ปกติตอนเช้าๆ เวลาขับรถมาทำงาน ก็จะฟังข่าวจากวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย แล้วก็มีรายการที่ชอบอยู่รายการหนึ่งคือ รายการ รู้รักภาษาไทย น่าจะเป็นช่วงต้นๆ ปี (กุมภาพันธ์ 2557) ได้มีการพูดถึงคำว่า ต้นสาละ…ซึ่งจริงๆ ตัวเองเคยได้เขียนเล่าไว้เมื่อนานมาแล้วในเรื่อง สาละ…ไม้มงคล แต่ในเรื่องของพันธุ์ว่าเป็นอินเดีย หรือลังกา … ตอนนั้นก็ยังไม่แน่ใจว่าทั้ง 2 พันธุ์หน้าตาเป็นอย่างไร
วันนี้ก็เลยจะมาเล่าให้ฟังอีกซักกะหน่อย เพราะช่วงใกล้ประเมิน KPI ทีไร ต้นไม้ดอกไม้มากันอย่างล้นหลาม … เลยอินเทรนด์เอากะเค้าบ้าง แต่ขอมาตอนต้นๆ การประเมินแทน…  😉
ในบทวิทยุรายการ รู้ รัก ภาษาไทย ของราชบัณฑิตยสถน ได้กล่าวถึงต้นสาละอินเดีย และต้นสาละลังกา ไว้ว่า…
สาละ เป็นต้นไม้ที่เกี่ยวข้องกับการประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพานของพระพุทธเจ้า กล่าวคือ พระพุทธเจ้าประสูติใต้ต้นสาละ ก่อนตรัสรู้ในเวลากลางวันประทับใต้ต้นสาละ และเวลาเย็นย้ายไปประทับใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ์จนตรัสรู้ในเวลารุ่งเช้า และปรินิพพานระหว่างต้นสาละคู่
ต้นสาละ ได้แก่ สาละอินเดีย และสาละลังกา ซึ่งเป็นไม้คนละวงศ์กัน
ต้นสาละอินเดีย เรียกว่าสาละใหญ่ หรือมหาสาละ ก็ได้ มีถิ่นกำเนิดในประเทศเนปาล อินเดีย และบังกลาเทศ พบมากในเขตเชิงเขาหิมาลัยตอนใต้ เป็นพืชในตระกูลยาง พวกเดียวกับพะยอม เต็ง รัง เป็นไม้ใหญ่ไม่ผลัดใบ ลำต้นตรง เปลือกสีน้ำตาลอมดำแตกเป็นร่องเป็นสะเก็ดทั่วไป ใบดกหนา ปลายกิ่งห้อยลู่ลง ออกดอกช่วงต้นฤดูร้อน มีสีเหลืองอ่อนรวมกันเป็นช่อสั้นตามปลายกิ่งและง่ามใบ ผลแข็งมีปีก เป็นไม้เนื้อแข็งที่นำมาใช้ประโยชน์ได้มากมาย
ต้นสาละลังกา หรือต้นลูกปืนใหญ่ เป็นพืชในวงศ์จิก มีถิ่นกำเนิดในประเทศแถบทวีปอเมริกาใต้ บริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำแอมะซอน ประเทศศรีลังกาได้พันธุ์มาจากอเมริกาใต้มาปลูก เมื่อพุทธศักราช 2422 ส่วนประเทศไทยนำมาปลูกเมื่อพุทธศักราช 2500 เรียกว่า สาละลังกา
สาละลังกา เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ ประเภทไม้ผลัดใบ เปลือกลำต้นสีน้ำตาล แตกเป็นร่องและเป็นสะเก็ด ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเวียนสลับตามปลายกิ่ง ดอกใหญ่มีสีชมพูอมเหลืองและแดง ก้านช่อยาว ออกตามโคนต้นและลำต้น กลีบดอกแข็ง หักง่าย มีเกสรตัวผู้เป็นจำนวนมาก มีกลิ่นหอมแรง ผลกลมใหญ่ ผลแห้งเปลือกแข็งสีน้ำตาล
ชาวศรีลังกาถือว่าสาละเป็นไม้มงคลเพราะดอกสวยและมีกลิ่นหอม จึงนิยมนำไปถวายพระ มักปลูกในบริเวณวัดและปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไปในประเทศเขตร้อน สาละลังกาไม่ใช่ต้นสาละในพุทธประวัติคนทั่วไปเข้าใจผิดด้วยชื่อสาละเหมือนกัน
นี่ก็เป็นอีกความรู้นึงที่ได้รู้เพิ่มเติมจากที่เคยได้อ่านในหนังสือ ต้นสาละ ไม้มงคลในพระพุทธศาสนา ของ พระวิเทศโพธิคุณ ….