วันนี้ขอนำพาท่านพุทธศาสนิกชนไปท่องวัดวาอารามตามหาพระอารามหลวงในถิ่นแถบภูมิภาคตะวันตกของเรากันดีกว่า เชิญตามมาค่ะว่าในแปดจังหวัดนั้นในแต่ละจังหวัดมีกี่วัด อยู่ที่ใดบ้าง แต่ก่อนอื่นขอท่านทั้งหลายมาทำความเข้าใจกับคำว่า “พระอารามหลวง” กันก่อนค่ะ “พระอารามหลวง” ได้แก่วัดที่พระมหากษัตริย์ พระราชินี หรือพระราชโอรสทรงสร้างหรือปฏิสังขรณ์เป็นการส่วนพระองค์ หรือพระราชทานเพื่อเป็นเกียรติยศ หรือวัดที่พระบรมวงศานุวงศ์ทรงสร้างหรือทรงโปรดฯให้ปฏิสังขรณ์ แล้วน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายเป็นพระอารามหลวง แล้วยังรวมถึงวัดที่ราษฎรสร้างหรือบูรณะปฏิสังขรณ์ แล้วขอพระราชทานให้ทรงรับไว้เป็นพระอารามหลวง โดยวัดเหล่านี้ต้องได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาอย่างถูกต้องอีกด้วย ซึ่งการจัดระเบียบและแบ่งลำดับชั้นของพระอารามหลวงนี้เริ่มมีขึ้นในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ในปีพ.ศ. 2458 โดยแบ่งตามลำดับความสำคัญเป็น 3 ชั้น ดังนี้    
   1.  พระอารามหลวงชั้นเอก คือ วัดที่มีเจดีย์สถานสำคัญ วัดที่บรรจุพระบรมอัฐิ หรือวัดที่มีเกีรติอย่างสูง มี 3 ประเภท คือ ราชวรมหาวิหาร, ราชวรวิหาร และวรมหาวิหาร
    2.  พระอารามหลวงชั้นโท คือ  วัดที่มีเจดีย์สถานสำคัญ หรือวัดที่มีเกียรติ มี 4 ประเภท คือ ราชวรมหาวิหาร, ราชวรวิหาร, วรมหาวิหาร และวรวิหาร
    3.  พระอารามหลวงชั้นตรี คือ วัดที่มีเกียรติ วัดประจำหัวเมือง หรือวัดสามัญ มี 3 ประเภท คือ ราชวรวิหาร, วรวิหาร และสามัญ
    คราวนี้เราจะไปทำความรู้จักกับพระอารามหลวงในเขตภูมิภาคตะวันตกของเราทั้งแปดจังหวัดกันแล้วนะคะ ดูซิว่าในแต่ละจังหวัดมีวัดใดกันบ้างและเป็นพระอารามหลวงจัดอยู่ในลำดับชั้นใด เริ่มจาก
     จังหวัดนครปฐม ได้แก่ วัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหาร > จัดเป็นพระอารามหลวงชั้นเอก,  วัดพระประโทณเจดีย์วรวิหาร > เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี,  วัดเสนหา วัดพระงาม และวัดไร่ขิง > ทั้งสามวัดนี้เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ
     จังหวัดกาญจนบุรี ได้แก่ วัดพระแท่นดงรังวรวิหาร > เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี,   วัดเทวสังฆาราม และวัดไชยชุมพลชนะสงคราม > ทั้งสองวัดนี้เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ
     จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ได้แก่ วัดธรรมิการามวรวิหาร > เป็นพระอารามหลวงชั้นโท,  วัดเกาะหลัก วัดคลองวาฬ และวัดเขาโบสถ์ > ทั้งสามวัดนี้เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ 
     จังหวัดเพชรบุรี ได้แก่ วัดมหาสมณารามราชวรวิหาร > เป็นพระอารามหลวงชั้นโท,  วัดคงคารามวรวิหาร > เป็นพระอารามหลวงชั้นโท,  วัดมหาธาตุวรวิหาร และวัดใหญ่สุวรรณารามวรวิหาร > ทั้งสองวัดนี้เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี
      จังหวัดราชบุรี ได้แก่ วัดสัตตนารถปริวัตรวรวิหาร > เป็นพระอารามหลวงชั้นโท,  วัดมหาธาตุวรวิหาร และวัดศรีสุริยวงศารามวรวิหาร (หรือวัดศรีสุริยวงศ์) > ทั้งสองวัดนี้เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี,  วัดสุรชายาราม และวัดช่องลม > ทั้งสองวัดนี้เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ
      จังหวัดสมุทรสงคราม ได้แก่ วัดอัมพวันเจติยารามวรวิหาร > เป็นพระอารามหลวงชั้นโท,  วัดเพชรสมุทรวรวิหาร และวัดเจริญสุขารามวรวิหาร > ทั้งสองวัดนี้เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี
      จังหวัดสมุทรสาคร ได้แก่ วัดสุทธิวาตวราราม(หรือวัดช่องลม) > เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ
      จังหวัดสุพรรณบุรี ได้แก่ วัดป่าเลไลยก์วรวิหาร > เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี
      ทั้งแปดจังหวัดนี้มีเพียงวัดเดียวเท่านั้นที่จัดเป็นพระอารามหลวงชั้นเอก คือ วัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหาร  มีพระอารามหลวงชั้นโท 5 วัด  พระอารามหลวงชั้นตรี (ชั้นวรวิหาร) 9 วัด และพระอารามหลวงชนิดสามัญ 11 วัด
      ขอเพิ่มเติมข้อมูลเกี่ยวกับพระอารามหลวงชั้นเอกอีกสักเล็กน้อยค่ะ เพราะในประเทศไทยเรามีพระอารามหลวงชั้นเอกประเภท ราชวรมหาวิหาร เพียง 6 วัดเท่านั้น เป็นวัดในกรุงเทพฯเสีย 4 วัด และเป็นวัดในต่างจังหวัดเพียง 2 วัดและหนึ่งในสองวัดที่ว่านี้อยู่ที่จังหวัดนครปฐมของเรานี่เอง สำหรับวัดทั้ง 6 วัดนี้ ได้แก่  
       1.  วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ราชวรมหาวิหาร  เป็นวัดประจำรัชกาลที่ 1  และพระบรมอัฐิของพระองค์ก็บรรจุไว้ที่วัดนี้ที่ใต้ฐานของพระประธานในพระอุโบสถ  
       2.  วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษดิ์ ราชวรมหาวิหาร  เป็นวัดที่เป็นที่ตั้งของมหาวิทยาลัยสงฆ์แห่งแรกของประเทศไทย คือ มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
       3.  วัดสุทัศนเทพวราราม ราชวรมหาวิหาร  เป็นวัดที่เริ่มก่อสร้างฐานไว้ตั้งสมัยรัชกาลที่ 1 แล้วสร้างต่อเนื่องเรื่อยมาพร้อมกับการปฏิสังขรณ์เพิ่มเติมมาจนถึงรัชสมัยรัชกาลที่ 5
       4.  วัดอรุณราชวราราม ราชวรมหาวิหาร เป็นวัดประจำรัชกาลที่ 2
       5.  วัดพระปฐมเจดีย์ ราชวรมหาวิหาร  เป็นวัดที่บรรจุพระบรมอัฐิของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว อยู่ใต้ฐานของพระร่วงโรจนฤทธิ์
        6.  วัดพระพุทธบาท ราชวรมหาวิหาร (อยู่ที่อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี) เป็นวัดที่ประดิษฐานรอยพระพุทธบาทขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า มีพระมณฑปสร้างเพื่อครอบรอยพระพุทธบาทไว้อย่างงดงาม
      ที่มาของข้อมูล : หนังสือพระอารามหลวงแห่งราชอาณาจักรสยาม โดย ลำจุล ฮวบเจริญ  เลขหมู่ BQ 6336ล63