเลี่ยงทำอะไรใหม่ๆ  รู้สึกว่าตนเองไม่มีค่า
+ ฉันด้อย คุณก็ด้อย (I’m not OK – You’re not OK) ตำแหน่งชีวิตนี้เป็นตำแหน่งชีวิต
ของบุคคลที่รู้สึกว่าชีวิตไม่มีคุณค่า ใช้ชีวิตไปเรื่อยๆ หดหู่เศร้าหมอง ไม่มีความหวัง ไม่มี
เป้าหมายในชิวิต ชีวิตของคนอื่นก็ไม่มีคุณค่าเช่นกัน ทำร้ายตนเองและผู้อื่นได้ โดย
ไม่รู้สึกผิด
ลักษณะของบุคคลที่มองเห็นคุณค่าตนเองในระดับสูง และในระดับต่ำ จะแสดง
พฤติกรรมที่สังเกตเห็นได้ในลักษณะที่ตรงกันข้ามกัน เช่น ความเชื่อมั่น ความพยายาม
ที่จะแก้ไขปัญหาเมื่อเผชิญอุปสรรค ความกระตือรือร้น เป็นต้น
(เก็บความจาก วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร 12, 58 (ก.ค.-ก.ย. 2558))